Samenvatting van de lessen ethiek. Gegeven op het Windesheim in Zwolle, HBO-Verpleegkunde jaar 1 periode 3 en 4. Alle literatuur is samengevat aan de hand van leerdoelen. De onderwerpen zijn: (beroeps/zorg)ethiek, autonomie, rechtvaardigheid, Georgetown Mantra, diversiteit, morele onenigheid, posit...
Ontzettend veel spellingsfouten, letters weggelaten etc. De inhoud is goed, maar er moet nog heel veel aangepast worden om normale Nederlandse zinnen te hebben.
Ethiek Doelen 1.3
WEEK 1: WAT IS ETHIEK?
De student weet:
wat het onderwerp van de ethiek is
wat ethische normen en waarden zijn
wat de plichtenethiek is (deontologie)
wat de gevolgenethiek is (consequentalisme)
wat de deugdenethiek is
wat de zorgethiek is
belangrijke tekortkomingen van deze soorten ethiek te noemen
Kan deze soorten ethiek toepassen op casuïstek
Ethiek
• In de ethiek denkt men over het menselijke handelen vanuit het gezichtspunt van goed en
kwaad, juist en onjuist etc.
• Het gaat in de ethiek om dit soort vragen:
– Hoe behoren wij met elkaar om te gaan?
– Wat mag men doen en wat moet men laten?
– Wat is het goede leven?
• Wat is goede zorg?
• Hoe behoren verpleegkundigen in allerlei praktjksituates te handelen?
Recht en ethiek
Recht en ethiek zijn verwant maar niet hetzelfde
• Overeenkomsten
– Gaan beide over wat mensen wel of niet mogen doen
– Het recht heef vaak morele lading
• Verschillen
– Recht is door mensen gemaakt, ethiek is een gegeven
– Recht is doorgaans niet universeel verplichtend
– Ethiek gaat specifek over wat mensen elkaar wel of niet mogen aandoen, het recht is
breder
– Het recht wordt afgedwongen door de staat (justte, politee
Ethische normen en waarden
– Ethische normen zijn gedragsregels, ze gebieden of verbieden bepaalde handelingen
– Ethische normen schrijven voor hoe we met anderen behoren om te gaan
Gevolgenethiek: de handeling verrichten die de meest goede gevolgen oplevert
• Gevolgen ethiek (consequentalismee
– Alleen het resultaat telt, ongeacht de manier waarop
– Utlisme: het grootste nut voor het grootste aantal mensen
• Kritekpunten
– Doel heiligt de middelen
– De posite van minderheden
– In strijd met basale ethische intuïtes
Plichtenethiek: je morele plicht doen, ongeacht de gevolgen voor jezelf of anderen
• Plichten of principes ethiek (deontologiee
– De aard van de handeling, de manier waarop iets bereikt is is moreel belangrijk, niet
het resultaat
– Rechten en plichten
, • Kritekpunten
– In strijd met basale ethische intuïtes
– De botsing van plichten
Deugdenethiek: goede mensen handelen vanuit goede bedoelingen (je moet dus vooral een goed
mens zijne
• Deugden ethiek
– Karakter en de intente achter het handelen zijn moreel belangrijk
– Het goede leven
– Kritekpunten
• In strijd met basale ethische intuïtes
• De grenzen van vorming
Zorgethiek
Zorgthiek gaat, net als ethiek in het algemeen, over de basale vragen: "Wat behoor ik te doen?" en
"Hoe wil ik leven?" Maar zorgethiek doet dat vanuit een eigen perspectef. Zij neemt de (zorgerelate
als vertrekpunt. Waar andere stromingen binnen de ethiek accent leggen op rechten en plichten of
op gevolgen van een handeling, concentreert de zorgethiek zich op waarden die van belang zijn voor
het in stand houden en laten foreren van (zorgerelates, zoals betrokkenheid, afankelijkheid,
kwetsbaarheid, verantwoordelijkheid en zorgzaamheid.
