Leerdoelen, literatuur en planning Kennistoets Pathologie Interne en CNA K2
College Coronaire hartziekten en ritmestoornissen; Leerdoelen en literatuur:
De student is in staat om:
1. De epidemiologische gegevens te herkennen.
Hartvaatziekten zijn doodsoorzaak nummer 2 en het komt evenveel voor bij mannen als bij vrouwen.
De gemiddelde leeftijd rond 1960 was 57 jaar, rond deze tijd is dat 81 jaar.
2. Te verklaren hoe risicofactoren en etiologie bijdragen aan de het ontstaan van coronaire
hartziekten en ritmestoornissen en deze zo mogelijk aan de medisch specialistische en
fysiotherapeutische interventies relateren.
Angina pectoris = tijdelijke ischemie hartspier, wurgende pijn op de borst t.g.v. tekort aan zuurstof
van de hartspier. Risicofactoren zijn:
Overgewicht
Roken
Inspanning
Na het eten
Koud weer
Door al deze gevallen moet het hart harder werken, waardoor er meer zuurstof
vereist wordt.
De volgende oorzaken kunnen bijdragen aan het ontstaan van AP.
Zuurstof tekort van hartspier:
o Verminderde bloedtoevoer
o Abnormaal toegenomen inspanning/verbruik hartspier.
o Combinatie van bovenstaande.
Oorzaken binnen het hart liggend:
o Atherosclerose
o Arteriosclerose
o Vaatspasme
Oorzaken buiten het hart liggend:
o Ernstige anemie = bloedarmoede.
o Ernstige longaandoening = hierdoor neem je weinig O2 op in het bloed.
o Tachycardie (= te snel hartritme).
o Hypertrofie bij hartfalen = opgezette hartspier, waardoor die meer O 2 nodige heeft
wat er niet is.
o Hypertensie (= verhoogde bloeddruk).
Fysiologisch:
o Inspanning lichaam omhoog.
o HMV omhoog
o Inspanning hartspier omhoog.
o Vasodilatatie coronaire arteriën (kransslagaders).
o Bloedtoevoer hartspier omhoog.
Myocard infarct = schade aan hartspier. Meerdere ziekten kunnen pijn op de borst veroorzaken.
Wurgende pijn op de borst ten gevolge van tekort aan zuurstof van de hartspier. Risicofactoren zijn:
Leeftijd, geslacht, familiair.
Overgewicht
Dieet
Roken
Sedentaire leefstijl
DM
Hypertensie
Hoog cholesterol gehalte
Hart- en vaatziekten in de voorgeschiedenis
3. De overeenkomsten en verschillen tussen de verschillende coronaire hartziekten en
ritmestoornissen te beschrijven.
Angina pectoris wurgende pijn op de borst.
De meeste gevallen krijgt de hartspier een zuurstofgebrek, de kransslagaders.
Als de kransslagaders door slagaderziekte zijn aangetast, zijn ze vernauwd en stagneert de
bloedtoevoer. De getroffen hartspier heeft zelf vrij weinig zenuwen en voel je bijna niet, maar wel op
de uitstralende plaatsen van het bovenlichaam.
De oorzaak kan zijn ander hartziekte, zoals een klepgebrek of een cardiomyopathie (zieke hartspier).
Maar ook een longembolie kan dit veroorzaken.
Boezemfibrilleren –-> hartritmestoornis in de boezems.
Doordat de boezems sneller en onregelmatig gaan kloppen, kan die spier van de boezems verslapen.
Waardoor het bloed de neiging te gaan stollen in de linke hartoor. De bloedpropjes kunnen via de
bloedbaan in kransslagaderen, hersen of andere organen terecht komen.
CABG = Coronary Artery Bypass Grafting (Bypassoperatie)
, Een vernauwde/verstopte kransslagaders waardoor het bloed naar of van het hart niet goed stroomt
hierdoor wordt via een bypass een omleiding gemaakt van een slagader uit de borstkas of een ader uit
het been.
De medische naam voor een bypassoperatie is CABG, een afkorting van Coronary Artery Bypass
Grafting (Coronary Artery = kransslagader, Graft = transplantatie).
Coronaire angiografie (Hartkatheterisatie)
Een hartkatheterisatie is een gouden standaard* voor de meest voorkomende hartziekte
(slagaderziekte in de kransslagaders).
Bij hartkatheterisatie kijkt of luistert een cardioloog niet alleen van buiten het lichaam naar het hart,
maar hij doet ook onderzoek in het hart en de kransslagaders zelf. Dat doet hij door een katheter (een
heel dun slangetje) door de huid en via de bloedbaan naar de kransslagaders te leiden. Dan spuit hij
via de katheter contrastvloeistof in de kransslagader, waarna het bloedvat en zijn vertakkingen
stroomafwaarts op een röntgenfilmpje goed zichtbaar worden.
*gouden standaard = het onderzoek bied de meest zekerheid bij het stellen van een diagnose.
Dotteren
Hartritmestoornis = afwijking in het prikkelgeleidingssysteem Een elektrische netwerkje dat de
knijpbeweging van de hartspier regelt. Er zijn verschillende soort:
- Tachycardie – ritme dat sneller klopt dan normaal
- Bradycardie – ritme dat trager klopt dan normaal
Grieks: tachus = snel, bradus = langzaam, cardio = hart.
