HC Verdiepend Privaatrecht
Hoorcollege 1: Privaatrecht in de praktijk
Doelen van dit vak
- Lezen uitspraken, conclusies
- Plaatsen in de praktijk en processueel kader
Afwegingen
- Wetenschappelijke benadering privaatrecht
Methode
- Intro verzekeringsplicht (uitvoeriger in HC2)
Onderwerp van dit college
- Aansprakelijkheid jegens niet-werknemers (bv. leerlingen en
vrijwilligers)
- Intro verzekeringsplicht (uitvoeriger in HC2)
HR 28 oktober 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ2324, NJ 2012/199 = Ongeval
Kartwedstrijd
- Feiten;
Leerling van ROC volgt cursus waarmee je studiepunten mee kon
verkrijgen; karten namelijk. Zij had een ongeval met het karten.
Procedure was gericht tegen het ROC (haar school), ROV
verantwoordelijk voor de kartbaan. Verzekeraar wil schade niet betalen
gezien wedstrijden met motorrijtuigen.
Wie zijn bij het ongeval betrokken? En wie kan er mogelijk worden
aangesproken voor de schade?
Art. 6:76 BW, art. 6:170/171 BW? -> Welke grondslag voor de
aansprakelijkheid?
- Procedure
Grondslagen:
Onderwijsovereenkomst;
Wanprestatie: deze bestaat uit schending van de zorgplicht, want
ROC is inadequaat verzekerd voor ongevallen – gevaarzetting
(denk aan Kelderluik-arrest)
Rechtsstrijd in hoger beroep
- Juridisch kader
- Beslissing
Grondslagen (HR 28 oktober 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ2324, NJ 2012/199)
- Fout-aansprakelijkheid of risico-aansprakelijkheid?
- Fout Ongeval schade
O.d.: gevaarzetting
Wanpestatie
- Schending verzekeringsplicht ‘schade’ (geen vergoeding)
Overeenkomst: gewekte verwachting
Los van inhoud overeenkomst: verzekeringsplicht
- Risicoaansprakelijkheid?
Conclusie A-G (HR 28 oktober 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ2324, NJ
2012/199)
- Feiten, procedure (uitgebreid procesverloop beschreven)
- Algemene beschouwingen, consequenties
1
, - Verplichte verzekering?
- Gevaarzetting (fout-aansprakelijkheid)
- Welke materialen/bronnen?
Er was een OER -> daarin staan details over de verzekering, deze
kan dus relevant zijn voor de uitleg van de onderwijsovereenkomst
m.b.t. de verzekering van het ROC.
Onderwijsinstellingen vallen onder specifieke regels van de overheid
(over bv. verzekeringen) dat vult de onderwijsovereenkomst
verder in
Wet hierin staat geen uitdrukkelijke plicht over de verzekering
(anders kon de zaak makkelijk opgelost worden). De OER moet dus
de uitkomst gaan bieden aan deze zaak.
AG: Kunnen we verwachten van een school dat zij een verzekering
afsluiten? Of wordt er verwacht dat de leerling zelf een
ongevallenverzekering heeft?
Hoge Raad (HR 28 oktober 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ2324, NJ 2012/199)
- Uitleg OER (dekkingsomvang)
- Geen verzekeringsplicht: 3.7: Voor zover de klachten van dit onderdeel
ervan uitgaan dat een onderwijsinstelling als ROC zonder meer
gehouden is om te zorgen voor een ongevallenverzekering die door die
onderwijsinstelling in het kader van het onderwijs georganiseerde
risicovolle activiteiten adequate dekking biedt, althans om aan haar
studenten duidelijk te maken dat geen verzekering is gesloten die een
dergelijke dekking biedt, falen zij omdat een zo ver gaande zorgplicht in
haar algemeenheid niet kan worden aanvaard.
Kon zo’n vergaande zorgplicht van het ROC worden verwacht?
ROC had de OER dus niet geschonden, maar;
- Gevaarzetting: 3.8: Waar Beganovic bij rechtbank en Hof kennelijk geen
beroep op de ‘kelderluikcriteria’ heeft gedaan, behoeft het hof daaraan
geen aandacht te besteden. De vraag of ROC volgens de
‘kelderluikcriteria’ gehouden was een verzekering af te sluiten die
mede voor ongelukken als de onderhavige dekking verleende, kan niet
voor het eerst in cassatie aan de orde komen, aangezien het een
onderzoek van feitelijke aard vergt, waarvoor in cassatie geen plaats is.
- Commentaar: Paijmans
Wat hebben we geleerd?
Conclusie 11 juni 2021, ECLI:NL:PHR:2021:610 (voor HR 24 december
2021,
ECLI:NL:HR:2021:1953) aansprakelijkheid jegens een vrijwilliger
- Feiten:
Kerstvereniging wil een boom, iemand (vrijwilliger die lid is van de
verenging) klimt in die boom en valt er vervolgens uit. Hij lijdt daarbij
schade. Verenigingen hebben over het algemeen weinig geld. Wie is er
nu aansprakelijk?
