Alle leerdoelen uitgewerkt voor deel tentamen 1 van vak: biologie van dieren + voorbeelden.
Gaat over epitheelweefsel, steun weefsel, bindweefsel, spijsverteringsstelsel, temperatuur regulatie, zenuwstelsel en hersenen
Epitheelweefsel:
1. Stof uitwisseling in het lichaam:
Interne uitwisseling oppervlakte zijn omringt met inters<<eel vloeistof die de ruimte tussen cellen
vult met vloeistof. Hierin vindt de uitwisseling van stoffen plaats.
- Het vormen van plooien geeA een orgaan een grote oppervlakte waarover uitwisseling kan
plaats vinden.
Via uitwisseling tussen de circulaire vloeistof (bloed) en inters<<eel vloeistof zorgt ervoor dat cellen in
het gehele lichaam stoffen kan opnemen en afval kan uitscheiden.
2. De basisstructuur en plaatsen van voorkomen van de diverse vormen en varianten van
epitheelweefsel globaal kunnen beschrijven.
Epitheelweefsel (epithelia) bedekt de buitenkant van het lichaam en omringen de organen in het
lichaam.
- Func<oneert als barrière tegen mechanische letsel (bescherming), pathogeen
(ziekteverwekkers), vocht verlies en ac<eve interac<e met de omgeving (transport, excre<e,
secre<e).
Soorten epitheel:
1. Kubisch epitheel (dobbelsteen ach<ge vorm): specialiseren in secre<e → lijnt de nier kanalen en
ander klieren (thyroid klieren, speeksel klieren).
2. Cilindrisch epitheel (baksteen ach<ge vorm): secre<e en absorp<e → lijnt de darmen voor
secre<e van verteringssappen en absorp<e van nutriënten.
3. Pseudolaags cilindrisch epitheel (één laag cellen die variëren in hoogte en hoe hun kernen
staan t.o.v. elkaar): vormt een slijmlaag waarbij cilia de laag van slijm naar buiten beweegt →
transport van mucus in respira<e delen en transport van eicel in eileiders.
- Alle cellen staan op de basale lamina maar bereiken niet allemaal de vrije oppervlakte.
4. Enkelaags plat epitheel (plaat ach<ge vorm): uitwisseling van materiaal door diffusie → lijnt
bloedvaten en luchtzakjes in de longen waar diffusie van nutriënten en gas plaatsvindt.
5. Meerderlaags plat epitheel (meerlagen van platepitheel gestapeld): snelle celdeling bij de
basale oppervlakte duwt en vervangt cellen die nuYeloze cellen → ligt op oppervlakte die slijtage
ervaren zoals: de buitenkant van de huid, de mond, anus en vagina.
3. De structuur en de func<e van <ght junc<ons, desmosomen en gap junc<ons kunnen
beschrijven.
Tight junc<ons: sluit extracellulaire ruimten om epitheelcellen af.
- Reguleert de selec<eve doorlaatbaarheid van water, ionen, macromoleculen.
Desmosomen: houdt epitheelcellen stevig met elkaar en de basale lamina bij elkaar (verankeren).
Gap junc<ons: open verbindingen tussen het cytoplasma van naburige cellen via welke uitwisseling
van stoffen tussen naburige cellen mogelijk maakt.
4. De processen kunnen beschrijven die plaatsvinden in meerlagig plat verhoornend epitheel.
Epitheel laag die de huidoppervlakte bekleedt is het epidermis: een sterk slijtage onderhevige laag
waar voortdurend nieuwe epidermiscellen (epitheelcellen) gevormd voor moeten worden.
- Epidermiscellen zijn gespecialiseerd in het proces van hoornvorming/kera<nevorming in de
vorm van kera<nefilamenten.
1. Nieuwe cellen ontstaan door mitose in de meest basale laag van het epidermis en schuiven
langzamerhand naar boven → veranderen de vorm van kubisch/cilindrisch naar plat.
2. In het cytoplasma van de epidermis cellen worden steeds meer kera<ne filamenten
geproduceerd.
3. Tot het cytoplasma helemaal gevuld is met kera<ne filamenten tot de epidermiscellen plaYe,
levenloze hoornschubjes zijn geworden → de cellen zijn dicht op elkaar gedrukt = hoornlaag.
