Artikelen Bijzonneere nveereenknsaten
Week 1 Inleieing np bnek 7 en het begrip cnnausent
1. H.B. Krana, ‘Het belang vean kwalifcatie’
Het is van belang om een bepaalde rechtsverhouding goed te kwalifcerenn Hoe moeten tussen
partijen gemaakte afspraken worden geduidn
Het predicaat ‘overeenkomst van opdracht’ is niet eenvoudig te plakkenn Maar het heef wel
gevolgen als het een overeenkomst van opdracht isn Biijvoorbeeld dat een opdrachtgever in beginsel
het contract te alle tijden op kan zeggenn Belang van kwalifcate betref niet alleen overeenkomsten
in de sfeer van opdrachtn Ook consumenten koop, of huurn
2. J.G.J. Rinkea, ‘De cnnausent ala owakke partijz’
Consumentenbescherming leidt in veel gevallen tot aanscherping van ijuridische regels teneinde de
consument een betere posite te geven in verhouding tot een professionele wederpartijn e meeste
regels in het consumentenrecht ziijn in meer of mindere mate dwingend van aardn Kan daarom gezien
worden als de harde kern van het privaatrechtn Veel van deze regelgeving staat geen afwiijking ervan
toe ten nadele van de consumentn
De pnaitie vean ee cnnausent
In beginsel bepalen consumenten en producenten grotendeels zelf de spelregels in het economisch
verkeern e consument neemt echter niet zelfden een ongeliijke posite inn Ziijn
onderhandelingsposite is doorgaans geringn Weinig invloed op ziijn contractspartij, op het aanbod
van producten en diensten en kan zelden invloed uitoefenen op de inhoud van de overeenkomsten
die hiij aangaatn e consument heef ook niet de keuze om af te zien van transactes, consumeren is
noodzakeliijkn Het consumentenrecht als uitvloeisel van de beweging tot bescherming van de
belangen van de consument (consumentsmee is daarom in beginsel gericht op het herstellen van het
evenwicht tussen sterke producenten en aanbieders van zaken en diensten en zwakke consumenten,
eindgebruikers partijen op de marktn Consumentenrecht oriënteert zich ook sterk op het verbeteren
van de informateposite van de consument en op zelfreguleringn
Consumentenrecht wordt wel omschreven als het geheel van normen, regels en instrumenten dat de
verwezenliijking op ijuridisch niveau vormt van verschillende initateven die betrekking hebben op het
waarborgen of vermeerderen van de bescherming van consumenten op de economische marktn
Het beele vean ee cnnausent
Een heldere en eenduidige defnite van het begrip consument ontbreektn Het BW kant al een groot
aantal defnites van het begripn Het is moeiliijk om vast te stellen wie wanneer precies consument is
en welke biijzondere belangen hiij kan doen gelden in een rechtsverhoudingn
Tnt alnt
Het succesvol functoneren van de Europese markt voor de consument vooronderstelt
dat aanbieders en consumenten hun eigen verantwoordeliijkheid nemenn
,0 3. T.F.E. Tjznng Tjzin Tai, ‘Twintig jzaar nieuw BW: bijzonneere nveereenknsaten’
Ik zal slechts een paar impressies weergeven onder drie aspecten: contnuuteit, stagnate en
perspectefwisseling omtrent biijzondere overeenkomstenn
0
Cnntinuiteit
e ontwikkelingen rond Boek 7 laten een belangriijke mate van contnuuteit zienn Jurisprudente en
doctrine hebben zich, zo valt achteraf te constateren, betrekkeliijk geruisloos aangepast aan de
nieuwe ttelsn e contnuuteit wordt bevorderd doordat oude rechtspraak in beginsel geldig bliijf,
behalve waar de nieuwe norm afwiijking beoogtn
Stagnatie
Bovendien liijkt men minder belang te hechten aan het systematsch biijeenhouden van regelingen in
Boek 7n We merken dit biijvoorbeeld doordat men nieuwe overeenkomsten zonder aarzeling buiten
het BW wil codifceren, zoals het auteurscontractenrecht, dat in dat in de Auteurswet wordt
ondergebracht en de poging de medische behandelingsovereenkomst over te hevelen naar een
aparte Wet cliëntenrechten zorgn
Perapectief
Meer in het algemeen wordt getwiijfeld aan de zin van een wetboek biijzondere overeenkomstenn
Omdat de eigenliijke verschillen liggen tussen consumenten aan de ene kant en bedriijven of handel
aan de andere kantn
Terugblik
Twintg ijaar verder, en wat is er over van de codifcatedroomn Boek 7 liijkt niet meer te ziijn dan een
aanknopingspunt voor functonele rechtsgebieden – en dan niet eens voor alle – die zich deels
ontrekken aan privaatrechteliijke regelgeving; bovendien bevat het steeds minder autonome
codifcate en steeds meer onsystematsche, afankeliijke implementate van Europese regelsn
Regeling van biijzondere overeenkomsten heef zo bezien nut voor zover dit leidt tot meer overzicht;
voor zover dat niet zo is, kan dat beter achterwege bliijvenn Kortom: alternateven scoren niet beter,
