Oefententamen werkcolleges 1-5
Werkcollege 1
Geef aan wat het verschil is tussen een inquisitoir en een accusatoir procesmodel en geef gemotiveerd aan hoe
het Nederlandse strafproces getypeerd kan worden.
Kk. P. 32-41.
Inquisitoir (nederland):
- verdachte meer voorwerp van onderzoek
- groot belang materiele waarheidsvinding
- actiever rechter (autoriteiten)
- verdachte vooral onderwerp van onderzoek.
Accusatoir (engeland/amerika):
- conflict tussen twee gelijkwaardige procespartijen
- partijen bepalen de omvang van het geschil
- Onafhankelijke en onpartijdige rechter
- passieve scheidsrechter.
In Nederland was vroeger het inquisitoir en als verdachte had je weinig in te brengen. Nu hebben we accusatoir
elementen, dus 2 partijen en meer middelen van kant van verdediging (bv zwijgrecht, dossier inzien, advocaat
raadplegen). Er geldt nog wel ook het inquisitoir, zoals het zoeken naar materiele waarheidsvinding (wordt als
hoofddoel beschouwd). Rechter is redelijk actief (baas in rechtszaal, mag getuigen oproepen etc)!
Werkcollege 2
Een Italiaans restaurant in Amsterdam is bij de politie bekend als een plek waar geregeld zware criminelen
samenkomen. De politie houdt in de straat van het restaurant daarom regelmatig verkeerscontroles met het oog op
het dwarszitten van de criminelen, en in de hoop dat er wellicht nog wat strafbare feiten aan het licht komen. Zo
wordt op een avond de BMW van Tony S. staande gehouden en wordt Tony naar zijn rijbewijs gevraagd (een
bestuurder dient dit op basis van de Wegenverkeerswet bij zich te hebben). Tony scheurt daarop hard weg. De
politie zet de achtervolging in. Tony wordt klemgereden en aangehouden wegens gevaarlijk rijgedrag. Bij de
fouillering wordt een revolver aangetroffen in Tony’s jasje, en een stiletto in een holster onder zijn sok. Tony wordt
vervolgd voor verboden wapenbezit. De advocaat van Tony voert aan dat de wapens onrechtmatig zijn verkregen als
gevolg van het oneigenlijke gebruik van de eerdere verkeerscontrole.
Heeft dit verweer gelet op de rechtspraak van de Hoge Raad kans van slagen?
Rechtsvraag: Is er sprake van een onrechtmatige verkeerscontrole?
Rechtsregel: HR Controle zigeunervrouwen (doe je controle terwijl je in je achterhoofd opsporing hebt): r.o.
3.5.2: alleen onrechtmatig als de controlebevoegdheid uitsluitend is gebruikt voor een ander doel dan
waarvoor is gegeven (in het kader van opsporing).
Toepassing: papieren gevraagd, dus doel controlebevoegdheid (WVW) nageleefd, ook al heb je in achterhoofd
opsporing. Dus geen misbruik bevoegdheid. Sprake van rechtmatige controle.
Conclusie: verweer slaagt dus niet.
Dus om de vraag te beantwoorden of er sprake is van een onrechtmatige aanhouding, is de vraag of hier sprake is
van misbruik van de controlebevoegdheden van belang. Eerst kijken naar wat de HR zegt over dergelijke situaties,
dus het arrest 'Controle zigeunervrouwen'. Vergelijkbare feiten in dit arrest met de feiten in casu (altijd goed kijken
naar verschillen en overeenkomsten tussen arresten en casussen). Uitgangspunt in dit arrest kan ook toegepast
worden op casu.
Antwoord op de vraag of er sprake is van misbruik van de controlebevoegdheden, is hier niet zo zwart op wit. In
casu werden deze bevoegdheden gebruikt op het moment dat er al een verdenking was ontstaan, niet louter als
controle. Ze vragen echter wel naar hun rijbewijs, en op grond van het arrest 'Controle zigeunervrouwen' is dit
toelaatbaar. Omdat de agenten naar een rijbewijs vragen, valt het dus gewoon onder de controlebevoegdheden. Zie
artikel 160 Wegenverkeerswet. Rechters worstelen hier wel erg mee. Er wordt nauwelijks gekeken naar de intentie
van de agenten.
