Samenvatting van het deeltje neurochirurgie van het van neurologie en neurochirurgie, E0C38A, gegeven in de 2e master geneeskunde. Dit document bevat een goed overzicht van de te kennen leerstof. Enkel het deeltje "complicaties in de neurochirurgie" wordt niet omschreven.
Ik haalde een 16.
Neurochirurgie
Online les 1: Fysiologische elementen g p 9-13
1) Bloedhersenbarrière (en bloed-CSV barrière)
• Doel
• Bescherming CZS tegen schadelijke moleculen:
• Actief transport door E-dependente kanalen
• Diffusie // vetoplosbaarheid
• Isolatie (capillairen hebben een hoge elektrische weerstand)
• Gevormd door
• Tight junctions in capillaire endotheelcellen (+ in epitheelcellen die plexus choroideus bekleden)
a) Verstoring bloedhersenbarrière
• Weefseldisruptie/destructie
• Diffuus trauma, contusie, bloeding, ischemie, infectie, inflammatie
• Disorganisatie
• Tumorale capillairen
2) Hersenoedeem
o = toename waterinhoud hersenweefsel in dr h water in de intracellulair en/of interstitiële ruimte
a) Vasogeen hersenoedeem
• Interstitieel, vnl in witte stof
• ° bij lekkende capillairen
• Door necrose (contusie)
• Door neovascularisatie (maligne tumoren)
• R/ cortisone ↓ capillaire permeabiliteit: ↓ peritumoraal oedeem
b) Cytotoxisch hersenoedeem
• Intracellulair, grijze+witte stof
• Door ischemie, toxines, inflammatie
• Uremie
• Ischemisch CVA
• Traumatisch veralgemeend hersenoedeem
• R/ Mannitol ↓ ICP
c) Osmotisch hersenoedeem
• Shift intravasculair interstitieel intracellulair door osmotische gradiënt
• Bij i serum Osm (bv. waterintoxicatie) of h weefsel Osm (bv. resorberend hematoom)
d) Hydrocefaal hersenoedeem
• Bij forse obstructieve hydrocefalie (obstructie CVS roete dr uitzetting v ventrikelsysteem):
transependymaal transsudaat naar de witte stof
e) Obstructief hersenoedeem
• Obstructie van interstitiële flux naar veneus compartiment, door:
• Veneuze sinusthrombose
• Oedeem rond goedaardige extra-axiale tumoren:
• Meningeoma
• Schwannoma
3) 3. Cerebrospinaal vocht
• Vorming
• Secretie (+ bulk flow interstitieel vocht door parenchym nr de ventrikels)
• 0,3-0,4ml/min ≈ 0,5l/d
• +/- 150ml CSV op elk ogenblik g 75 ml in hersenen – 75 ml spinaal
• Druk
• 140-150 cmH2O of 10-11 mmHg
• Samenstelling
• Helder
• < 5 WBC /mm³
• 60% van serumglucose
• 0,4% van serumeiwit
1
, • Circulatie & absorptie
• Laterale ventrikels
• foramen van Monroe
• ventrikel III: hier productie: in dak van ventrikel of plexus corroideus
• Aquaductus van Sylvius
• 4de ventrikel hier ook productie: via plexus corroideus
• Foramen van Luschka en Magendi
Subarachnoidale ruimte hier absorptie van liquor: in de arachnoidale villi in de sinus sagitalis
superior (nog onduidelijkheid over) en gaat dan naar het veneus drainage systeem
4) Cerebral bloodflow
• Gem. 54ml/100g/min
• Cerebrovasculaire autoregulatie:
• Door veranderingen in druk g veranderingen in spiertonus v cerebrale capillairen
• Verstoord bij trauma en ischemie
• Arteriolaire diameter ifv CO2 concentratie
• Hypocapnie (bv. door hyperventilatie) g vasoconstrictie
• Hypercapnie (bv. door hypoventilatie) g vasodilatatie
• Koppeling CBF en metabolsime (CMRO2) (wellicht door NO):
• Als functionele activiteit ve gebied id hersenen h g bloedflow h hier dan tijdelijk ook dr vasodilatatie
• Verstoord bij trauma en ischemie
5) Intracraniële druk (ICP)
• ICP: nl 10-11 mmHg
• Bij trage veranderingen in ICP: kan cte gehouden w dr volume shift v CSV nr intraspinaal
• Bij snelle veranderingen in ICP: compensatie mech is nt meer voldoende => exponentieel verloop
• Symptomen van ↑ ICP
• Hoofdpijn
• Nausea/braken (projectiel)
• ↓ bewustzijn (suf → coma)
• Papiloedeem g fundoscopie
• Inklemming
• Symptomen van ↑ ICP bij zuigeling
• geïrriteerd
• Niet eten (failure to thrive)
• braken
• Gespannen fontanel
• Sunsetting eyes door opwaartse blikparese
• Bij h ICP zal uiteindelijk herniatie vd hersenen ° g er zijn 4 vormen van herniatie:
• Transtentoriële herniatie
• = herniatie v temporale kwab nr incisura tentori = dodelijk!!, snel R/
• Gevolgen
• Compressie nIII g lichtstijve midriase met anisocorie = 1e teken, zeker herkennen!