4. Op de oppervlakte van de hoornlaag laten voortdurend de hoornschubjes los als huidschilfers.
- De hoornlaag helpt de huidoppervlakte te beschermen tegen slijtage van buitenaf en
beschermt het lichaam tegen het verlies van water doordat de hoornlaag moeilijk
doordringbaar is.
1
, 5. De embryonale ontwikkeling van exocriene klieren en van endocriene klieren kunnen
beschrijven.
Exocriene klieren: secre<eproduc<e wordt via een eigen afvoergang afgegeven aan de uitwendig
oppervlakte → zweet klieren en traanklieren of aan inwendig oppervlakte → spijsverteringsklieren in
het darmkanaal.
1. Embryonale epitheel laag gaan cellen vermenigvuldigen en ingroeien in het eronder gelegen
embryonale bindweefsel.
2. Cellen gaan zich rangschikken tot een buisvormige structuur, de onderste cellen gaan
differen<ëren tot kliercellen die secre<e van stoffen kunnen uitoefenen.
3. De ingegroeide buis is de exocriene klier met een secre<e regio die secre<e van stof boven aan
de buis verlaat.
Endocriene klieren: secre<eproduc<e wordt via het bloed/circulaire vloeistof afgegeven →
hormoonklieren.
1. Embryonale epitheel laag gaan cellen vermenigvuldigen en ingroeien in het eronder gelegen
embryonale bindweefsel.
2. De ingroeiende epitheelcellen verliezen contact met het oppervlakkige epitheel en
rangschikken zich in kleine of grotere groepen klompen kliercellen (geen buis vorming).
3. Bloedcapillairen dringen deze klomp kliercellen binnen, de kliercellen scheiden nu stoffen uit in
de bloedvaten.
Steunweefsel:
1. De basisstructuur, plaatsen van voorkomen en func<es van de diverse vormen en varianten
van steunweefsel globaal kunnen beschrijven.
Steunweefsel zorgt ervoor dat weefsels en organen verbonden blijven met elkaar en op hun plek
blijven. Cellen door de gehele extracellulaire matrix (met vezels) maken het steunweefsel. De matrix
bestaat uit vezels in een jelly ach<ge vloeistof of vaste fundering met daarin fibroblasten (secre<e van
vezel eiwiYen) en macrofagen (fagocytose, immuun), de samenstelling van de vezels en verschillende
funderingen in de matrix bepalen de func<e van weefsel.
3 soorten steunvezels in de matrix:
1. Collageen vezels: zorgen voor sterkte en flexibiliteit.
2. Re<culaire vezels: verbind bindweefsel met andere soorten weefsel.
3. Elas<sche vezels: maakt weefsel elas<sch.
- Een mix van verschillende soorten vezels zorgt voor de fundering van verschillende type
bindweefsel.
Soorten steunweefsel:
1. Losse bindweefsel (losse golven van vezels): bindt epitheelweefsel met onderliggende weefsels
en houdt organen op hun plek → zit in huid en door het gehele lichaam.
2. Vezelrijke (fibrous) bindweefsel (dicht verpakte collageen vezels): zorg voor connec<e tussen
spieren en boYen → pezen en voor connec<e tussen boYen en gewrichten → ligamenten.
3. Bot (mineraliseert bindweefsel): stevigheid voor het lichaam en beschermd organen en
lichaamstructuren → skelet.
- Bot vormende cellen = osteoblasten.
- Aereken van bot = osteoclasten.
4. Vetweefsel (adipose <ssue) (specialiseerde losse bindweefsel): dient als kussen, isoleert het
lichaam en bewaard vet als energiebron → gehele lichaam.
- Weefsel bewaard vet in vet (adipose) cellen → krimpt en groeit wanneer vet wordt
opgeslagen of gebruikt als energie.
5. Kraakbeen (collageen vezels in rubberige chondrio<n sulfate): een sterk en flexibel
ondersteunend materiaal dat dient als kussens → als disks tussen boYen/gewrichten.
- Collageen en chondroi<n sulfate secre<e (kraakbeen aanmaak) = chondroblasten →
chondrocyten.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper angbio. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
