DEEL 4 INVLOED VAN DE MENS
Lang gedacht -> mens kan aarde als ecosysteem niet veranderen of beïnvloeden. Mens heeft
wel impact op aarde = spreken van een nieuw tijdperk: antropoceen. = tijdperk waarin mens
de belangrijkste kracht is die aarde beïnvloed.
- Manier waarop we leven
- Aantal mensen op planeet
Als grote groep in staat om planeet te veranderen. We zijn natuurkracht geworden die
evenwichten en kringlopen uit balans brengen.
Afgelopen eeuwen: exponentiele groei van wereldbevolking (sinds 1800) = te danken aan
nieuwe technologieën = boost in geneeskunde en landbouw.
Hoe en wat er door mens verandert is complex. Moeilijk om langetermijnvoorspellingen te
maken. bv. invloed van oceaan?, wat met permafrost?, .. veel factoren zijn onzeker. Keuzes
die mensen maken = bepalend voor toekomst.
4.1 KLIMAATSVERANDERING
Klimaat is complex samenspel van factoren. Normaal vrij goed voorspelbaar -> laatste
decennia veranderd.
Belangrijke verschillen:
- Klimaatsverandering gebeurt in snel tempo (niet te vergelijken met vorige)
Invloed op biodiversiteit soorten hebben weinig tijd om te evolueren of migreren
- Klimaatsverandering = veroorzaakt door mens
- Voor huidige mens = eerste keer geconfronteerd met snelheid van
klimaatsverandering.
Sinds 1900 = gemiddelde temperatuur snel beginnen stijgen en is hoger dan ze ooit is
geweest in de afgelopen 1000 jaar.
hockeystickcurv
e
1
,4.1.1 Oorzaak klimaatsverandering: broeikasgassen
Stoffen aan basis van klimaatsverandering = atmosferische broeikasgassen.
Klimaatsverandering = ingewikkeld proces met versterkende en vertragende factoren,
positieve en negatieve terugkoppelingen.
GEVOLGEN -> divers = moeilijk om toekomst te voorspellen. VEROORZAAKT door mensen.
Er gaan kortgolvige energierijke stralingen dwars door de atmossfeer.
- deel van de energie Teruggestraals in de vorm van langgolvige of infraroodstraling.
Deel van infraroodstralingen vastgehouden door lucht rondom ons
(door broeikasgassen) = goede zaak, anders ijzig koud op planeet
Concentratie van broeikasgassen neemt toe = meer infraroodstraling tegengehouden = meer
warmte gevangen op aarde = klimaatopwarming.
Atmosfeer = (dun) deken rond aarde, waarvan we samenstelling kunnen veranderen.
Verschillende broeikasgassen:
- Koolstofdioxide
- Waterdamp
- Methaan
- Distikstofmonoxide (lachgas)
Na waterdamp is koolstofdioxide belangrijkste broeikasgas 76% dan methaan 14%, lachgas
8%,..
2
, Koolstofdioxide of koolzuurgas
Bekendste broeikasgas dat onmisbaar is voor planeet = planten hebben CO2 nodig om te
groeien, zonder C02 = ijsplaneet
- Elk jaar toenamen (winter) en afname (zomer) C02.
= verband fotosynthese
groei van planten = CO2 opnemen.
Rotten van planten = CO2 vrijkomen. -> jaarlijkse cyclus.
- Elk jaar toenamen CO2 in lucht, zelfs op zuidpool
in begin 315 ppm, nu -> 400 ppm.
Hoeveelheid CO2 voor industriële revolutie meten = belletjes in ijs gemeten. Daar
was concentratie 280 ppm. STIJGING = 75% verbranding fossiele brandstoffen, 25%
massale ontbossing en erosie. -> lezen
Ppm = parts per million -> per miljoen deeltjes 400 deeltjes C02
CO2-concentratie = momenteel meer dan 400 ppm.
Laatste 650 000 jaar kwam het nooit boven 300 ppm. = sinds ontstaan van de mensheid in
Afrika 200 000 jaar geleden.
Waar komt CO2 vandaan? -> verschillende oorzaken van uitstoot:
- Natuurlijke oorzaken: vulkanische activiteit, afbraak organisch materiaal (planten en
dieren)
- Menselijke oorzaken: verbranding fossiele brandstoffen, ontbossing, landbouw,..
Vb: wanneer je een boom plant, laat groeien en vervolgens verbrand, dan is het co2
gehalte eigenlijk gelijk gebleven
Want de CO2 die vrijkomt bij de verbranding is even groot als de CO2 die de boom
uit te lucht gehaald heeft.
Vb: Uitstoot van CO2 door vulkanische activiteit is minder duidelijk.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LizaVanheck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.