WERKVERTALINGEN Herodotos
Palladion, Hoofdstuk 9. Herodotos, geluk en hybris
2. GYGES EN KANDAULES (I, 8-13)
Let op:
* in de Nederlandse tekst geeft aan dat het Griekse participium ‘vrij’ is vertaald, meestal doordat
er een hoofdzin van is gemaakt.
TEKST 7. HET GELUK VAN POLYKRATES (3.39-43)
a. Polykrates breidt zijn macht uit (39)
1 Terwijl Kambyses een veldtocht ondernam tegen Egypte, ondernamen ook de Spartanen een
veldtocht tegen Samos en Polykrates de zoon van Aiakes, die Samos door een staatsgreep* in
handen gekregen had. En aanvankelijk 5 verdeelde* hij de stad in drieën en deelde die met z’n
broers Pantagnotos en Syloson; maar daarna doodde* hij de één van hen en verbande* de
jongste Syloson, en kreeg (zo) heel Samos in handen. Toen hij het in handen had, sloot hij een
vriendschapsverdrag met Amasis de koning / farao van Egypte, 10 door geschenken te zenden*
en andere van hem te ontvangen*. In korte tijd begon de macht van Polykrates onmiddellijk te
groeien en was in ieders mond overal in Jonië en de rest van Griekenland. Want waarheen hij
zich ook maar wendde, om een veldtocht te ondernemen, 15 liep alles succesvol voor hem af.
Hij bezat 100 vijftigriemers en 1000 boogschutters. Hij plunderde iedereen zonder onderscheid*
des persoons. Hij zei namelijk een vriend meer een plezier te zullen doen door terug te geven*
wat hij genomen had dan door het helemaal niet genomen te hebben.* Vele van de eilanden had
hij dus veroverd, 20 en ook vele steden van het vasteland. Onder andere veroverde hij dus ook
de Lesbiërs, na hen, toen zij met het hele leger de Milesiërs te hulp kwamen, in een zeeslag
overwonnen te hebben, (de Lesbiërs) die de gracht rond de vestingmuur op Samos in haar
geheel als dwangarbeiders gegraven hebben.
b. De brief van Amasis (40)
1 En op een of andere manier ontging het Amasis niet dat Polykrates in grote mate succes had,
maar was dit zorgwekkend voor hem. Toen zijn succes nog veel groter werd, schreef* hij het
volgende in een brief en stuurde die 5 naar Samos: ‘Amasis spreekt als volgt tot Polykrates. Het
is weliswaar prettig te vernemen dat een bevriend man die bovendien een gastvriend is, ’t goed
maakt, maar uw grote successen bevallen mij niet, omdat ik weet hoe jaloers het goddelijke is.
En op de een of andere manier/in zekere zin geef ik er de voorkeur aan ook zelf, en (dat geldt
ook voor) degenen om wie 10 ik geef, nu eens in bepaalde zaken succes te hebben, dan weer
tegenslag te ondervinden, en op die manier het leven door te brengen, het nu eens goed, dan
weer slecht makend, liever dan in alles succes te hebben. Want ik ken van horen zeggen nog
niemand die niet tenslotte geheel en al slecht aan zijn einde kwam, terwijl hij in alles succes had.
15 U moet* dus nu naar mij luisteren en met het oog op uw voorspoed iets dergelijks / in de trant
van het volgende doen: denk er over* na wat u beschouwt als het waardevolst voor u en om het
verlies waarvan u het meest bedroefd zult zijn in uw ziel, en gooi dat weg op zo’n manier, dat het
niet meer onder de mensen zal komen.
En als 20 voortaan vanaf dat moment uw successen u niet afwisselend met ongeluk overkomen,
probeer (deze situatie) dan op de door mij geadviseerde manier te herstellen.’
WERKVERTALING Herodotos | Palladion, © uitgeverij Eisma, Leeuwarden, 2022
1
