In dit document worden de belangrijkste gebeurtenissen in architectuur belicht. Ook worden de oorzaken van het modernisme vanuit verschillende perspectieven benoemd.
College 1
Saint Louis, amerika; 16 maart 1972 gesloopt. Architect; Minoru yamasaki
Grondslagen; 1789 – 1889 – 1989 – 2089.
1789; franse revolutie
• Datum is niet volledig juist, is discussie over.
• Opheffing van het koningshuis. Het Franse volk was tegen het gezag van de Koning.
• Waarom Franse revolutie? Ik denk, dus ik besta
• Verlichting; gelijkheid, vrijheid en broederschap
• De Verlichting stond aldus voor bevordering van de wetenschap en intellectuele uitwisseling.
De Verlichting gaf aanleiding tot modernisering van de samenleving. Eerst zien dan geloven.
Dingen meten en observeren. Volgens God was de koning de baas.
• Oorzaken van de franse revolutie; armoede van het volk, uitgaven van het koningspaar en het
geen inspraak hebben in het bestuur.
1889; industriële revolutie
• Opening wereldtentoonstelling in Parijs (Eiffeltoren)
• Industriële revolutie; stoommachine wordt uitgevonden, hierdoor kan
er ineens massa geproduceerd worden. Naast stoommachines was de
komst van stoomtreinen en stoomschepen cruciaal. In de fase werd
veel ijzer gebruikt.
• Er ontstaat een nieuw type mens; de arbeider. Ook kan er goedkoper
en sneller geproduceerd worden.
1989; Val van de Berlijnse muur
• Het einde van het communisme
Wat is theorie (architectuurtheorie)?
Als je theorie hebt, heb je een geheel van denkbeelden. Hypothese = stelling. Theorie is een getoetst
model ter verklaring van waarheden.
Wat doet theorie?
Wat wil een architect doen? Een mooi en goed gebouw maken. Een goede theorie doet toetsbare
voorspellingen. Als je een goede theorie beheerst kun je een prettig gebouw maken. Deze
voorspellingen worden getoetst aan waarnemingen.
Theorie maken over een prettig gebouw
Arie Graafland; had bedacht om te beginnen bij de basis; een dak boven je hoofd. Hij deed onderzoek
naar daklozen. Een theorie opstellen vanuit mensen die geen huis hebben.
Lagier; Architectuur begint bij een primitieve hut. Maar als je echt gaat kijken zien die primitieve
hutten er toch heel anders uit.
Filosofen; een huisje in een bos is een huis. Het totale plaatje; eten, een moeder, etc. Een thuis is een
huis.
,Vitruvius; romein. Heeft een boek geschreven. Het oudste geschrift over architectuur wat we nog
hebben. ‘Architecten die zich zonder studie uit boeken tot geoefende vaklui hadden opgewerkt,
slaagden er dan ook niet in een gezag te krijgen zoals overeenkwam met hun inspanning.’ Kortom;
volgens Vitruvius heb je theorie nodig.
Wat is architectuur?
Hier heeft ieder een eigen antwoord op. Dus primitiveren we de vraag.
Wat doet een architect?
Architecten MAKEN geen gebouwen. Bouwvakkers MAKEN gebouwen.
Architect MAAKT tekeningen. Deze gaan naar bouwvakkers en zij maken er een gebouw van.
Discussie; maken we nog wel tekeningen? Of maken we een 3D model? En is dit nog wel een
tekening?
Wat is tekenen?
2 manieren van tekenen;
• Tekenen van wat er al is
• Tekenen van wat er nog moet komen
Grieken hebben tekenkunst uitgevonden. Pottenbakkersdochter. Karl frederik
schinkl; tekent een nieuwe variant van de bakkersdochter. De potlood van de
personen vallen op beiden tekeningen op het oog van de schaduw. We maken een
tekening van iets wat er al is.
Ook zijn er tekeningen van iets wat je nog gaat maken (bouwtekeningen).
Mona Lisa; eerste keer dat er op die manier getekend werd, het landschap. Iets wat ver weg is zie je
waziger dan dichtbij. De tekening is autografisch omdat Leonardo Davinci dit daadwerkelijk zelf heeft
geschilderd.
Autografische kunsten en allografische kunsten
Autografische kunst= je maakt een beeld of schilderij.
