Samenvatting literatuur Bestuur en Beleid
Week 37: Perspectieven op beleid
H3 Bekkers: Beleid in beweging.
Benaderingen van beleid
4 benaderingen van beleid:
1. Rationele benadering
Accent op het bereiken van de doeleinden op grond van kennis en informatie. Meer
weten levert een beter beleid op.
2. Politieke benadering
Accent op de machtsstrijd tussen allerlei belanghebbende partijen. Steun en
draagvlak zijn essentieel voor het succes van het te voeren beleid.
3. Culturele benadering
Beleid wordt gezien als een zingevingsproces. Succesvol beleid is beleid dat voor alle
betrokken partijen een gedeelde betekenis heeft.
4. Institutionele benadering
Beleid wordt gezien als gevormd door bepaalde gestolde regels, praktijken en
instituties. Succesvol beleid is beleid dat voldoet aan en aansluit bij de gegroeide
praktijken of deze juist weet te doorbreken.
Een behandeling van deze benaderingen veronderstelt een consistente vergelijking van
kenmerken:
- Dominant verklaringsmechanisme
Welke verklaring wordt gegeven voor de aard en het verloop van beleidsprocessen.
- Het mens- en wereldbeeld
Gestoeld op bepaalde veronderstellingen ten aanzien van de wijze waarop een
samenleving functioneert en hoe mensen zich gedragen.
- De instrumentatie
Voorkeur voor de inzet van bepaalde instrumenten en hoe deze moeten worden
ingezet.
- De beoordeling
Wijze waarop ze beleidsprocessen beoordelen als succesvol of minder succesvol.
- De rol van kennis en informatie
- Het verloop van het beleidsproces
Elke benadering kent een eigen beschrijving en verklaring voor de wijze waarop
beleidsprocessen verlopen.
- De rol van politiek
De rationele benadering van beleid
Kiest het beleid met de meest effectieve en efficiënte oplossing.
Kenmerken:
- Doelrationaliteit
- Homo economicus. Mens als rationaal wezen doelmaximalisatie, afweging van
middelen die bijdragen aan de realisatie van de gestelde doelstellingen.
Maar; bounded rationality.
, Overheid heeft door middel van beleid sturing aan de gewenste ontwikkeling van de
samenleving. Soeverein, unitair centraal sturingscentrum.
- Primaat van de politiek > politiek maakt de keuze.
- Beleidsinstrumenten zijn neutraal (manipuleerbare variabelen die vrijelijk gekozen
kunnen worden, inzicht in voor- en nadelen bepaalt welke gekozen wordt)
- Beoordeling op basis van effectiviteit, efficiëntie en samenhang.
Politieke benadering
Gedachte dat de afweging tussen waarden en de concrete belangen van partijen die daar
vaak weer achter schuilgaan geen rationele afweging is, maar een onderwerp van
permanente strijd. Belangentegenstellingen zijn kenmerkend voor beleid en geven een
politieke kleur aan het beleidsproces.
- Macht en belangen (veiligstellen eigen belangen)
- Beleidsproces als machtsstrijd
- Beleidsinstrumenten als machtsbronnen
Wet- en regelgeving waarin bepaalde bevoegdheden aan een bepaald orgaan worden
toegekend. Keuze voor bepaald instrument is eigenlijk een bepaalde
handelingsstrategie.
- Beoordeling op basis van belangen: wie wint? (op basis van draagvlak)
,Cultureel-discursieve benadering
Voluntaristische invulling van betekenisverlening. Actoren geven zelf zin aan de wijze waarop
ze beleidsproblemen definiëren en naar relevante aanpakken zoeken.
- Beleid moet passen bij heersende ideeën in de samenleving.
- Betekenisgeving door communicatie en interactie
Op grond van eigen referentiekader komen tot een proces van gemeenschappelijke
beeldvorming van problemen.
- Sociale constructie van wereldbeeld in discourscoalities
Mensen zijn per definitie gericht op betekenisvolle interactie. De samenleving zelf kan
worden gezien als een oneindig reservoir van potentiële betekenissen en
zingevingspatronen.
- Politiek als betekenisverlener
- Symbolen en framing (& reframing) als instrumenten
- Beoordeling op basis van draagvlak
Institutionele benadering
Deterministische invulling. Het zijn gegroeide praktijken neergeslagen in instituties, regels,
routines en procedures, die zin geven. Zij beperken daarmee de vrijheid van actoren om zelf
vorm en inhoud te geven aan beleid. Beleid als uitkomst van processen en tradities.
- Beleid en beleidsprocessen krijgen vorm en inhoud doordat ze zijn ingebed in een
stelsel van historisch gegroeide normen, regels en praktijken. De ruimte om zelf
keuzes te maken ligt voor een groot gedeelte vast. Beleid is regelgeleid en
padafhankelijk.
- Regels beinvloeden gedrag en rollen van actoren
- Overheid en politiek als institutie
- Keuze beleidsinstrumenten is padafhankelijk
- Beoordeling op basis van passendheid
Zie tabel onderin
,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annafleur0606. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.