Dit document betreft een volledige samenvatting van alle hoorcolleges en literatuur. De inhoud is zorgvuldig samengesteld, waarbij ik alle colleges heb bijgewoond. Het document is zeer volledig en geeft alle informatie die je nodig hebt voor het tentamen. Tezamen met de stappenplannen heb je een id...
,Inhoudsopgave
INLEIDING ................................................................................................................................. 5
ALGEMENE PLAATSING IE-RECHT ..................................................................................................... 5
IE-RECHTEN ALGEMEEN..................................................................................................................... 5
DE KENMERKEN VAN IE-RECHTEN..................................................................................................... 6
BELANGRIJKSTE NORMATIEVE VINDPLAATSEN ................................................................................. 7
Beginselen terug te vinden in de verdragen ............................................................................ 8
Historische ontwikkeling .............................................................................................................. 9
DE INTELLECTUELE RECHTEN ............................................................................................................ 9
OORSPRONGSBENAMINGEN ............................................................................................................ 10
BEDRIJFSGEHEIMEN ......................................................................................................................... 11
De bescherming geboden aan bedrijfsgeheimen ................................................................. 12
DE SLAAFSE NABOOTSING ............................................................................................................... 12
JURISPRUDENTIE .............................................................................................................................. 13
HR Hyster Karry Krane I ........................................................................................................... 13
Hof Philips t. Lidl (scheerapparaat) ......................................................................................... 14
ONDERDEEL 1: OCTROOIRECHT ........................................................................................ 15
RECHTSBRONNEN ............................................................................................................................ 15
Nederlands recht & EU-recht ................................................................................................... 15
Internationaal recht .................................................................................................................... 15
OCTROOIPROCEDURES .................................................................................................................... 15
De Europese en Nederlandse octrooiprocedure................................................................... 16
Bezwaar en rechtsbescherming .............................................................................................. 23
INHOUD VAN DE TOEGEKENDE RECHTEN ........................................................................................ 24
GRENZEN AAN HET EXPLOITATIERECHT .......................................................................................... 25
Civiele handhaving in Nederland ............................................................................................. 28
EINDE VAN HET EUROPEES OCTROOI ............................................................................................. 28
Verschillen Nederlandse procedure ten opzichte van de Europese procedure ............... 28
De aanvraag (art. 24 t/m 27 ROW) ......................................................................................... 29
PCT-ROUTE ...................................................................................................................................... 29
HET EUROPEES OCTROOI MET EENHEIDSWERKING ....................................................................... 30
Territoriaal toepassingsgebied ................................................................................................. 31
Toepasselijk recht ...................................................................................................................... 31
De Talenregeling ........................................................................................................................ 31
Rechtsbescherming ................................................................................................................... 31
ONDERDEEL 2 – HANDELSNAAMRECHT .......................................................................... 32
DEFINITIE HANDELSNAAM................................................................................................................. 32
BESCHERMING .................................................................................................................................. 32
ONDERDEEL 3 – MERKENRECHT ....................................................................................... 34
HERKOMST........................................................................................................................................ 34
BELANGRIJKSTE BRONNEN .............................................................................................................. 34
KENMERKEN MERKENRECHT ........................................................................................................... 35
ROUTES ............................................................................................................................................ 35
INDELING TYPEN MERKEN ................................................................................................................ 35
BESCHERMINGSVOORWAARDEN (ART. 2.1 BVIE | ART. 4 UMVO) ................................................ 36
