Samenvatting
Samenvatting inleiding oncologische zorg
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Samenvatting van de stof van de module inleiding oncologische zorg volgens EPA.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding oncologische ketenzorgToetsonderwerpen
Fundamentele aspecten inleiding oncologie
Leerdoelen:
- Epidemiologie en medische diagnostiek benoemen
- Basisbegrippen bij het ontstaan van kanker
- Het verschil tussen benigne en maligne
- Verschillende oorzaken van kanker verklaren
- Groeipatroon van een tumor omschrijven
- Verschillende diagnostiek en behandelingsmogelijkheden
Epidemiologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de studie van de frequentie en de
verbreiding van ziekten in verband met daaraan liggende oorzaken. Het doel hiervan is de
frequentie van het voorkomen van kanker te beschrijven en te verklaren.
Etiologie is de leer van ziekte en ziekteoorzaken.
Kanker ontstaat als gevolg van genetische veranderingen in lichaamscellen, die daardoor
veranderen in tumorcellen.
Preventie geneeskunde is het bevorderen van de gezondheid en het voorkomen van
ziekmakende invloeden. Er zijn drie vormen van preventie:
1. Primaire preventie > gericht op het voorkomen van het ontstaan van kanker
2. Secundaire preventie > gericht op het zo vroeg mogelijk ontdekken van de kanker en
het geven van adequate behandeling
3. Tertiaire preventie > gericht om de gevolgen van de aandoening zo veel mogelijk te
beperken en een eventuele tweede tumor te voorkomen.
Exogene factoren (van buitenaf)
Roken
Voeding
Beweging
Alcohol
Zonlicht bijv zonnebank
Overgewicht
Ioniserende straling
Beroepsrisico bijv. asbest en teer
Geneesmiddelen bijv cytostatica
Infecties bijv. HPV
Milieu
Endogene factoren (van binnenuit)
Hormonale invloeden bijv. rol van testosteron bij het ontstaat van prostaatcarcinoom
Genetische factoren
Gevolg van andere ziekten bijv. na ziekte van Crohn kans op tumor in colon
, Inleiding oncologische ketenzorg
Chemopreventie is het toedienen van middelen met het doel het risico op kanker te
verminderen, ontwikkeling te vertragen of herhaling te voorkomen. Bepaalde antioxidanten
(COX-2-remmers) kan het ontstaan van colonadenomen doen verminderen en de kans op
ontstaan van kanker afneemt. Tamoxifen remt het ontstaan van mammacarcinoom maar
geeft weer een verhoogd risico op endometriumcarcinoom.
Carcinogenese is het proces van het ontstaan van kwaadaardige tumoren. De twee
hoofdrolspelers bij het ontstaan van kanker zijn oncogenen en tumorsuppressorgenen. Een
oncogen is een gemuteerde variant van een zogenoemde proto-oncogen. Het is een normaal
gen dat door mutatie op een abnormale manier wordt geactiveerd, dit kan ongecontroleerde
celgroei veroorzaken. Tumorsuppressorgenen coderen voor eiwitten die een remmende
invloed hebben op de celgroei. Door een mutatie kan het geïnactiveerd worden of zelf
vernietigd.
Goedaardige tumor kenmerkt zich doordat hij niet snel groeit, goed is ingekapseld en
anatomische begrenzingen respecteert. Bij een kwaadaardige tumor is de regulatie van de
celvermeerdering en de celdifferentatie zijn verstoord. Het groeit door begrenzingen heen.
Metasering is het losraken van tumorcellen uit de tumor en die vervolgens door het lichaam
verspreiden, innestelen en ter plaatse een nieuwe tumor volgen.
Een carcinoom is een tumor die ontstaat uit epitheelcellen. Deze cellen zijn te vinden in de
huid maar ook als bekleding bij bijv. de colon en luchtwegen. Plaveicelcarcinoom gaat uit van
plaveiselcellen en adenocarcinoom ontstaat in het klierweefsel.
Een sarcoom ontstaat uit het steun en bindweefsel van het lichaam.
Hematologische maligniteiten zijn de maligniteiten van de bloed bereidende organen en de
lymfeklieren.
TNM classificatie
T: grootte van de tumor
N: mate van aantasting van regionale lymfeklieren (in omgeving van primaire tumor)
M: metastasen via de bloedbaan (op afstand)
Pathologisch diagnostiek
Cytologisch onderzoek. Dit is het microscopisch onderzoeken van losse cellen. Het materiaal
kan op verschillende manieren worden verkregen:
- Cytologie van vocht > pleuravocht, ascites
- Exfoliatieve cytologie > cervixuitstrijk of bronchusbrush
- Dunne naald punctie > met een dunne naald materiaal opzuigen uit tumorachtig
weefsel (bijv. vergrote lymfeklier of borsttumor)
- Beenmergpunctie > ter beoordeling van de aanwezigheid van maligne
bloedvormende cellen bij verdenking leukemie
- Lichaamsexcreta > urine of sputum
Radiologisch diagnostiek
, Inleiding oncologische ketenzorg
- Röntgenfoto
- CT
- MRI
- Echografie
Nucleair geneeskundig onderzoek
- Skeletscintgrafie of een botscan. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van intraveneuze
toediening die radioactief gemaakt technetium voor de opsporing van
botmetastasen.
- Sentinel Node procedure. De schildwachterklier wordt voor operatie zichtbaar
gemaakt en tijdens de operatie getraceerd en verwijderd.
- PET > stofwisselingsprocessen worden zichtbaar gemaakt
Bloedonderzoek
Tumormarkers zijn enzymen of ectopische hormonen die worden geproduceerd door de
tumor of door normaal weefsel als reactie op de tumor. Deze markers zijn onder andere te
vinden in serum, lichaamsvloeistoffen en weefsels.
- Zo kan een verhoogd LDH een uiting zijn van een aantal verschillende tumoren.
- Verhoogd AFP kan wijzen om een kiemceltumor
- CEA gehalte is verhoogd bij tumoren van colon, pancreas, borst, maag, ovarium en
long
- Verhoogd PSA duidt op de mogelijkheid dat er prostaatcarcinoom aanwezig is
Benigne kenmerken (-oom)
- Houdt zich aan de grenzen (ingekapseld)
- Goede differentiatie (celdeling)
- Groeit langzaam
- Zaait niet uit
Maligne kenmerken (sarcoom/carcinoom)
- Houdt zich niet aan de grenzen
- Slechte differentiatie
- Groeit snel
- Zaait uit
Behandel mogelijkheden
- Holistische zorg en begeleiding -> niet alleen kijken naar de zorgvraag maar naar de
mens erachter
- Lokale chirurgie
- Lokale radiotherapie
- Systemische hormonale, immuno, chemotherapie
- Systemische kankercel specifieke therapie
Dit kan curatief, inductie of palliatief zijn.
Neo-adjuvant is een behandeling voor een operatie om een tumor te verkleinen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Dina192. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen