Margaret Thather zei: “There is no such thing as society: there are individual men and
women, and there are families.”
Maar betekent dit dat er geen samenleving zou zijn? We vertonen gedrag dat identiek is. De
meeste mensen willen ergens bij horen.
Ben je in de samenleving gewoon jezelf? Er zijn toch duidelijke groepen te zien.
Sociologie
Sociologie doet systematisch onderzoek naar de menselijke samenleving. Het onderzoekt de
menselijke patronen van denken, voelen en handelen. Ook kijkt het hoe we in het bijzondere
het algemene kunnen zien (alles is altijd anders – maar ook een beetje hetzelfde).
‘Individuen bestaan omdat ze in relatie tot anderen iemand worden’. Je bent geïnteresseerd
wat mensen doen in reactie op anderen.
Je wordt gesocialiseerd door je omgeving. Hoe ontstaat deze samenleving? We hebben
expliciete en impliciete regels.
Voor- en nadelen
• Debunking: niet alles wat we • (H)Erkenning
denken is altijd waar. Nadelen
• Begrip: beter begrip van de • Alles verandert altijd.
omstandigheden waarin we zitten • Sociologen zijn ook mensen:
(en waarom). moeilijk afstand houden.
• Empowering: laat nadeel voor • Sociologie wordt onderdeel van
sommige groepen zien, wat maatschappelijk debat.
mobiliserend kan werken.
Durkheim: het individu in massa samenleving
“… Man is double. There are two beings in him: an individual being which has its foundation
in the organism and the circle of whose activities is therefore strictly limited, and a social
being which represents the highest reality in the intellectual and moral order that we can
know by observation – I mean society… In so far as he belongs to society, the individual
transcends himself, both when he thinks and when he acts.”
Volgens Durkheim zijn er twee vormen van de man, het individu
en het sociale wezen.
à De mens is een dubbel wezen: Het individu en een onderdeel
van de samenleving.
Volgens Durkheim is zelfmoord de meest individuele daad die
voorstelbaar. Hij wilde laten zien dat de patronen die hierachter
zitten te maken hebben met sociologie. Het blijkt sterk sociaal
bepaald te worden door integratie en regulatie (regels).
,Wat is sociologie?
Sociologie bestudeert en onderzoekt de manier waarop mensen samen leven. Ze kijken niet
alleen naar cijfers, maar ook naar het verhaal erachter.
Sociale wetenschappen zijn ontstaan tijdens de Verlichting door het volgende idee: Als we
de samenleving beter in kaart kunnen brengen kunnen we het ook veranderen/verbeteren.
à Wanneer we weten hoe de samenleving daadwerkelijk functioneert kunnen we de
samenleving verbeteren. We leven dus in een maakbare samenleving
Sociologie kijkt naar de interactie tussen mensen en gaat op zoek naar het algemeen sociaal
gedrag:
- Individuen opdelen in hokjes.
- Overeenkomsten en verschillen tussen hokjes.
- Open deuren/triviaal: dat weten we toch al?!
- Dilemma’s/raadsels die opgelost moeten worden.
Sociologische verbeelding?
• Sociologische verbeelding
o Persoonlijke problemen vs. sociale problemen
• Bewust worden van hoe de samenleving werkt
• Manier van denken (theorieën) en manier van doen (methoden)
• Kritische bekijken wat als vanzelfsprekend aangenomen wordt
• Sociologie versus de “common sense”
Sociologie versus ‘common sense’
Zygmunt Bauman:
1. Responsible speech: Als wetenschapper moet je je verantwoorden voor welke
argumentatie je gebruikt volgens bepaalde regels.
2. Size of the field: Je overstijgt als wetenschapper vaak ook de eigen sociale wereld. Je
probeert verder te kijken dan je eigen kringen.
3. Making sense: het verklaren en interpreteren van menselijk gedrag door te kijken
naar de verschillende figuraties en instituties waarin mensen zijn ingebed.
4. Defamiliarize: Het vermogen om bekende en vanzelfsprekende zaken/situaties ter
discussie te stellen. Op deze manier ga je zien welke dingen we als heel ‘normaal’
zien.
Sociologie: 3 niveaus
In de sociologie wordt er op drie niveaus naar gedrag gekeken:
1. Micro: familie, vrienden.
2. Meso: kantoor, universiteit.
3. Macro: overheid, land.
Sociologie: 3 hoofdvragen
Er zijn drie hoofdvragen binnen de sociologie:
1. Hoe is sociale (wan)orde mogelijk?
2. Hoe is sociale (on)gelijkheid mogelijk?
3. Hoe werkt het proces van rationalisering (modernisering) van de wereld?
, Ontstaan van de sociologie
Sociologie is ontstaan bij de overgang van de traditionele naar de moderne samenleving.
Verandering in structuren van samenlevingen
1. Jagers en verzamelaars
2. Nomadische samenlevingen
3. Agrarische samenlevingen
4. Industriële samenlevingen
5. Postindustriële samenlevingen
(Deze indeling is gebaseerd op technologie)
Technologische determinisme: pas op!
- Technologie is neutraal, mensen bepalen hoe het wordt gebruikt.
- Technologie kent grenzen; het is geen oplossing voor alles.
- Technologie produceert nieuwe problemen. Het creëert nu problemen, omdat onze
voorouders er niet goed genoeg over na hebben gedacht.
- Technologische vooruitgang stelt grenzen aan het milieu.
Ontstaan van de sociologie
1. Er vinden maatschappelijke veranderingen plaats die invloed hebben op ons gedrag.
o Economische veranderingen: groei van het kapitalisme en de Industriële
Revolutie (vanaf 1750).
o Politieke veranderingen: Franse revolutie (1789): (a) vrijheid; (b) gelijkheid en
(c) solidariteit.
o Kerkelijke ontwikkelingen.
o Groei van steden en het ontstaan van sociale problemen.
2. De ontdekking van de samenleving.
o Opkomst van de moderne wetenschap (herwaardering empirische
waarneming).
o De ontdekking van de samenleving.
o De sociologie als studie van de samenleving.
3. Auguste Comte (1798-1857) bedacht de term ‘sociologie’.
Hij sprak van de wet der drie stadia:
1). Theologisch stadium: verklaring door middel van goden en geesten.
2). Metafysisch stadium: verklaring door abstracte, filosofische speculatie over de
‘natuurlijke orde’.
3). Wetenschappelijk stadium: wetenschappelijke verklaring door objectieve
waarneming.
De sociale wetenschappen kregen behoorlijk vorm. Ook kwam er meer vertrouwen in de
wetenschap. Vervolgens is er in de 19e eeuw de opkomst van het sociaal-darwinistisch
denken (-> veranderen in de zin van: het beter maken dan het was).
“Survival of the fittest”:
- Herbert Spencer: het moest leiden tot iets dat beter was.
- Darwin: het gaat per toeval.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TessaFaber. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.