• Afklemming a. cerebri post. g ischemie in posteriorcirculatie
• Hersenstamcompressie g bradycardie gevolgd door bloeddrukstijging en tachycardie,
onregelmatige ademhaling (Cushing reflex)
• Tonsillaire inklemming + compressie medulla oblongata
• = door neerwaartse drukgradiënt over het foramen magnum
• Onregelmatige ademhaling g resp. arrest
• Bloeddrukstijging en tachycardie (Cushing reflex)
• Subfalciene inklemming
• = door deviatie vd middellijn door drukstijging aan 1 hemisfeer g frontale hemisfeer ingeklemd
• Afklemming a. cerebri anterior g ischemie anterior circulatie
• Inklemming doorheen botluik
• Als botluik na craniëctomie te klein is g hersenen wurmen zich hierdoor g kneuzigen cortex
• Motorische cortex!
• Formules voor CPP: cerebrale perfusiedruk
• CPP = MAP – ICP MAP = mean arterial pressure
• CBF = CPP / CVR CBF = cerebral blood flow, CVR = cerebrovasculaire weerstand
2
, • CMRO2 = CBF x AVDO2 CMRO2 = metabolisme, AVDO2 = arterioveneus O2 verschil
• R/ ICP overdruk
• Etiologisch
• ↓ peritumoraal oedeem door corticoiden
• Resectie tumor
• Evacuatie bloeding
• Derivatie CSV bij hydrocefalie
• Extra maatregelen bij trauma
• Drainage CSV
• Toediening mannitol of hyperosmolair zout
• Second tier enkel in nood toegepast!
• Decompressieve craniëctomie
• Barbituratencoma
• Hypothermie
• Hyperventilatie
PEARLS:
- De bloed-hersenbarrière vrijwaart een constante samenstelling van het cerebrale interstitium
- Vasogeen hersenoedeem onderscheidt zich van de andere types oedeem door een deficiënte bloed-hersenbarrière
- CVS w grotendeels geproduceerd id plexus choroideus en w in de subarachnoidale ruimte geabsorbeerd. Op elk
ogenblik is er ongeveel 150 ml CSV en de productie bedraagt ongeveer 500ml/24u
- CBF en CMRO2 zijn strik gekoppeld. CBF is in fysiologische omstandigheden onafhankelijk vd BD als gevolg van
autoregulatie
- Het belang van ICP w onderstreept dr de exponentiële ICP-volume curve. Bij hoog oplopende ICP kan een herniatie vd
hersenen ontstaan. De ICP kan gemeten w en hoge ICP kan, binnen bepaalde grenzen en omstandigheden, R/ worden.
3
, Les 1: Inleiding hydrocefalie, spontane intracraniële bloedingen g
p 46-50, p 56-63
1) Hydrocefalie
a) Definitie
Toestand van toegenomen intracranieel CSV volume door onevenwicht productie-circulatie-absorptie CSV
Ventriculaire dilatatie
intracraniële overdruk
i) Obstructieve hydrocefalie
= Verstoorde circulatie tussen ventrikels of tussen ventrikels en subarachnoidale ruimte: er zit iets in de weg
• Tumoren in/nabij ventrikel g vaak 4e ventrikel
• Aqueductstenose (meestal subobstructie) : meestal bij kinderen
• Intraventriculaire bloeding (spontaal of door trauma)
• 4de ventrikel outflow obstructie (bv Blake’s pouch)
ii) Communicerende hydrocefalie
= Normale communicatie tussen ventrikels en subarachnoidale ruimte, maar absorptie verstoord (of productie te
hoog)
• Meningeale infecties
• Meningeale carcinomatose
• Subarachnoidale bloeding
• Normale druk hydrocefalie (NPH): subtiele
verstoring v liquorabsorptie, ICP is subtiel
verhoogd g hydrocefalie ontstaat traag
b) Presentatie en diagnose
• Symptomen
– Hoofdpijn
– Nausea/braken (projectiel)
– ↓ bewustzijn (suf coma)
– Papiloedeem
– Inklemming
• Symptomen zuigeling
– Vertraagde psychomotore ontwikkeling
– Macrocranie: vergroot hoofd
– Failure to thrive
– Geïrriteerd
– Gespannen fontanel
– Braken
– Sunsetting eyes
– Papiloedeem
– Opistotonus
– Inklemming
• Symptomen normale druk hydrocefalie g triade: (hier andere symptomen omdat hydrocefalie zo traag °)
– Gangmoeilijkheden
– Cognitieve achteruitgang
– Urinaire incontinentie
• Beeldvorming g scan v hersenen is eerste stap wan hydrocefalie vermoed w
– MR: voorkeur
– CT: in acute situaties + bij opvolging, want snel toegankelijk, gebruiksvriendelijk
– Echografie (neonati)
c) Behandeling
• Oorzakelijk (bijv resectie tumor)
• Medicamenteus: Diamox: is een diureticum, zeer beperkt effect g is verlaten
• Shunting naar andere plaats in lichaam (silicone leiding: derivatie)
• Endoscopische derde ventriculostomie
• Soms tijdelijke externe drainage: bij
i) Shunts:
– Ventriculoperitoneaal (meestal), ventriculocardiaal
– Nood aan valve om overdrainage te vermijden = weerstandsklep
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vandyck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
