Stappenplannen zorgverleningsrecht, overzicht en samenvatting van de stof in collegejaar , master Recht van de Gezondheidszorg, Erasmus Universiteit Rotterdam, bijgevoegd met jurisprudentie.
,Patiëntenrechten
Samenvatting Hoorcollege: pagina 5 t/m 8
1. Is er een geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO), art. 7:446
BW Wie zijn opdrachtgever en opdrachtnemer; Wat is er afgesproken (boek 6)
en vereisten van boek 7;
2. Hulpverlener moet handelen naar goed hulpverlener, art. 7:453 BW
eisen goed hulpverlenerschap; professionele standaard; kwaliteitsstandaarden;
3. Is er voldaan aan de Informatieplicht?
4. Is er toestemming gegeven?
5. Conclusie
Algemeen
- De bepalingen van de WGBO garanderen een bepaald minimum aan
patiëntenrechten. Patiënten mogen wel meer patiëntenrechten krijgen dan dit
minimum, maar niet minder (7:468);
- De WGBO is species ten aanzien van de overeenkomst van opdracht, wanneer de
WGBO iets niet regelt kan dus op de afdeling van opdracht en de meer
algemenere bepalingen van het BW worden teruggevallen De Wvggz, Wzd en
de WMOM zijn weer een lex specialis ten opzichte van de WGBO.
o Bij onduidelijkheid geldt als algemene grondregel dat de regeling die de
patiënt de meeste voorrang biedt, voorrang heeft.
- Doel WGBO= juridische voorwaarden voor goede samenwerking tussen patiënt en
arts, door het versterken van patiëntenrechten, professionele
verantwoordelijkheid van de zorgverlener en grenzen van diens taken.
Reikwijdte WGBO (art. 7:466)
- Art. 7:446 lid 1 De WGBO is van toepassing op geneeskundige
behandelingsovereenkomsten. In zo’n overeenkomst verbindt de hulpverlener
(natuurlijk persoon of rechtspersoon) zich in de uitoefening van geneeskundig
beroep of bedrijf om handelingen op het gebied van de geneeskunst te verrichten
rechtstreeks betrekking hebbend op de opdrachtgever of een bepaalde derde. →
Lid 4 sluit uit dat in bepaalde situaties een behandelingsovereenkomst tot stand
komt, in die situatie is de WGBO in principe niet van toepassing. Echter toch
werking WGBO krachtens 7:464.
IS ER EEN GENEESKUNDIGE BEHANDELINGSOVEREENKOMST (WGBO):
Art. 7:446 Bij beantwoorden van een vraag altijd eerst afvragen of er een
behandelingsovereenkomst tot stand is gekomen naast wat is afgesproken in de
behandelingsovereenkomst, geldt boek 7. Zorgaanbieder moet goed hulpverlenerschap in
acht nemen en handelen in overeenstemming met goed hulpverlenerschap (art. 7:453)
zorgplicht.
- Uitoefening geneeskundig beroep of bedrijf : Als de huisgenoot van de patiënt een
wond verzorgt, valt dat niet onder de WGBO.
o Handelingen op het gebied van de geneeskunst (lid 2+3):
Sub a: Alle verrichtingen (inclusief onderzoeken en geven van raad)
om persoon te genezen of te behoeden voor een ziekte, diens
gezondheidstoestand te beoordelen of verloskundige bijstand te
verlenen.
2
, Sub b: Andere handelingen die worden verricht door arts of tandarts
in die hoedanigheid. Deze verruiming heeft vooral betrekking op
handelingen die een arts of tandarts verricht ten aanzien van
gezond persoon. Bijvoorbeeld orgaandonatie, verrichtingen met
zuiver cosmetisch oogmerk → Niet de uitvoering van euthanasie,
want geen normaal medisch handelen (bijzondere medische
verrichting)
Lid 3: In het kader van lid 2 sub a-b verzorgen en verplegen en
voorzien in materiele omstandigheden (beschikbaar stellen van een
bed in een ziekenhuis).
Alternatieve geneeswijzen en apothekers vallen WEL
onder de WGBO.
Palliatieve zorg, pijn- en symptoombestrijding vallen
WEL onder de WGBO, euthanasie niet
- Rechtstreeks betrekking: Er moet sprake zijn van individuele gerichtheid, het gaat
om een bepaalde kenbare patiënt. Dit houdt echter niet in dat er rechtstreeks
contact moet plaatvinden met de betrokken patiënt. Ook het verrichten van
onderzoek naar stoffen, afkomstig van een patiënt en het beoordelen van de
resultaten van zodanig onderzoek door een klinisch chemicus, behoren tot de
handelingen op het gebied van de geneeskunst
Art. 7:464 BW: handelingen anders dan gbo.