De hartritmestoornis kan verder onregelmatig of geheel chaotisch zijn en kan zich continu of in
aanvallen voordoen. Hartritmestoornissen kunnen de pompkracht van het hart aantasten, maar ze zijn
vaak ook tamelijk onschuldig.
4. De pathofysiologie en het beloop te beschrijven.
Pathofysiologie
- Occlusie van de kransslagader = vat gaat dicht.
- Op den duur schade inflammatiereactie myocard cellen.
- Enzymen komen vrij uit stervende cellen.
- Contractiliteit en geleiding prikkels verminderd.
, Beloop Myocard Infarct:
1. Na 20-30 minuten schade onherstelbaar.
2. 48 uur inflammatie minder.
3. 7 dagen necrose fibrose.
4. Littekenvormen 6-8 weken.
5. Mate schade afhankelijk van o.a. collaterale circulatie / anastomose.
6. Locatie
7. Grootte
5. De symptomen te verklaren aan de hand van de pathofysiologie.
Angina pectoris:
Pijn op de borst, noem je pas angina pectoris als de oorzaak ook echt bij het hart ligt.
Uitstraling naar de nek, linkerarm (soms rechts, kaak of rug).
Uitgelokt door lichamelijke inspanning/emotie.
Verminderd bij rust of gebruik vasodilatatie (bijv. nitrospray).
Bleek
Zweten
Misselijkheid
Duizeligheid
Kortademigheid
Vermoeidheid
Myocard Infarct:
Pijn op de borst
Voorovergebogen houding met vuist op borst.
Bleek/zweten
Misselijk/braken/duizeligheid/moe.
Kortademigheid
Doodsangst
Hypertensie/shock
Lichte koorts
Geen tot matig herstel bij rust/vasodilatoren, herstelt dus niet uit zichzelf in rust.
6. Complicaties te beschrijven en de consequenties van deze complicaties voor zijn handelen te
benoemen.
Myocard infarct:
Hartritmestoornissen
o Evt sudden death (25%).
Cardiogene shock.
Hartfalen
Ruptuur ventrikelwand
Trombo-embolie (bijv. beroerte).
Psychosociale gevolgen.
Deconditionering
Pijn op de borst kan komen door:
Longembolie
Brandend maagzuur
Maagzweer
Gewrichtspijn
Hartspier angina pectoris/myocard infarct.
7. De prognostische factoren en factoren die invloed hebben op het beloop van de ziekte te
benoemen.
Angina pectoris:
Lichte angina pectoris? vooruitzichten redelijk positief, wel leefstijl aanpassen.
Slagaders flink aangetast? Vooruitzichten minder goed.
Een duidelijke prognose is niet te stellen voor patiënten met hart- en vaatziekten. Rekening houden
met de vele risicofactoren als ongezonde leefstijl, roken, hoog cholesterol, diabetes of overgewicht
kan wel worden gezegd dat dit een positief effect heeft op de prognose van de verschillende
aandoeningen.
8. De indicaties van de medische onderzoeken te benoemen.
Inspannings-ECG wijkt af bij angina pectoris. Hartslag is onregelmatig, bloeddruk ook.
Diagnose:
Hartenzymen (CK-MB troponine LDH)
ECG-afwijkingen
X-thorax
, Echo-cor
Hartkatheterisatie (Coronaire angiografie) = buisje in de aorta naar de kransslagader.
LV-functie
Klep functie
9. Van de medisch specialistische behandelingen in grote lijnen beschrijven, de behandeldoelen en
de implicaties voor het handelen van de fysiotherapeut te benoemen.
Behandeldoel: Preventie:
Risicofactoren:
o Leefstijl
o Bloeddrukverlagers
o Cholesterolverlagers
Stollingswerende medicijnen.
Behandeldoel: klachten/symptomen:
Nitraten
PCI = percutane coronaire interventie (dotteren), wegzuigen stolsel, laseren.
Stent (DES-Stent)
Bypassoperatie (CABG = Coronary artery bypass grafting) = je omzeilt de vernauwing, je legt
een omweg aan.
o Indicatie voor bypass operatie kan zijn:
Drievatslijden
Dotteren niet voldoende
Verminderde pompfunctie
Therapieresistentie AP klachten
Na het hartinfarct:
- Hartrevalidatie:
Mobiliseren naar fysieke training
Inzicht in risicofactoren geven
Psychosociale begeleiding
o Begeleiding angst voor beweging / vertrouwen in beweging
o Depressie
Aandacht voor omgeving
10. Aan de hand van de relevantie classificatiesystemen de ernst van de aandoening te herkennen
en kan hieraan zijn behandeling koppelen (interpreteren).
Literatuur:
Gould's Pathophysiology for the Health Professions 6e ed
Chapter 12: Cardiovascular System Disorders
§ Review of the Cardiovascular System
§ Heart Disorders
Intro
§§ Diagnostic Tests for Cardiovascular Function
§§ General Treatment Measures for Cardiac Disorders
§§ Coronary Artery Disease, Ischemic Heart Disease, Acute Coronary Syndrome
§§ Cardiac Dysrhythmias (Arrhythmias)
22 bladzijden Engels