De zorgethiek geef een kritsch perspectef op de traditonele ethiek en vindt haar oorsprong in de
politeke flosofe en het feminisme. Zorgethiek brengt ethische overwegingen naar de voorgrond die
anders onbelicht of ongezien blijven. De kernbegrippen die horen bij zorgethiek zijn:
– Afankelijkheid en verantwoordelijkheid
– Waardevolle relates
– Eigenheid van personen
– De contextgebondenheid van het handelen
– Eclectsch (deugden, plichten en gevolgen tellen allemaale
WEEK 2: VERPLEEGKUNDIGE BEROEPSETHIEK
Student weet:
- wat het begrip beroepsethiek inhoudt
- wat het begrip verpleegkundige beroepsethiek inhoudt
- wat het verschil is tussen formele en informele beroepsnormen
- wat de verpleegkundige beroepscode inhoudt
- wat de kernaspecten zijn van de professionele verantwoordelijkheid
van verpleegkundigen
- wat het werken in een instelling en de Nederlandse maatschappelijke
context betekenen voor de verpleegkundige beroepsethiek
Beroepsethiek: een uitwerking van deze algemene normen en waarden voor een specifek
beroepsgebied, die ervoor zorgt, dat beroepsbeoefenaren in overeenstemming met de geldende
ethische normen en waarden van een samenleving hun beroep kunnen uitoefenen
Voorbeelden van normen binnen de beroepsethiek:
Een arts mag mensen lichamelijk onderzoeken en een leidster in de kinderopvang mag de luier van
een baby verschonen. Beiden overschrijden hiermee geen grens omdat hun beroep deze
handelingen toestaat binnen de regels van hun beroep.
Zowel vanuit de normethiek als vanuit de beroepsethiek kunnen beiden hun handelen
verantwoorden en zal de samenleving dit handelen goedkeuren.
, Verpleegkundige beroepsethiek: specifek beroepsgebied met zijn eigen beroepsspecifeke
uitwerking van de algemeen geldende normen en waarden
Formele normen en waarden
Beroepscode
Zorgvisie
Protocollen
Informele normen en waarden
Moreel klimaat
Dominante maatschappelijke normen en waarden
Cultuur
Als beroepsbeoefenaar heb je verschillende rollen. Je bent werknemer, en daarnaast ook een
gediplomeerd beroepsbeoefenaar. Je heb een beroepsmatge verantwoordelijkheid (omschreven in
de beroepscodee. Je bent in dienst bij een werkgever en hebt daar een omschreven functe. Ook heb
je als persoon eigen moteven om te willen werken binnen zorg en welzijn. Hoe deze posites zich
tegenover elkaar verhouden is te zien in het onderstaande model.
Professionele verantwoordelijkheid bestaat uit:
functionele verantwoordelijkheid
Dit zijn taken en opdrachten die je dient uit te voeren als je werkt. Deze zijn afgeleid van de
visie van de organisate die jij dient uit te dragen, want daar heb je voor getekend in je
arbeidscontract. Productenormen die gesteld worden door de organisate dien je te behalen.
Functonele samenwerking als teamlid valt ook onder deze verantwoordelijkheid.
beroepsmatige verantwoordelijkheid
Deze heef te maken met de inhoud van je vak, vaak vastgelegd in een beroepscode. Wat
hoor je wel en niet te doen, te weten en te kunnen als jij werkt als professionele pedagogisch
medewerker? Je behoort dus vakbekwaam te zijn en te blijven.
persoonlijke verantwoordelijkheid
Deze heb je als persoon. Er staat van alles op papier over wat je wel en niet mag/moet doen.
In het dagelijkse werk met de klant/cliënt/zorgvrager van 0 tot 100 jaar en het contact met
de direct betrokkenen van die doelgroep heb je ook een eigen verantwoordelijkheid als
persoon. Jij moet je handelen zelf kunnen verantwoorden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nienkebreuker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
