funderingen
architect Dries Posen
De belasting van de ondergrond door een gebouw wordt bepaald door het eigen gewicht van het gebouw, door
zijn gebruik en door de externe en interne belasting, waaraan het gebouw wordt onderworpen. Al deze lasten
moeten zodanig worden overgedragen naar de ondergrond dat de vaste stand van het gebouw verzekerd is.
Deze cursus, vnl. een apograaf/excerpt van publicaties van het WTCB, behandelt courante funderingen van
gebouwen voor kleine en middelgrote gebouwen. Andere dan de getoonde voorbeelden zijn terug te vinden in
o.a. de pwp-presentatie.
, I. Inhoudsopgave
1 PRINCIPES ................................................................................................................. 3
1.1 ROL VAN DE FUNDERING .................................................................................................. 3
1.2 GROND ..................................................................................................................... 4
1.2.1 Indeling van gronden ........................................................................................... 4
1.2.2 Grondonderzoek .................................................................................................. 6
1.2.3 Water in de grond ............................................................................................... 8
1.2.4 Ondoorlatendheid van ondergrondse gebouwdelen .................................................. 9
1.2.5 Draagvermogen van de grond ..............................................................................12
1.2.6 Zettingen ..........................................................................................................12
3 KEUZE VAN HET FUNDERINGSTYPE .......................................................................... 21
4 MAATBEPALING VAN DE FUNDERING ....................................................................... 21
5 WATERDICHTHEID EN THERMISCHE ISOLATIE VAN DE ONDERBOUW ...................... 22
5.1 AFDICHTING VAN KELDERWANDEN ......................................................................................22
5.1.1 Afdichtingstechnieken .........................................................................................23
7 VERSTERKING VAN BESTAANDE FUNDERINGEN ....................................................... 31
7.1 ONDERMETSELEN .........................................................................................................31
7.2 ONDERSCHOEIING ........................................................................................................33
7.3 MICROPALEN ..............................................................................................................34
7.4 IN DE GROND GEDRUKTE PALEN .........................................................................................35
7.5 JET-GROUTING............................................................................................................35
7.6 GRONDVERBETERING.....................................................................................................35
faculteit architectuur
constructie 2 – cursus funderingen
pg. 2/37
, 1 Principes
1.1 Rol van de fundering
Een fundering bevat het contactvlak van het bouwwerk met de vaste bouwgrond. Ze brengt de
belasting van/op het gebouw hierop over zodat een nagenoeg vaste stand verzekerd wordt, m.a.w.
bewegingen in verticale of horizontale zin blijven binnen bepaalde grenzen.
De door de fundering op te nemen en over te dragen werkingen zijn over het algemeen:
• het eigen gewicht (EG)
• de nuttige lasten (NL)
• de toevallige lasten (TL)
• in sommige gevallen grond- en/of waterdruk (*)
• minder courant: zwelling van de grond t.g.v. schommelingen van het watergehalte
• de effecten van thermische bewegingen
De kennis van deze krachtwerkingen is noodzakelijk voor de maatbepaling van de fundering en de
structuur.
(*) Een fundering moet gewoonlijk ook meewerken aan de bescherming van de constructie tegen
het in de grond aanwezige water. In dit opzicht vormen de funderingen, de eventuele vloeren op
de grond en de keldermuren één geheel.
Het ondergrondse gedeelte van een constructie (keldermuren), dat een tussenelement vormt
tussen de fundering en de structuur, moet de krachten op de structuur verdragen en kunnen
weerstaan aan de druk van de grond en het water van buiten de constructie.
In het geval van een klassieke keermuur onderworpen aan een gronddruk en eventueel waterdruk,
wordt de stabiliteit van het geheel bepaald, rekening houdend met een tendens van de muur om
evenwijdig met zichzelf op zijn basis te verschuiven en om rond zijn basis te kantelen. Bij de
maatbepaling moet men rekening houden met de hierdoor veroorzaakte interne krachten.
In het geval van een keldermuur worden voor de stabiliteit gunstige invloeden uitgeoefend,
enerzijds door het gewicht van de muur en anderzijds door de horizontale reacties uitgeoefend
door de eventuele plaat op de grond en door de vloer.
faculteit architectuur
constructie 2 – cursus funderingen
pg. 3/37
, 1.2 Grond
1.2.1 Indeling van gronden
’t Betreft een vereenvoudigde indeling van gronden. Men onderscheidt voornamelijk losse grond
en rotsachtige grond.
Losse grond kan doorgaans tussen de vingers worden verbrokkeld en zonder voorafgaandelijke
verkleining worden uitgegraven. Hij wordt gekenmerkt door zijn korrelsamenstelling, zijn
consistentie, zijn gehalte organische en kalkhoudende stoffen. Men onderscheidt veen, klei, leem,
zand, grind en mengsels hiervan.
Grond die uitsluitend is samengesteld uit zand en/of grind is onsamenhangende grond. Grond die
vnl. is samengesteld uit leem en/of klei is coherente grond.
Vaste grond wordt gekenmerkt door zijn sterkte, waardoor hij doorgaans voor het uitgraven moet
worden verkleind. ’t Betreft, afhankelijk van de dikte en de vorm van de laag, uitstekende
bouwgronden.
1.2.1.1 Niet/weinig samendrukbare gronden
Zand
De mineralogische samenstelling van zand is erg uiteenlopend naargelang soort, vindplaats en
geologische herkomst. Grotendeels bestaat het uit kwarts, een glashelder mineraal, dat echter
door bijmengselen allerlei kleuren kan aannemen. Duinzand heeft kleine korrels, heidezand is wat
grover. Zand is net zoals grind waterdoorlatend, doch kent een kleinere korrelgrootte.
’t Betreft goede bouwgrond vanaf een laagdikte van minstens 3 meter.
Grind
Grindbanken met een laagdikte van 3 meter en een gelaagdheid loodrecht op de drukkracht geven
een grote weerstand en zijn betrouwbaar.
Rotsgrond
’t Betreft sterk gebonden steenmassa’s van eruptieve of sedimentaire oorsprong, die afhankelijk
van de vorm en de dikte van de laag gewoonlijk uitstekende bouwgronden vormen. Wanneer de
gelaagdheid in dezelfde richting van de kracht of in een hoek verloopt, bestaat er gevaar voor
afschuiving van de lagen.
Het draagvermogen hangt af van de drukvastheid van het gesteente en bij een dunne laag van de
aard van de eronder liggende lagen.
faculteit architectuur
constructie 2 – cursus funderingen
pg. 4/37
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alinelemage1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.