, Werkcollege 3
Een Amsterdamse kroegbaas wordt ervan verdacht drugsgelden te hebben witgewassen (artikel 420 bis Sr). Hij
duikt daarom onder in Nederland om uiteindelijk de benen te kunnen nemen naar de Kaaimaneilanden. Na enig
speurwerk denkt te politie te weten waar de kroegbaas zich bevindt. Samen met de officier van justitie wordt het
huis van de oma (die op dat moment niet thuis is) van de kroegbaas binnengevallen, waar de man na flink zoeken
wordt gevonden in een afgesloten kelderkast, en uiteindelijk wordt aangehouden.
a. Obv welke bevoegdheid is deze aanhouding verricht en is bevoegdheid volgens wettelijke eisen uitgevoerd?
Je moet je eerst afvragen wat hier gebeurt. Het doel van de actie is in eerste instantie ‘aanhouding’ en het middel
om dat te bereiken is het binnengaan van een woning.
AANHOUDING
Rechtsvraag: O.b.v. welke wettelijke bevoegdheid is deze aanhouding uitgevoerd en (2) is deze bevoegdheid
volgens de wettelijke eisen uitgevoerd?
Rechtsregel: art. 54 Sv> verdachte, VH feit. OVJ. Aanhouding: BUITEN HETERDAAD.
Doorzoeken ter aanhouding (=steunbevoegdheid, namelijk tot aanhouding) art. 55a Sv>
opsporingsambtenaren met machtiging.
betreden zoekend rondkijken
doorzoeken boel overhoop halen
Het gaat in casu om een woning, dus belletje moet rinkelen dat hier de aanvullende regels van Awbi van
toepassing zijn. Er moet een machtiging van OVJ zijn, komst mededelen aan bewoner. Legitimatie, doel
binnentreden, machtiging (géén jo, want jo verbindt verschillende wetten samen. Dat is hier niet het geval, ze
staan los van elkaar).
Toepassing : eerst de eisen van art. 54 Sv>
- sprake van verdachte (gegeven in de casus) ogv 27 sv ‘redelijk vermoeden’
- VH feit (art. 67 lid 1 sv), 420 bis Sr max. 4 jaar gevangenisstraf
- OVJ voert aanhouding uit.
Let op : art. 54 laatste zinsnede wordt gesproken over een bevel tot aanhouding van de ovj aan agenten buiten
heterdaad. Dat mag ook!
DOORZOEKING
Artikel 55a Sv: Elke plaats = ook woning,
o OVJ is aanwezig dus machtiging wordt verondersteld.
In casu is ovj er zelf bij, dus mag je veronderstellen dat machtiging er is.
o het gaat om een woning, dus regels van de Awbi zijn van toepassing:
artikel 1: legitimeren en doel mededelen. In casu was niemand thuis, dus onmogelijk ogv art 1 lid 2 Awbi
(en vervalt die vereiste). Laat wel onverlet dat die machtiging er wel moet zijn.
o ogv art. 55a lid 2 : Dubbele machtiging is onzin >> machtiging van awbi hoeft dan niet, machtiging 55a
wordt verondersteld, machtiging awbi is niet vereist.
o Art. 2 Awbi: uitzondering artikel 55a lid 2 Sv.
Conclusie: rechtmatige inzet van de bevoegdheden aanhouding (art.54 Sv) en doorzoeking (art.55a Sv) van
een woning (awbi).
Vraag 4
De politie ontvangt betrouwbare informatie dat in een woning aan de Dorpsstraat 7 zich de boekhouding van het
aannemersbedrijf ‘Waalstad Bouwt’ bevindt. In die boekhouding zouden zich verschillende valse facturen bevinden
(art. 225 Sr). De dienstdoende hulpofficier van justitie stuurt onmiddellijk na kennisneming van deze informatie
twee agenten, in het bezit van een machtiging op grond van de Awbi, naar het adres Dorpsstraat 7 omdat hij deze
facturen als bewijs wil gebruiken in een lopend onderzoek tegen het aannemersbedrijf. Omdat na herhaaldelijk
bellen niemand open doet, forceren de agenten de voordeur en gaan zij de woning binnen.