Dit zijn uitgebreide aantekeningen van de colleges voor het vak onderzoekspracticum (designs) aan de Rijksuniversiteit Groningen.
De aantekeningen zijn gemaakt in jaar .
,HOORCOLLEGE 1 – BASISKENNIS METHODOLOGIE EN ONDERZOEKSETHIEK
INTRODUCTIE VAN HET VAK
Onderzoek: kader bieden waarbinnen je je nieuwsgierigheid achter na kunt gaan.
OPFRISCURSUS
Onderzoeksvraag
Elk onderzoek begint bij het opstellen van een onderzoeksvraag.
Waar moet een goede onderzoeksvraag aan voldoen?
De vraag is…
- Haalbaar om te onderzoeken
o Binnen de tijd en de middelen die je hebt
o Een vraag is al snel te groot om uit te werken binnen een de weken die je tijd hebt. Daarom is
het belangrijk om je vraag af te bakenen. Je wilt graag alles weten over iets heel kleins.
- Helder en open geformuleerd
o Duidelijk wat je gaat onderzoeken
o Geen ja/nee vragen. Dat is te oppervlakkig voor diepgaand onderzoek.
- Zinvol om te onderzoeken
o Maatschappelijke/wetenschappelijke relevantie
o Maatschappelijk: worden we er beter van?
o Wetenschappelijk: research gap
- Ethisch verantwoord
Voorbeeld: ‘zorgt meer eigenaarsschap voor betere leerprestaties?’
Dit is geen goede vraag want:
- Wat is eigenaarsschap?
- Welke leerprestaties?
- Over wie gaat het?
- Het is een ja/nee vraag.
Het opstellen van een onderzoeksvraag is een proces.
Empirische cyclus
- Observatie
o Je komt iets interessants tegen waar je een
onderzoeksvraag over opstelt.
- Inductie
o Wat is er al over bekend?
- Deductie
o Hypothesen afleiden, wat denk je dat er uit je
onderzoek gaat komen?
o Je onderzoek opzetten: hoe ga je alles aanpakken
(design, methode)
- Toetsen
o Plan uitvoeren.
- Evaluatie
2
, o Kwaliteit van je onderzoek evalueren: sterke en zwakke punten.
Wetenschappelijk ‘bewijs’
Afhankelijk van het type onderzoek is het ene ‘bewijs’ sterker dan het andere ‘bewijs’.
Elk van deze typen onderzoek is nodig. Het is afhankelijk van het doel wat je hebt.
Je moet je ‘bewijs’ opbouwen. Daarmee kun je ‘proof of concept’ krijgen. Daarna kun je verder gaan met groter
onderzoek.
ETHIEK (HOOFDSTUK 4)
Voorbeeld: in hoeverre is er een verschil in begrijpend lezen vaardigheden tussen kinderen in groep 6 die
werken met tablets en kinderen die werken met een papieren lesmethode?
Met welke ethische aspecten zou jij rekening houden als je dit onderzoek uit wil voeren?
- Literatuuronderzoek doen
- Geïnformeerde toestemming ouders
- Monitoren
o Als de kinderen met tablets vooruitschieten, is het niet eerlijk tegenover de kinderen die geen
tablets gebruiken. Zij blijven dan achter. Zij moeten dan dus ook toegang krijgen tot de betere
methode.
- Anonieme dataverwerking
Basisprincipes:
1. Do no harm
o Je mag de participanten geen schade toe brengen. Dit kan al best snel verkeerd gaan.
o Op het moment dat er een verschil tussen groepen ontstaat kan het al schade zijn.
o The MonsterStudy (1939)
Groep kinderen in weeshuizen werd onderzocht. De vraag was ‘is stotteren
aangeboren of aangeleerd?’. De ene groep kinderen werd heel positief behandeld
tijdens het lezen en de andere groep juist heel negatief (of ze nou wel of niet
stotterden). Na een paar weken ontwikkelden kinderen uit de groep met
negatieve opmerkingen spraakproblemen die levens lang aan konden houden.
2. Dataverzameling
o Privacy wetgeving (AVG)
o Anonimiteit en vertrouwelijkheid
Data mag niet terug te koppelen zijn aan een bepaald kind & je moet de data goed
opslaan.
3
, o Geïnformeerde toestemming
In een brief/mondeling deel je dingen met je participant: waar je onderzoek over
gaat, ingaan op anonimiteit en vertrouwelijkheid, aangeven dat participanten op
elk moment mogen stoppen met het onderzoek. Hierna kunnen de participanten
akkoord gaan.
3. Misleiding (?)
o In principe mag misleiding niet. Aan de andere kant is een beetje misleiding soms nodig om je
vraag te kunnen beantwoorden. Dan is de afweging of de misleiding het waard is.
o The Milgram Conformity Experiment, 1961
Er werd gekeken hoe ver participanten zouden gaan in het geven van schokken
onder leiding van autoriteit.
o The Asch Conformity Experiment, 1951
Kijkt naar groepsdruk.
In de praktijk
Gedragscode voor integer handelen
- 5 principes:
o Eerlijkheid
o Zorgvuldigheid
o Transparantie
o Onafhankelijkheid
o Verantwoordelijkheid
- 61 normen behorend bij verschillende fasen van onderzoek
- Zorgplichten van instellingen
o Universiteit moet bijvoorbeeld een ethische commissie/vertrouwenspersoon aanstelling.
- Maatregelen en sancties
o Berisping tot ontslag.
Integer handelen
Wat is dan niet-integer handelen?
Plagiaat en fraude plegen. Voorbeelden:
- Kopiëren van teksten van anderen of jezelf
- Geen correcte bron vermelden
- Fabriceren of vervalsen van onderzoeksgegevens
Grijs gebied
Questionable research practices = dingen die niet echt passen bij integer handelen, maar die ook niet heel erg
zijn.
Voorbeelden:
- ‘Vissen’ in dataset naar mogelijk interessante resultaten
- Een schatting opnieuw uitvoeren in de hoop op gunstiger resultaten
- Selectief rapporteren van gunstige resultaten
- Achteraf onderzoeksvraag en/of hypothese bijstellen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aniquetuinstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.