MERKVERLENINGSPROCEDURES .................................................................................................... 45
Procedure verlening Benelux-merk ......................................................................................... 45
Procedure verlening uniemerk ................................................................................................. 45
Aanvraag internationale procedure ......................................................................................... 46
2
, BESCHERMINGSOMVANG VAN HET MERK EN DE INBREUKGRONDEN (SYNONIEM) (ART. 2.20.2
BVIE / ART. 9 UMVO) ...................................................................................................................... 46
Stopzetting gebruik (art. 2.20.3 BVIE | art. 9.3 UMVo) ........................................................ 46
Economisch verkeer .................................................................................................................. 46
De gebruiksplicht (art. 2.23bis BVIE | art. 18 UMVo) ........................................................... 51
Merkenrecht beperkingen (art. 2.23 BVIE | art. 14-15 UMVo) ............................................ 52
HET EINDE VAN HET MERK ............................................................................................................... 53
ONDERDEEL 4 – AUTEURSRECHT (WERKEN EN SOFTWARE)...................................... 55
DEFINITIE EN RATIO LEGIS (ART. 1 AW) | DE MAKER EN HET WERK ............................................... 55
BELANGRIJKSTE VINDPLAATSEN ...................................................................................................... 55
Nationaal ..................................................................................................................................... 55
Internationaal .............................................................................................................................. 55
ALGEMENE KENMERKEN AUTEURSRECHT ....................................................................................... 55
AUTEURSRECHT BESCHERMINGSVOORWAARDEN | HET WERK...................................................... 56
DE MAKER (ART. 1-2, 6-7 AW) | DE RECHTHEBBENDE (ART. 4 T/M 9 AW) .................................... 57
DE BESCHERMING ............................................................................................................................ 59
De persoonlijkheidsrechten (art. 25 lid 1 Aw) ........................................................................ 61
De Exploitatierechten (de auteurswet spreekt hier van auteursrechten) .......................... 61
GEVOLGEN INBREUK OP EXPLOITATIERECHTEN ............................................................................ 65
PLAGIAAT .......................................................................................................................................... 66
BEPERKINGEN/UITZONDERINGEN VAN/OP DE BESCHERMING ........................................................ 66
Werken in het algemeen zonder vergoeding ......................................................................... 66
Werken in het algemeen met vergoedingsregels.................................................................. 67
OVEREENKOMSTEN .......................................................................................................................... 67
Bescherming auteur bij overdracht van het recht of het uitgeven van een exclusieve
licentie .......................................................................................................................................... 67
Bescherming auteur bij alle exploitatieovereenkomsten...................................................... 68
COLLECTIEF BEHEER........................................................................................................................ 68
CREATIEF MET AUTEURSRECHT ...................................................................................................... 68
BIJZONDER GEREGELDE WERKEN ................................................................................................... 69
ONDERDEEL 5 – BESCHERMING VAN DATABANKEN (SUI-GENERISRECHT) ............. 70
AAN HET AUTEURSRECHT VERWANTE RECHTEN ............................................................................ 70
DEFINITIE EN BESCHERMING............................................................................................................ 70
SUI-GENERISRECHT OP DATABANKEN | BRONNEN ......................................................................... 70
BESCHERMINGSVOORWAARDEN (ART. 1 LID 1 SUB A DBW) .......................................................... 71
KENMERKEN VAN SUI-GENERISRECHT OP DATABANKEN................................................................ 71
BESCHERMING .................................................................................................................................. 72
ONDERDEEL 6 – NABURIGE RECHTEN ............................................................................. 73
KENMERKEN VAN NABURIGE RECHTEN ........................................................................................... 73
CATEGORIEËN VAN RECHTHEBBENDEN EN VOORWERPEN ............................................................ 74
BESCHERMING VAN NABURIGE RECHTEN........................................................................................ 75
3
,Uitputting
Er bestaat een spanning tussen de exclusiviteit die voortvloeit uit IE-rechten en het
mededingingsproces. Dooreen beroep te doen op een nationaal IE-recht zou in Europees
verband een vrij verkeer van goederen kunnen worden belemmerd of geblokkeerd.
• Een rechthebbende mag bij de uitoefening van zijn recht het vrije verkeer van goederen
niet op ongerechtvaardigde wijze belemmeren. Met betrekking tot het ‘gerechtvaardigd
zijn’ besliste het HvJEU dat de inbreuk op het vrije verkeer van goederen gelegen moet
zijn in het waarborgen van het ‘specifieke voorwerp’ van het recht in kwestie. Over het
algemeen is dat ‘specifieke voorwerp’ gelegen in het als eerste op de markt brengen.
