Gezondheidsbevordering
Bijzondere verplichting – Interventie voorstel
Student: xxx
Studentnummer: xx
Cursusnaam: PM1412-232714M gezondheidsbevordering: theorie en toepassing
Datum: Januari 2024
Docent: x
1
, Probleembeschrijving
Binnen alle groepen waar mensen samen komen kan er sprake zijn van ongewenst gedrag of
pesten, zo ook op werkvloer. Vijf procent van de werknemers in Nederland heeft te maken
met pesten op de werkvloer. Deze vorm van ongewenst gedrag kwam het vaakst voor onder
collega’s. (CBS, 2023)
Er is sprake van pesten indien er aanhoudend (minimaal zes maanden) en herhaaldelijk
(minimaal wekelijks) sprake is van negatief sociaal gedrag zoals, roddels, anderen met de
vinger wijzen, vernederingen of anderen uitsluiten (Notelaers, Baillien & De Witte, 2013).
Pesten op de werkvloer kan vanuit diverse factoren ontstaan, zoals individuele factoren en
werk gerelateerde factoren. (Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 2020) Onder
individuele factoren vallen onder andere persoonlijkheidskenmerken waarbij er sprake is van
een mate van kwetsbaarheid, zoals verlegenheid, overgevoeligheid of achterdocht. Deze
kenmerken bleken vooral belangrijk bij een lage intensiteit van pestgedrag. (Schaufeli &
Bakker, 2007).
Volgens Ladd en Skinner (2002) heeft de manier waarop slachtoffers reageren op pestgedrag
invloed op hoe sterk het pestgedrag wordt ervaren en welke impact het heeft, het coping
mechanisme heeft daarbij een modererende rol.
Onder werk gerelateerde factoren verstaan we rolonduidelijkheid, rolconflict en ontbreken
van sociale steun van leidinggeven (Van Den Brande et al., 2017).
Ongewenst grensoverschrijdend gedrag vormt volgens het Transactional Stress Process Model
een ernstige sociale stressor, die de werkstress kan verhogen. (Neyens et al., 2007).
Haesevoets et al. (2012) geeft in haar boek “Pesten op het werk: de relatie met lichamelijke
gezondheidsklachten en de invloed van sociale steun.” aan dat uit diverse onderzoeken is
gebleken dat pesten op de werkvloer negatieve gevolgen heeft, zowel voor het welbevinden
van slachtoffer als ook voor de organisatie. De negatieve gevolgen voor het slachtoffer
kunnen bestaan uit gezondheidsklachten zoals, hoofdpijn, hartklachten, maagklachten en
klachten aan bewegingsapparaat. Voor de organisatie kunnen de negatieve gevolgen van
grensoverschrijdend gedrag bestaan uit verlies van productiviteit, meer ziekte verzuim,
verhoogd verloop van personeel, lagere omzet en negatieve publiciteit. (Deery et al., 2011)
Binnen een groot Hightech bedrijf is op gemerkt dat er sprake is van een uitzonderlijke
situatie op het gebied van ongewenst gedrag en hoog ziekte verzuim. Dit is duidelijk
geworden na analyse van het jaarverslag van de vertrouwenspersoon, de cijfers rondom ziekte
verzuim en nadat in het kader van de Arbowet de risico-inventarisatie en -evaluatie plaats
(RIE) heeft gevonden. Medio midden 2023 is uit de RIE gebleken dat één derde van de
medewerkers het jaar ervoor te maken heeft gehad met ongewenst gedrag (zoals verbaal
geweld, fysiek geweld, ongewenste intimiteiten, pesten, discriminatie etc.) door
leidinggevende of collega’s. Na verdere analyse is gebleken dat pestengedrag het vaakst
ervaren blijkt te worden. In vergelijking met de landelijke cijfers uit de Nationale Enquête
arbeidsomstandigheden zijn de percentages omtrent pestgedrag het dubbele binnen het
Hightech bedrijf, 30% respectievelijk 10% (Arbobalans, 2020). Het gemiddelde
ziekteverzuim ligt binnen het Hightech bedrijf met 6% respectievelijk hoger dan het landelijk
gemiddelde van 4,9% (Arbobalans, 2020).
Naar aanleiding van de analyse is een interventie ontworpen als preventieve en secundaire
preventie tegen pestgedrag op de werkvloer bij het Hightech bedrijf. Een effectief beleid biedt
duidelijke richtlijnen voor zowel formele als informele stappen om pesten te voorkomen en
2