Behaald cijfer: 7,0. Mooie samenvatting met alle elementen die je nodig hebt voor je tentamen van mensen en grenzen. Informatie per college gesorteerd en voorbeelden om het nog beter te begrijpen zijn schuingedrukt zodat deze duidelijk opvallen.
Recht en macht
Les 1: rechtsstaat en dwang blz 1
Les 2: wonen blz 3
Les 3: sociale zekerheid blz 6
Les 4: werken blz 8
Les 5: privacy en huiselijk geweld blz 10
Les 6: strafrecht blz 13
Les 7: dwang in de zorg blz 15
Les 1
Indeling van recht in rechtsgebieden:
1. Nationaal recht
- Burgerlijk recht
- Strafrecht
- Bestuursrecht
- Staatsrecht
2. Internationaal recht
Rechtstaat: een staat waarbij de overheidsmacht wordt begrensd.
Begrenzing door:
1. Legaliteitsbeginsel: er moet eerst een wet zijn voordat de overheid mag optreden
2. Scheiding van machten(trias politica)
3. Waarborging van de grondrechten
4. Rechterlijke controle
5. Democratie
Legaliteitsbeginsel: er moet eerst een wet zijn voordat de overheid mag optreden
- Zowel de overheid(het hoogste bevoegde gezag in een land) als de burgers (inwoners van
een land) van een staat zijn gebonden aan de wet
- Als de overheid dwang wil toepassen (= ingrijpen in de rechten en vrijheden van de
burgers) dan moet de bevoegdheid daartoe in de wet staat
- Rechtsbronnen:
Verdrag
Wet
Jurisprudentie uitspraak van de rechter
Gewoonterecht
Scheiding van macht (trias politica)
De macht in een staat is verdeeld in 3 machten:
1. De wetgevende macht
2. De uitvoerende/bestuurlijke macht
3. De rechterlijke macht
Herkomst: Charles Montesquiieu
Wetgevend Bestuurlijk
Rijksoverheid Staten generaal Regering
(1e + 2e kamer) + regering
Provincie Provinciale staten Gedeputeerde staten
gemeente Gemeenteraad College burgemeester & wethouders
1
,Waarborging van grondrechten
Basisrechten van burgers (burgerrechten)
Zij hebben nagedacht over de legitimiteit van de staat (macht) tot haar burgers
Sociaal contract: natuurtoestand is onhoudbaar, onveilig. Burgers dragen een stukje van hun
vrijheid over aan een soeverein in ruil voor veiligheid
Rechterlijke controle
Waar vinden we grondrechten:
- In de grondwet
Grondwetherziening: het parlementaire stelsel werd ingevoerd, de koning verloor veel
macht, burgers kregen meer vrijheden
- In de internationale verdragen zoals
IVBPR (Internationaal verdrag inzake burgerrechte en politieke rechten, Verenigde Naties
1966)
EVRM (Europees verdrag voor de rechten van de mens, Raad van Europa 1950)
Hierin vinden we de grondrechten terug als mensenrechten.
Soorten grondrechten:
Klassieke grondrechten (overheid passief)
- Beschermen de burgers tegen de overheid
- burgers kunnen zich hierop beroepen bij de rechter
- bijv. privacy, godsdienstvrijheid
Sociale grondrechten (overheid actief)
- de overheid moet zorgen voor de burger
- burgers kunnen zich niet hierop beroepen bij de rechter
- bijv. overheid moet zorgen voor voldoende huizen
Rechterlijke controle:
de rechters toetsen de rechtmatigheid van het overheidshandelen
de rechters moeten onafhankelijk en onpartijdig zijn
de rechters worden voor het leven benoemd(onafhankelijk)
de rechters doen uitspraken zonder invloed van de andere machten (onpartijdig)
Democratie
De burgers kiezen wie het land regeert(volksheerschappij)
er is een volksvertegenwoordiging (parlement, provinciale, staten en gemeenteraad)
er is actief en passief kiesrecht(actief= je mag stemmen, passief= jezelf verkiesbaar stellen)
er zijn vrije, eerlijke en geheime verkiezingen
vreedzame wisseling van de macht
controle op de overheid mogelijk( openbaarheid v.h. bestuur, NGO’s(artsen zonder grenzen)
vrije media)
de rechten en de mening van de minderheid worden gerespecteerd
zelfbeschikkingsrecht (autonomie) in de zorg
het recht om te beslissen over:
je lichaam
je privacy
je vrijheid van bewegen
Deze rechten vinden we in:
2
, De internationale verdragen, zoals IVBPR en EVRM, de mensenrechten (universeel)
De grondwet als grondrechten (alleen van toepassing voor de burgers van nederland)
Dwang in de zorg:
Iemand wordt tegen zijn wil in genoodzaakt om iets te doen of te laten
In de zorg: er wordt tegen de wil van iemand een inbreuk gedaan op zijn
zelfbeschikkingsrecht(lichaam, privacy, vrijheid van bewegen)
De rechtvaardiging voor dwang is vastgelegd in de wet
Rechtmatig en rechtsvaardig
Rechtmatig: in overeenstemming met het recht (wet en regels) objectief
Eerlijk, redelijk subjectief???
3 belangrijke beginselen die je in acht moet nemen bij het toepassen van dwang.
Maatstaven om te toetsen of je rechtvaardigen handelt bij het toepassen van dwang
1. Subsidiariteit: als er een andere oplossing mogelijk is, dan geen dwang toepassen. Kijken of er
nog een andere optie is
2. Proportionaliteit: als dwang noodzakelijk is, dan de minst ingrijpende toepassen.
3. Doelmatigheid: de gekozen dwangmiddel is naar verwachting effectief.
Les 2 wonen
Het woonrecht:
1. Het recht op een passende huisvesting(grondwet)
2. Alle wetten en regels die over wonen gaan:
Woningwet
WMO 2015
Boek 7 Burgerlijk Wetboek. Hierin staan alle regels
over hurenovereenkomst.
Sociale huurwoning:
Maximale huurprijs
Inkomensgrens voor huurder
Huurtoeslag mogelijk
Maximale huurverhoging
Huurcommissie
Een sociale huurwoning is een goedkope huurwoning voor mensen met inkomen lager dan de
inkomensgrens. Er gelden regels voor de huurprijs van sociale huurwoningen:
- Maximum huurprijs voor de woning op basis van een puntensysteem;
- Maximum jaarlijkse huurverhoging;
- Inkomensgrens
- Huurtoeslag mogelijk (hoogte is afhankelijk van huurprijs, inkomen, leeftijd en woonsituatie
van de huurder);
Bij onenigheid tussen huurder en verhuurder kan de huurcommissie ingeschakeld worden
Huurprijzen sociale huurwoning:
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Iris2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