en de huidige situate is niet slecht, zolang wiij ons niet laten misleiden door een onzinnig ideaal van
een totale defniteve codifcate
Vnnruitblik
Codifcate geef rechtspraak en doctrine een houvast, een kapstok om materiaal te ordenenn Vanuit
zo’n nuchter gezichtspunt bezien is Boek 7 redeliijk succesvol, al had de systematek meer aandacht
kunnen kriijgen en ziijn de functonele rechtsgebieden niet zo gericht op aansluitng biij het algemene
recht als wenseliijk zou ziijnn e concrete verbetering en ontwikkeling van regels geschiedt vooral
binnen die deelgebieden en kan ook op dat niveau bliijven
0
4. V. Mak, nratie Tiu 2014
Gaat over de case: bank chargesn e ofce of fair trainding wilde de banken ermee laten stoppen dat
ziij hun klanten ervoor lieten betalen als ze in de min kwamenn e private vraag die gesteld kon
worden: ziijn deze kosten oneerliijk in de contractsrelate tussen de bank en de klantn e UK supreme
court oordeelde dat de kosten niet oneerliijk waren en de banken wonnenn
it voorbeeld laat goed zien waar het om gaat in het overeenkomsten recht de relate tussen
invdividuen en bedriijvenn Of tussen private actorenn e zaak laat zien welke verplichtngen de
partijen ijegens elkaar hebbenn Ook vragen over eerliijkheid ziijn typisch voor dit deel van het
privaatrechtn
, Het nastreven van beleids doelen door wetgeving: instrumentalismen
Week 2 De cnnausentenknnp en eigitale inhnue
1. D.J.B. Op Heijz, ‘De gebruikafunctie vennr ee cnnausent ala uitgangapunt bijz ee eefniiring
vean het begrip ‘eigitale inhnue’.
In december 2015 is het richtliijnvoorstel over digitale inhoud gepubliceerdn In het voorstel is een
defnite van digitale inhoud opgenomen die dusdanig breed is dat niet alleen de op koop liijkende
vormen, zoals standaardsofware, maar ook diensten, zoals social media, onder de defnite vallenn Er
wordt in dit artkel onderzocht hoe een afgebakende defnite van digitale inhoud voor het
consumentenrecht in het licht van maatschappeliijke ontwikkelingen zou moeten luidenn e kern is
dat de gebruiksfuncte voor de consument daarbiij het uitgangspunt zou moeten ziijnn
Uit artkel 6:230g lid 1 sub i BW volgt dat digitale inhoud kan worden gedefnieerd als ‘gegevens die
in digitale vorm geproduceerd en geleverd worden’n
Over de vormgeving van de defnite ‘digitale inhoud’ zal goed moeten worden nagedachtn Enerziijds
is een zeer brede en daarmee volledig ‘toekomstbestendige’ defnite miijns inziens niet mogeliijk,
omdat op dit moment nog onduideliijk is hoe technologieën zich in de toekomst ontwikkelenn Mak
vraagt zich biij de bespreking van het richtliijnvoorstel over digitale inhoud ook af of het mogeliijk is om
een defnite te hanteren die future proof isn
oor de defnite te breed te formuleren kunnen op termiijn digitale vormen onder de defnite vallen
waar regels uit het consumentenrecht, zoals non-conformiteit en remedies, niet geschikt voor bliijken
te ziijn en wetgeving moet worden aangepastn Anderziijds zou de defnite ook niet te beperkt moeten
ziijn, omdat wetgeving dan moet worden aangepast op basis van nieuwe technologieënn
In artikel 2 lie 1 vean het richtlijznvennratel oijzn erie categnriein vean eigitale inhnue npgennsen,
naselijzk:
- gegevens die in digitale vorm geproduceerd en geleverd worden, biijvoorbeeld video, audio,
applicates, digitale games en alle andere sofware;
- diensten die de totstandkoming, verwerking of opslag van gegevens in digitale vorm mogeliijk
maken, wanneer deze gegevens door de consument worden verstrekt; en
- diensten die het delen van gegevens en alle andere interacte met gegevens in digitale vorm
die door andere gebruikers van de dienst worden verstrekt, mogeliijk makenn
Embedded sofware en Internet of Things vallen buiten het bereik van de richtliijnn Het gevolg is dat
de consument zich in geval van problemen met embedded sofware of Internet of Things niet na
implementate kan beroepen op de beschermende regelgeving uit het voorsteln Ik zal eerst toelichten
wat de twee begrippen inhouden alvorens ik nadere uitleg geef biij deze uitzonderingen in het
richtliijnvoorsteln Embedded sofware is sofware die in goederen is verwerktn iij Internet of Things
worden fysieke items gekoppeld aan de virtuele wereldn Obijecten zouden met elkaar, andere
machines of computers kunnen communicerenn Een voorbeeld is dat de consument op afstand ziijn of
haar wasmachine kan aanzetenn
Kritiek np ee eefnitie:
- de defnite is te breed geformuleerdn Toekomstbestendigheid is beoogd maar het is
onduideliijk hoe technologie zich in de toekomst ontwikkeldn
- Kritek op de gemaakte uitzonderingenn Waarom embedded sofware niet, de sofware op
zichzelf liijkt onder de eerste te vallenn