Allografisch= het wordt pas kunst wanneer het ‘gebruikt’ wordt. Een notenspel wordt pas kunst als
het gespeeld wordt. Echter is het origineel geschreven notenspel, wat de muzikant zelf geschreven
heeft, wel kunst?
Volgens Goodwin is muziek allografische kunst.
Sten Ellen; er zijn 2 dingen die beiden niet goed zijn.
1. Een domme praktijk (het gebouw is een resultaat van de wet- en regelgeving). Er wordt door
allerlei economische wetten bepaald hoe een gebouw eruit ziet. (Arbowet, bouwbesluit, etc.)
2. Domme theorie; een gebouw is een resultaat van de codes en conventies van de theorie.
Constructie is een gevolg van theorie, waarom de kolom op die plek moet etc.
Pragmatisch realisme
,Dus er zijn eigenlijk 3 soorten theorieën;
1. Gebouwen zijn een dom resultaat van de krachten die erin beuken (90% van wat er gebouwd
wordt). Bijvoorbeeld; appartement kleiner dan 50 m2 zodat ze geen berging/balkon hoeven.
Dit is een dom resultaat van wet- en regelgeving.
2. Domme theorie zorgt ervoor dat alles vierkant is. Vierkante ruimtes, bedden, etc.
Sten Ellen stelt dus voor om een combinatie van deze 2 dingen te gebruiken. Dit wordt pragmatisch
realisme genoemd.
Huis ontworpen door filosoof
Ludwig Wittgenstein; enige filosoof die een huis heeft ontworpen. Het huis heeft een bijzonder raam;
het zit nooit perfect in het midden van de muur.
• Fischer van erlach vindt de buitenkant het belangrijkst.
• Adolf Loos vindt de binnenkant belangrijk. Dit moet kloppen.
• Wittgenstein wilt een stukje muur aanmetselen om het idee te krijgen dat het raam in het
midden zit.
Hierdoor wordt duidelijk dat theorie en praktijk een probleem kan zijn.
1972, Charles James zegt dat de moderniteit is afgelopen en postmoderniteit is begonnen toen Pruitt
Igoe is ontploft.
De voorganger van Pruitt Igoe is Ville Radieuze, Le Corbusier. Dit wilde ze slopen om hier een stad te
maken voor auto’s. Met een gescheiden systeem over voetgangers.
Voorbeeldvraag tentamen;
Wat heeft de auto te maken met Corbusier?
, College 2
Bach= eerste muziekstuk waarin hij alles door elkaar speelde→ Polyfonie
Moderniteit, modernisme - Benjamin & Baudrillard
Barok was voor de Franse revolutie
Het kostte tot de renaissance totdat men in perspectief kon tekenen. De
eerste foto die gemaakt werd was van een dak. Hiermee begint de kunst.
Walter Benjamin; ‘Doordat we kunnen reproduceren veranderd het aura
van de kunst.’ Dit vooral bij autografisch. Voorbeeld; Mona Lisa is zodanig
vaak gereproduceerd, waardoor het minder waard wordt.
Jean Baudrillard; ‘Nee, het werkt andersom. Doordat we zoveel Mona Lisa’s hebben, kun je die echte
net zo goed weggooien. De Mona Lisa is nu alles wat we ervan gereproduceerd hebben. Het is niet
meer alleen die ene Mona Lisa in het Louvre.
• Franse revolutie; 1789
Waarom ging men ineens tegen de koning op? → Verlichting = begin van de wetenschap. Het
ontstaan van archternamen, kadaster (welk stuk grond is van wie), etc is veroorzaakt door de
verlichting.
Grafmonument van Newton
• Industriele revolutie; 1889
Begint bij de stoommachine. Ze beginnen met massaproduceren van textiel. Hierdoor ontstaan de
arbeiders.
• Russische revolutie; 1917
Ook wel derde revolutie genoemd. Boek Karl Marx, Das Kapital; gaat over de economie. Alles wat hij
denkt gaat via Georg Hegel. These (stelling) → antithese (discussie) → synthese (conclusie).
Hegel zegt dat doordat dit altijd zo doorgaat, we steeds slimmer worden.
Kapitalisten → Arbeiders (moeten hard werken en pikken dit niet meer) → Heilstraat (ze stappen op)
Volgens Marx gaat dit in Rusland voorlopig niet gebeuren, maar het gebeurde wel. Stalin komt met
een nieuwe vorm van revolutie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annekatriendemaat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