- Praktijk
- Recht
- Grondslagen (van aansprakelijkheid):
Overeenkomst (wat voor soort overeenkomst gaat het hier over?)
Arbeid? Of zzp’er? (Art. 7:658 lid 4 BW) Nee
Opdracht? Ja, deze komt het meest aan de orde. Toch ging het
om OD;
2
, Onbenoemde overeenkomst? Nee
Veroorzaken ongeval
Niet-nakoming verzekeringsplicht
Onrechtmatige daad (dit geldt als er geen overeenkomst is) In
deze zaak is hiervoor gekozen
Gevaarzetting
Veroorzaken ongeval
Risicoaansprakelijkheid
- Procedure in deze zaak: de kerstvereniging kan mogelijk een beroep
doen op de verzekering van de gemeente, aangezien de verzekering
onder de gemeente valt. De verzekeraar zal gaan kijken of dit onder
de dekking valt.
- De verzekeraar gooit het op eigen schuld, het lid van vereniging gooit
het op de overeenkomst van opdracht.
- HR: 50% schadevergoeding
Stappen doorlopen TT:
1. Is er een overeenkomst? Zo ja, wat voor een overeenkomst?
Aansprakelijkheid: Conclusie 11 juni 2021, ECLI:NL:PHR:2021:610 (voor HR
24 december 2021, ECLI:NL:HR:2021:1953)
- Kelderluik-criteria
Het gaat mogelijk om iemand die bijzondere kennis en kundige had.
Het is weliswaar een gevaarlijke actie om in een boom te klimmen,
maar misschien had die persoon er ervaring mee. Ook neemt de
persoon vrijwillig deel aan een kerstvereniging, zij moeten dus niet
te hoog gestraft worden.
Al deze elementen dragen bij aan de mate van aansprakelijk
Grondslagen:
- Overeenkomst van opdracht kan ook om niets zijn (je doet dus iets
gratis/voor niets). Net zoals vrijwilligers vaak doen. Hoe komt dat dan
uit met de aansprakelijkheid? (Art. 7:406 lid 2 BW).
- Onrechtmatige daad: art. 6:162 BW
- Art. 7:658 lid 4 BW: positie vergelijkbaar met werknemer
- Rechtsregels
- Wie zijn bij de procedure betrokken?
De context
- Waarom wordt er geprocedeerd?
- Wie zijn bij de procedure betrokken?
Conclusie A-G
- Gevaarzetting
- Voorwaardelijk incidenteel:
Overeenkomst van opdracht
Directe/analogische toepassing, art. 7:658 lid 4 BW
Wetenschap
- WPNR
- Overeenkomst van opdracht?
- Achterliggende ratio/norm?
Argumenten
- Verzekering!
3
, - Verzamelen van materialen: welke gebruikt?
- Verschil benadering praktijk en wetenschap
Aantekeningen:
- Overeenkomst van opdracht is vaak tegenover geld, maar kan ook een
opdracht zijn om niets (dus gratis wordt verleend).
- Werkgeversaansprakelijkheid bij luiheid/negeren van de WN
Hoorcollege 2: Rechtsvinding 1
HC1 Rechtsvinding: zorgplicht en eigen schuld
HC2 Rechtsvinding: reikwijdte soort ongevallen (werkplek vs. verkeer)
Belangrijk:
- Art. 7:611 BW en art. 7:658 BW
- Art. 7:611 BW heeft een aanvullende rol, in het bijzonder de
verzekeringsplicht voor de WG die o.b.v. dit artikel wordt aangenomen,
op art. 7:658 BW (de werkgeversaansprakelijkheid).
Wat is de rechtvaardiging voor deze aanvullende rol én voor de
grens die aan deze aanvullende rol is gesteld.
Doelen
- Rechtsvinding vanuit de rechterlijke macht
- Rechtspolitieke afwegingen/beperkingen
- Het processuele kader
- Thema: verzekeringsplicht WG
Methode
- Analyse
Ordening
Vernieuwing?
- Presentatie, ordening
Wet op de Rechterlijke Organisatie
- Art. 79 lid 1 RTO
- Art. 81 lid 1 RTO
Recht wordt over het algemeen gevormd door de wetgever. De HR doet
ook aan rechtsvorming middels hun uitspraken, maar de wet gaat altijd
voor.
Cassatie
- Cassatie:
Cassatieadvocaat
Evt. vernietiging en verwijzing
Vernietiging van bv. een uitspraak moet altijd gemotiveerd
worden door de HR
- Prejudiciële vragen
Rb/Hof
Antwoord meenemen in vervolg procedure
- Cassatie in het belang der wet
P-G
Uitspraak over het recht, geen gevolg voor concrete zaak dit is
van belang voor de rechtsvorming, het veranderd niets meer over
de zaak zelf.
4