Contractspartijen
- Opdrachtgever: Doorgaans sluit de patiënt zelf met de hulpverlener een
overeenkomst. Het kan echter voorkomen dat de patiënt handelingsonbekwaam
dan wel handelingsonbevoegd is, dan sluit een wettelijk vertegenwoordiger of
persoonlijke gemachtigde de overeenkomst in naam van de patiënt→ 1:234
(minderjarige (0-16 want 7:447)), 1:381 (curatele), 1:453 (mentorschap), 3:60
(persoonlijke gemachtigde). Deze persoonlijke gemachtigde kan alleen optreden
als er geen wettelijk vertegenwoordiger is.
o Bij afwezigheid van een wettelijk vertegenwoordiger of een persoonlijke
gemachtigde kan een familielid als vertegenwoordiger optreden en de
overeenkomst sluiten op grond van 6:198 jo. 6:201.
Is zo’n persoon er niet dan blijft een opdracht tot het sluiten van een
overeenkomst achterwege en wordt aangenomen dat de
hulpverlener in spoedeisende gevallen optreedt als zaakwaarnemer
→ De hulpverlener kan namelijk niet met zichzelf een overeenkomst
sluiten
De vertegenwoordiger wordt zelf geen partij bij de
overeenkomst, maar sluit die in naam van de patiënt.
LET OP: patiënt heeft ook plichten:
- Hoofdplicht = betaling
- Honorarium en patiënt geeft naar beste weten inlichtingen en medewerking (art.
7:452 BW)
- Gebrek aan medewerking kan een gewichtige reden zijn om een overeenkomst op
te zeggen (art. 7:460 BW)
- Opdrachtnemer:
3
, o Zowel natuurlijk persoon als een rechtspersoon kan opdrachtnemer
zijn, het moet dan echter wel gaan om een rechtspersoon die een
geneeskundig beroep of bedrijf uitoefent.
o Een verzekeringsmaatschappij die medische adviseurs in dienst heeft,
wordt niet aangemerkt als hulpverlener, omdat een
verzekeringsmaatschappij niet een geneeskundig bedrijf uitoefent.
Totstandkoming behandelingsovereenkomst
- Voor het tot stand komen van een overeenkomst is ingevolge art. 6:217 aanbod
en aanvaarding vereist. Aanbod en aanvaarding vereisen een door middel van
een verklaring geopende wil (3:33). Ingevolge 3:37 lid 1 kan het aanbod in
beginsel in elke vorm geschieden en besloten liggen in gedragingen. Ook de
aanvaarding kan in beginsel in elke vorm geschieden.
o Wil hulpverlener: Hulpverleners zijn in beginsel verplicht met de patiënt
een behandelingsovereenkomst te sluiten. Een hulpverlener mag
weigeren een overeenkomst aan te gaan indien hij een gewichtige
reden heeft en voldoet aan enkele zorgvuldigheidsvereisten:
De aard of omvang van de hulpvraag gaat de expertise of
mogelijkheden van de arts te buiten: Ander vakgebied of te grote
omvang zorgvraag, geen overeenstemming over de inhoud van de
zorg, terughoudendheid bij behandelingen vrienden of familieleden;
Door eerdere ervaringen met de patiënt ontbreekt bij voorbaat een
vertrouwensbasis voor de behandelingsovereenkomst;
De arts heeft een aanzienlijk belang, meestal organisatorisch om de
behandelingsovereenkomst niet aan te gaan.
o Wil patiënt: Als de wil van de handelingsbevoegde en handelingsbekwame
patiënt ontbreekt komt er dus geen behandelingsovereenkomst tot stand.
Het ontbreken van een contractuele rechtsverhouding betekent niet
dat hulpverlener en patiënt geen verplichtingen jegens elkaar
hebben. Ingevolge de schakelbepaling van art. 7:464 lid 1 zijn de
regels van de WGBO van overeenkomstige toepassing op de niet-
contractuele verhouding tenzij de aard van de rechtsbetrekking zich
daartegen verzet Er moet wel gewoon sprake zijn van
handelingen op het gebied van de geneeskunst en in de uitoefening
van geneeskundig beroep of bedrijf.
In de situatie van de bewusteloze patiënt kan de
rechtsbetrekking zich bijvoorbeeld verzetten tegen
overeenkomstige toepassing van de informatieplicht (7:448)
en de toestemmingsvereiste (7:450).
Wat militairen betreft verzet de aard van de rechtsbetrekking
zich bijvoorbeeld tegen het toestemmingsvereiste en de
plicht tot geheimhouding van medische gegevens.
Uitoefening patiëntenrechten: art. 7:465 BW
- Vanaf 12 jaar oefent een patiënt zelf zijn patiëntenrechten (alleen toestemming
niet uit), tenzij wilsonbekwaam
o 12-18 jaar (in de wet: volwassen leeftijd) art. 7:465 lid 2 ouders
o Ouder dan 18 jaar
Art. 7:7:465 lid 2: wanneer patiënt onder curatele/mentorschap
staat
Art. 7:465 lid 3: niet onder curatele of mentorschap
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper clairekok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,29. Je zit daarna nergens aan vast.
