Burgerlijke cultuur van Nederland - Burgercultuur - 17e eeuw
De Republiek was uniek in de 17e eeuw. Ze werd bestuurd door rijke burgers, ipv door een
absolute vorst met een adellijke elite. De burgers zijn zelfbewust en omringen zich graag
met kunst/voorwerpen die hun positie en welvaart laten zien. De kunst krijgt als nieuwe
opdrachtgever de burgerij en bloeit op met voorliefde van natuurgetrouwe uitbeelding van
eigen burgerlijke leven. Amsterdam ontwikkelt zich tot het belangrijkste handelscentrum van
de wereld vanwaar goederen verspreid werden over Azië, Afrika, Amerika en Europa. De
rijke burgers richten hun huizen met exotica in en laten zo hun internationale oriëntatie zien.
Er trekken vele immigranten naar de stad om er in relatieve vrijheid een nieuw bestaan op te
bouwen. Hiervoor wordt een stedenbouwkundig plan opgesteld.
● Rembrandt van Rijn; (dubbel)portretten. Voorbeeld: Soolman & Coppit. Groot
(adelijk) formaat van doek en oog voor detail en luxe.
● Aandacht voor anatomie → de anatomische les van van Rijn, van de les van Dr.
Tulp. Burgers mochten hier tegen betaling naar kijken.
● Schuttersstuk → Burgers die verantwoordelijkheid dragen voor de
verdediging van de stad zijn lid van de schuttersgilde. Zij behoren tot de
elite en willen dit tonen door zich opgedoft te laten schilderen op een
schutterstuk.
Rembrandt maakte de Nachtwacht. Maar ipv zoals gebruikelijk, stijf en
geposeerd, maakte hij een schilderij vol actie. Hier zie je de invloed van de
Italiaanse barok, Caraviggo, die Rembrandt van zijn leermeester Pieter Lastman
leerde. Kenmerkend zijn licht-donker contrasten die diepte suggeren en de aandacht
richtten op de belangrijkste personages, onderlinge interactie door blikken en
wijzende handen en het publiek wordt betrokken door een blik uit het doek.
● Zeer gedetailleerd schilderen werd in de tweede helft van de 17e eeuw heel populair.
Voorbeeld Bartholomeus van der Helst..
● Protestantisme was belangrijk: medemenselijkheid. In de NLse steden uitgebreide
voorzieningen voor zorg aan armen en bejaarden.
Ook geschilderd, voorbeeld: Frans Hals. Kenmerkend: losse kleurtoetsen.
● Welvarendste burgers bouwen stadspaleizen en buitenhuizen. Voorbeeld: Huis
Bartolotti van Hendrick de Keyser. Gebouwd in renaissancestijl; pilasters met
Dorisch, Ionisch en Korinthische versieringen. Verhoudingen voldoen aan de gulden
snede. Versieringen in de gevel geven de deugden weer die tot rijkdom leiden: geloof
en rechtschapenheid.
● De economie bloeit op door de VOC, wat zich uit in het verzamelen van exotische
goederen. Dit is zichtbaar in interieur, ingrediënten, kleding en gebruiksvoorwerpen.
Bewaard in kunstkabinetten. Zowel natuurlijke objecten, naturalia, als door mens
gemaakte voorwerpen, artificialia.
● Een Vanitasstilleven toont de eindigheid van het leven en confronteert de
toeschouwer met de dood. Zeer realistisch. Aardse welvaart weegt niet op tegen
eeuwig geluk in de hemel. Voorbeeld: Pieter Claesz.
● Vraag naar Chinees porselein wordt zo groot dat imitatie porselein
ontstaat. → Delfts blauw. Tweede helft 17e eeuw even populair.
De godsdienstige moraal staat op gespannen voet met het genieten van rijkdom
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper reclamezooienzo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.