Dit zijn de examenvragen van systeemziekten die prof. Blockmans heeft vrijgegeven in 2023. Ze zijn opgelost op een beknopte en overzichtelijke manier.
Opgelost met lesnotities + powerpoint + handboek (4e editie, 2023). De behandelingen/geneesmiddelen zijn up to date met nieuwe goedgekeurde genee...
1. Bespreek de klinische presentatie (typisch en atypisch) van een patiënt met arteriitis
temporalis (Giant cell arteriitis GCA)
Arteriitis Temporalis/ giant cell arteriitis: [4]
- De frequentste vorm van vasculitis bij personen +50 jaar (2 à ).
- Vooral in het Westen, zeker Scandinavië.
- Is een large vessel vasculitis
- Aantasting craniele takken vd arteries die van de aortaboog ontspringen, kan
veralgemeend zijn ook. [A. Temporalis aantasting enkel bij GCA!!]
KLINIEK: [9]: KLASSIEK = HOOFDPIJN + KAAKCLAUDICATIO + VISUSSTOORNISSEN
- ALGEMENE SYMPTOMEN: (klein deel vd pt)
o Koorts (meestal subfebrillitas), vermagering, malaise, vermoeidheid,
o Progressief ontstaan.
- HOOFDPIJN (2/3 vd pt)
o Frequent temporaal is, kan ook frontaal of occipitaal zijn.
o Zichtbare, voelbare én gevoelige/pijnlijke arteria temporalis bij palpatie
- KAAKCLAUDICATIO (1/2 vd pt)
o Niet frequent maar doorslaggevend ischemie van de kaakspier
o DD maken met tempopomandibulaire disfunctie
- RESPIRATOIRE KLACHTEN ( 1/3 vd pt)
o Hinderlijke hoest of dyspnoe
o Bij bronchoscopische lavage is er “lymfocytaire alveolitis”
- ARMCLAUDICATIO (15%)
o Tgv aatnasting a. subclavia en a. axillaris
- PMR KLINIEK (50%)
o Pijn, ochtendstijfheid, symmetrisch, in schouders/bekken/nek bij +50j
- VISUSSTOORNISSEN (15-20%)
o = Trombotische occlusie van de a. ciliares post., soms van de a. centralis
retinae of a. ophtalmica
o GEVOLG
1
, Permanent partieel of volledig gezichtsverlies in 1 of beide ogen, vaak
vroegtijdig!
Groot risico op aantasting 2e oog binnen 2w indien geen behandeling
o KLASSIEKE PRESENTATIE:
Plotse partiële uitval van het gezichtsveld
kan evolueren naar volledige blindheid
Soms voorafgegaan door transiënt gezichtsverlies en diplopie.
o BEHANDELING:
Hoge dosis CS voorkomt oogaantasting!
OPM: Hoge dosis CS geven ook wanneer 1 oog al blind is
preventie van blind worden ander oog!
Indien geen behandeling is kans herval groot
o FUNDOSCOPIE:
Beeld van anterieur ischemische opticus neuropathie (AION)
- ATYPISCHE PRESENTATIE: [4]
o Perifere artritis
o Oedeem van de extremiteiten
o Tenosynovitis
o Carpal tunnel syndrome ( pink mee aangetast)
- COMPLICATIES: [1]
o Aorta aneurysmata [7j na diagnose]
Thoracale >>>> abdominale
jaarlijks Rx thorax gedurende 10j
dilatatie? 6m FU via CT
Snel toenemende dilatatie OF > 5cm heelkunde
2
,2. Welke zijn de technische mogelijkheden om een vermoede diagnose van arteriitis
temporalis te bevestigen?
- Men moet denken aan arteriitis temporalis (GCA) bij een patiënt, ouder dan 50 met
één van de duidelijke symptomen:
o Hoofdpijn
o plots visusverlies
o symptomen van Polymyalgia Rheumatica
o onverklaarbare koorts of toxische anemie
o onverklaarbaar inflammatoir bloedbeeld
- De ACR-criteria, men moet minstens aan 3 van de 5 voldoen
o > 50 jaar bij aanvang
o Gelokaliseerde nieuwe hoofdpijn
o Gevoelige of minder pulserende a. temporalis
o Sedimentatie (ESR) > 50 mm/uur
o Biopsie van a. temporalis, positief voor necrotiserende arteriitis
(mononucleaire of granulomateus proces)
- LABO:
o Hoge ESR (tot > 100mm/uur)
o Hoge CRP
o Normochrome anemie
o Normaal WBC bilan
o Reactieve thrombocytose
o Alkalische fosfatase in 25-35%
o Verhoogd IL6 [ ~ ziekte activiteit]
- BIOPSIE:
o Liefst = (3cm) uit r. frontalis of parietalis, van een pijnlijk of gezwollen
segment.
3
, o Onder echo geleiding
o Best multiple secties bekijken [GCA = segmentaire aandoening]
o Eerste biopsie normaal? contralaterale arterie biopsie overwegen
o Best genomen voor inname van steroïden
[Accuraatheid biopsie daalt per na week steroidenbehandeling]
o Indien geïsoleerde PMR klachten (geen hoofdpijn) = slechts 10-15% positieve
biopsie
o RESULTAAT
lymfohistiocytaire infiltratie van de tunica media van de a. temporalis,
Proliferatie van de intima
Ontstekingscelen in de adventitia
- DUPLEXONDERZOEK van de arteria temporalis
o Hypo-echogene zone rond het lumen
o Gezwollen intima
o Verhoogde flowsnelheid
o CAVE: moeilijk, veel ervaring
- PET-SCAN
o Ontstekingscellen in de grote bloedvaten thoracaal (Aorta, subclavia, axillaris)
nemen sterk 18-F-FDG op.
o WAAROM?
GCA = segmentair. Soms A temporalis niet aangetast maar wel de
grote intra thoracale bloedvaten.
- ANGIOGRAFIE
o Gedaan om te zien of er kaakclaudicatio of armclaudicatio is
- RX-CT
o Gedaan om te zien of er aneurysmata van de aorta zijn
- FUNDOSCOPIE
o bij evt visusklachten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ciclosporine. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