Dat brengt met zich mee dat, wanneer een rechthebbende een product onder zijn recht
in één lidstaaat als eerste op de markt heeft gebracht, deze voldoende beloond is voor
zijn monopolie. Zijn recht ten aanzien van dat (exemplaar van het) product is dan
uitgeput. Hij kan verdere verhandeling (binnen de EU) van dat (exemplaar van het)
product niet belemmeren
• Kernvraag is steeds of het betreffende exemplaar van het product door (of namens) de
rechthebbende rechtmatig in een lidstaat in het verkeer is gebracht
• Zo ja: dan zijn de betreffende exemplaren tot het vrije goederenverkeer gaan behoren
en kan de rechthebbende niets tegen de invoer doen
• Zo nee: dan gaat het betreffende (nationale) intellectuele eigendomsrecht voor
• Men noemt dit het stelsel van communautaire uitputting.
• De Engelse aanduiding ‘first sale doctrine’ geeft duidelijker aan waar het omgaat dan
de term ‘uitputtingsleer’. De rechthebbende heeft recht op ‘eerste verkoop’ van
exemplaren onder een IE-recht, maar heeft niets te zeggen over verdere
(door)verhandeling van zulke exemplaren.
4
,Inleiding
Algemene plaatsing IE-recht
We hebben een systeem van een vrije makrt. Het idee is dat de overheid daar niet tussenkomt.
Dit betekent dat een onderneming het economische gedrag van een andere onderneming vrij
mag kopiëren. Het principe is vrijheid, vrije handel en de vrijheid om te kopiëren. Hierop
bestaan echter ook uitzonderingen, namelijk de intellectuele eigendomsrechten en de regels
uit ongeoorlofde mededinging. Tegen dat uitgangspunt blijkt echter in theorie en praktijk nogal
te worden gezondigd. In Nederland bestaan twee uitzonderingen op de kopieervrijheid:
1. Intellectuele eigendomsrechten
o Deze zijn absoluut. Voor belangenafweging is geen plaats.
o Dit is het geschreven deel van de uitzondering op de vrije markt
2. Slaafse nabootsing
o Er moet sprake zijn van een product van een concurrent met een eigen gezicht. De
uiterlijke verschijningsvorm moet zich onderscheiden van soortgelijke producten op
de markt. Indien dat het geval is, dan kan de producent van het product zich ertegen
verzettn dat de concurrent een product op de markt brengt dat nodeloze verwarring
wekt. Nodeloze verwarring is wanneer er geen inspanning wordt gedaan om
verwarring te vermijden. Technische aspecten van een product mogen worden
gebruikt als die van belang zijn voor de deugdelijkheid van het product. Daarbuiten
is het niet toegelaten op grond van de theorie om een product met een eigen gezicht
na te bootsen zonder enig moeite te doen om te vermijden dat er verwarring komt.
o Het verwarringsgevaar dient te worden beoordeeld vanuit oogpunt van het publiek.
o Theorie wordt enkel toegepast indien geen intellectuele eigendomsrechten spelen
o Toepassing van artikel 6:162 BW
o Er vindt altijd een billijkheidsafweging plaats, ze zijn dus niet absoluut
o Ontwikkeld in de rechtspraak
Intellectuele eigendomsrechten zijn absolute vermogensrechten (art. 3:6 BW) op niet-
materiële objecten. Evenals andere vermogensrechten lenen IE-rechten zich in beginsel voor
overgang, overdracht, verpanding, beslag enzovoort.
• Met een werking erga omnes (absoluut)
Het intellectuele eigendomsrecht is een onderdeel van het privaatrechtelijk
mededingingsrecht.
Intellectuele eigendomsrechten zijn subjectieve absolute rechten.
