Dit document (6 pagina's) bevat een uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 16 van Economie Integraal bovenbouw VWO. Het document vat de tekst uit het boek samen, geeft rekenvoorbeelden en geeft extra uitleg over lastige onderwerpen.
§1 Beroepsbevolking, werkgelegenheid en werkloosheid
De arbeidsmarkt
Veel deelmarkten, dat is een gevolg van verschillen in opleiding, kwaliteit, ervaring een
aanleg. Op de ene deelmarkt kan een arbeidsoverschot (werkloosheid, aanbod>vraag) zijn
en tegelijkertijd op de andere arbeidstekort (vraag naar arbeidskrachten> aanbod).
De arbeidsmarkt is het geheel van vraag naar arbeid en aanbod van arbeid.
,t Werkgelegenheid Beroepsbevolking
(vraag naar arbeid) (aanbod van
arbeid)
Arbeidsmarkt
Bezette banen Werkenden
vacatures werklozen
Vraag naar arbeid
De vraag naar arbeid komt van bedrijven en de overheid. Deze vraag bepaalt de
werkgelegenheid. De werkgelegenheid bestaat uit bezette banen en vacatures (openstaande
banen bij overheid en particuliere bedrijven)
Door het bestaan van vacatures is de totale productie geringer dan overeenkomt met
volledige bezetting van alle banen. Gespannen arbeidsmarkt = vraag naar arbeid is groter
dan aanbod van arbeid (arbeidstekort). Ruime arbeidsmarkt = vraag naar arbeid kleiner dan
aanbod arbeid (arbeidsoverschot).
Aanbod van arbeid
Het aanbod van arbeid komt van de
beroepsbevolking. Deze bestaat uit werkende en
werklozen. De beroepsbevolking bestaat uit alle
personen tussen 15 en 75 jaar die tenminste een
uur per week betaald werk hebben of recent naar
betaald werk hebben gezocht en die daarvoor
direct beschikbaar zijn.
De beroepsbevolking omvat werknemers en
zelfstandigen.
Werkloosheid
Een deel van de beroepsbevolking is werkloos. Werkloze beroepsbevolking = alle personen
in de leeftijd 15 tot 75 die een baan zoeken van minimaal een uur per week, daarvoor
onmiddellijk beschikbaar zijn en geen werk hebben. Werklozen die in aanmerking willen
komen voor werkloosheidsuitkering > registreren bij UWV.
, Verborgen werkloosheid
Verborgen werkloosheid = de situatie waarin werklozen wel betaald werk zoeken, maar niet
staan geregistreerd bij UWV.
Bijvoorbeeld: 1. Jongeren die buitenshuis willen werken, maar zich niet inschrijven, omdat ze
verwachten toch wel een baan te vinden.
2. arbeidsongeschikten die wel kunnen werken als er voorzieningen worden
getroffen voor hun handicap.
Door demografische veranderingen (vergrijzing, bevolkingsgroei,…) en onderwijs veranderen
de samenstelling en de omvang van de beroepsbevolking. Ook de conjunctuur en de
economisch-politieke situatie zijn van invloed op omvang en samenstelling van
beroepsbevolking.
Laag bbp > hoge werkloosheid, als er minder wordt geproduceerd zijn er minder werkende
nodig.
De omvang van de beroepsbevolking (werkloos en werkzaam) verandert op verschillende
manieren: er is continu een uitwisseling tussen de niet-beroepsbevolking en de
beroepsbevolking.
Wanneer er sprake is van een gespannen markt, kan het aanmoedigingseffect (=situaties
waarin het gemakkelijk is een baan te vinden, worden mensen gestimuleerd actief te
worden op de arbeidsmarkt, werkgevers niet al te hoge eisen) optreden.
Verborgen werkgelegenheid
Verborgen werkgelegenheid, wanneer arbeid in het informele circuit gebeurt. Bijvoorbeeld
bij zwart werk bij dit werk waarbij over het inkomen geen belastingen/ sociale premies
worden betaald of illegaal is.
Een oorzaak van het bestaan van de zwarte arbeidsmarkt is het grote verschil tussen het
nettoloon en de loonkosten.
2020: 59% van het bedrag bestaat uit sociale lasten, dus maar 41% nettoloon. Zwartwerken
is voordelig voor werknemer (hoger loon) en werkgever (minder loonkosten).
Het verschil tussen loonkosten en het nettoloon= wig
arbeidsjaren VS personen
de variatie in het aantal werkuren van een baan en deeltijdarbeid zorgen voor een verschil
tussen de werkgelegenheid uitgedrukt in arbeidsjaren en de werkgelegenheid uitgedrukt in
personen.
Een arbeidsjaar is een maatstaf voor het arbeidsvolume, die wordt berekend door alle banen
(vol en deeltijd) om te rekenen naar voltijdbanen.
Een voltijdbaan is een baan waarbij het aantal overeengekomen te werken uren behoort bij
een volledige dag- en weektaak.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cleokooman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
