3 sociale filosofie
→ Hoe ziet de ideale samenleving eruit?
3.1 De ideale samenleving
Overal waar mensen leven worden afspraken gemaakt. Nadenken over de ideale
samenleving gebeurt al eeuwenlang. In de Bijbel en in de Griekse oudheid bedachten
filosofen, zoals Plato, hoe een ideale samenleving eruit zou moeten zien.
Utopia
Thomas More (1478-1535)
Hij was een Engelse staatsman en humanist. Het humanisme is een levensbeschouwing
die uitgaat van de waardigheid van mensen en haar inspiratie vindt uit in menselijke
vermogens, ze gaan ervan uit dat iedereen zelf zin en vorm aan hun leven geeft.
Hij schreef het boek Utopia, een uitgewerkt plan voor ideale samenleving.
Utopia verwijst naar zowel ‘eutopia’ als 'outopia'.
ou - niet Topos = plaats
eu - goed
More’s Utopia is een eiland waarop altijd alles goed geregeld is. Er zijn geen bedelaars en
alle bewoners hebben geen reden tot afgunst.
In de twintigste eeuw veranderde dit beeld. De keerzijde was dat de utopische gedachte kan
ontaarde in een onderdrukkend regime, met als gevolg dat mensen meer te vertellen
hebben over de manier waarop ze willen leven.
Het maatschappelijk contract
Het maatschappelijk contract is een symbolische overeenstemming van een groep
mensen om zich te onderwerpen aan een staat
De staatsmacht wordt niet door God of andere instantie opgelegd
Volk stemt in met regeringsvorm
Plato (427-347 v.C.)
In De staat zet Plato theorieën over hoe de samenleving ingericht moet worden.
→ Werkende klasse (die zorgt voor levensonderhoud)
→ Verdedigende klasse (de wachters, soort militairen)
→ Heersende klasse (politici, maken beslissingen)
Iedereen moet zijn taak goed uitvoeren, dan krijg je een rechtvaardige samenleving.
Zoals bij ziel de rede de leiding heeft, moet in de staat wijsheid aan de macht komen.
→ “Alle koningen moeten filosoof worden, of alle filosofen koning.”
Natuurtoestand
Hobbes
negatief mensbeeld
In de natuurtoestand sprake van schaarste aan goederen
→ Gevolg iedereen elkaars vijand, ‘Oorlog van allen tegen allen’
Locke
Alle mensen maken deel uit van Gods schepping, hebben daardoor natuurrechten
Moreel wezen
→ onderscheid kennen tussen goed en welvaart
Vrijheid en gelijkheid
Wetgevende en uitvoerende macht.
Aarde behoort toe aan de mensheid als geheel
Rousseau
Privébezit is kwaad
volledig vrij
→ paradijs
de mens is goed en een sterke eenling
Goede zelfliefde (amour de soi)
Slechte zelfliefde (amour propre) → egoïsme
Maatschappelijk verdrag waardoor individuen zichzelf besturen en niet door leider,
algemene wil (Volonté Générale).
Aristoteles (384-324 v.C.)
Belangrijkste staatsvormen zijn:
Monarchie, één heerser.
Aristocratie, een kleine elite heerst.
Democratie, de heerschappij van het volk.
De monarchie is het stabielst, maar het succes daarvan ligt aan de goedheid van één
persoon.
Om het risico van een slechte heerser te vermijden, kiest Aristoteles een middenweg tussen
democratie en aristocratie: de gemengde constitutie.
Gevaar van democratie is de massa van macht overneemt.
Positieve en negatieve vrijheid
Hobbes → vrijheid is de afwezigheid van dwang, zodat je niet gehinderd wordt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juul9. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,59. Je zit daarna nergens aan vast.