IE-rechten algemeen
Elk IE-recht heeft een eigen voorwerp en een eigen ratio legis
• In het octrooirecht is het voorwerp de uitvinding en de ratio legis het bevorderen
van uitvindingen doen;
• In het auteursrecht is het voorwerp een “werk” en de ratio legis het bevorderen van
het maken van werken
Een intellectueel recht heeft een eigen voorwerp, een eigen bestaansreden. Een octrooi is een
recht en wordt toegekend op een uitvinding. De ratio hierachter is dat de samenleving
innovatiever moet worden en dus worden uitvindingen gestimuleerd. Bij auteursrecht is het
voorwerp een werk. De ratio van het auteursrecht is dat auteurs worden gemotiveerd m werken
te creëren omdat een samenleving wil dat het kunst en cultuur heeft.
5
, Die ratio legis vertaalt zich altijd naar een beschermingsdrempel. Niet elk voorwerp wordt
beschermd maar enkel de voorwerpen die voldoen aan een bepaalde drempel. Men moet het
“banale” overschrijden en moet iets toevoegen aan de maatschappij dat beschermingswaardig
is.
De kenmerken van IE-rechten
1. Voorwerp: creatie van de menselijke geest
Corpus mysticum vs. Corpus mechanicum | Onafhankelijkheidsbeginsel
Het voorwerp van een IE-recht is iets onstoffelijks, iets immaterieels. Het gaat steeds over de
creatie van de menselijke geest. Daarin scheiden IE-rechten zich als derde soort recht, naast
zaken en verbintenissen. Het voorwerp van een IE-recht is het corpus mysticum, namelijk
de creatie van de menselijke geest.
• Hierin onderscheiden IE-rechten zich van verbintenisrechtelijke en goedenrechtelijke
rechten.
• Het corpus mysticum manifisteert zich in het corpus mechanicum
Wanneer we het hebben over intellectuele rechten en het voorwerp daarvan, dan zal er ook
een aanknopingspunt moeten zijn in onze stoffelijke wereld, waarin dat intellectueel
eigendomsrecht geïncorporeerd is. Dit betreft dan het corpus mechanicum.
Stel: je bent auteur en schrijft een roman. De roman zelf (de volgorde in welke woorden in de
zin zijn geplaatst) is het corpus mysticum. Het corpus mechanicum is dan de
veruitwendiging, de gedrukte exemplaren van de roman. Er is één corpus mysticum dat zich
vertaalt naar oneindig mogelijke dragers. Dit onderscheid is van belang omdat ertussen een
principe van onafhankelijkheid zit. Het is niet zo dat als je een exemplaar van een boek koopt,
je daarmee de auteursrechten koopt.
• Het lot van het corpus mechanicum wordt bepaald door het goederenrecht. Het lot
van het corpus mysticum door het IE-recht.
• Eenmaal erkend dat een intellectueel eigendomsrecht een goed is, dan kan je daarmee
gaan handelen en exclusiviteit claimen. Je kan er dan ook een waarde aan hechten.
Een intellectueel eigendomsrecht is een goed.
Let op: het IDEE an sich kan nooit beschermd worden. Een concept van een spel kan niet
worden beschermd. Waar eindigt het concrete idee/vorm? Dat weet niemand.
2. Legaliteitsbeginsel: wettelijk vetorecht
Subjectief absoluut recht | Tegenstelbaarheid erga omnes
Het legaliteitsbeginsel betekent dat er moet worden gekeken naar de wet om te beoordelen of
er sprake is van een IE-recht als rechthebbende. Buiten de wet geldt namelijk de vrijheid van
kopiëren en de vrije mededinging. Geen recht zonder wet.
De erga omnes is een tegenstelbaarheid tregen eenieder en alle derden ongeacht de goede
trouw. Dat betekent dat het er niet toe doet dat de tegenpartij zegt dat hij niet wist dat er een
IE-recht bestond. Het feit dat er een IE-recht bestaat is voldoende, ook indien onbewust
gehandeld wordt, c.q. te goeder trouw.
Uit het legaliteitsbeginsel vloeien voort:
1. Territorialiteitsbeginsel. Intellectuele eigendomsrechten kleven aan de grond. Voor de
vraag of sprake is van een recht in Nederland, wordt gekeken naar de Nederlandse
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LisannedeGraaf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.
