,Deel I: Wat is recht?
1. Kenmerken en definitie van het recht
2. soorten subjectieve rechten
3. deelgebieden van het recht
4. bronnen van het recht
,1. kenmerken van het recht
1.1 kenmerken
Ordening samenleving
o Om te handelen moeten we middelen hebben
o Onze eigen intellectuele en lichamelijke vermogens zijn onze eerste middelen
o Verder zijn er ook de stoffelijke zaken
o Voorwaarde om het menselijke handelen in de samenleving doeltreffend te laten
verlopen
Duidelijkheid over wie wat mag doen met welke middelen, m.a.w. de
bevoegdheid om op te treden met middelen.
o Telkens als iemand een middel zou willen produceren of gebruiken, zou dat kunnen
leiden tot een ruzie of gevecht met anderen
Opgelegd door samenleving
o Het dagdagelijkse samenleven leidt ertoe dat problemen rijzen die een oplossing
vergen
o Aanpassen van het recht aan de evoluerende opvattingen en omstandigheden
toevertrouwd aan specifieke organen (‘parlementen’)
o Parlementen vertegenwoordigen de wil van de leden van de samenleving ‘de
stem van het volk’
o Wie mag meebeslissen over de nieuwe regels is geregeld in rechtsregels
Afgedwongen door samenleving
o Rechtsregels onderscheiden van maatschappelijke regels
Bij veel regels ontbreekt een georganiseerde structuur om ze af te dwingen
of te veranderen
Als dergelijke regels er wel zijn dan gelden ze alleen voor degenen die ze
vrijwillig willen volgen
o Rechtsregels zijn wel degelijk afdwingbaar bij niet-naleving zijn er gevolgen
o Om de naleving van rechtsregels af te dwingen bestaan er structuren en instellingen,
evenals procedures die het burgers mogelijk maken om een recht af te dwingen, of
de schending van een recht te beteugelen, desnoods “met een arm der wet”
1.2 soorten rechtsregels
Gedragsregels
o Regels die het gedrag van de leden in de samenleving ordenen
o “subjectieve rechten”
Hun bevoegdheden om over middelen te beschikken
Toepassingsregels en -structuren (rechtsbescherming!) (afdwingregels)
o Indien bepaalde leden zich niet aan de gedragsregels houden
Dan moet het recht voor regels en structuren zorgen waarmee de toepassing
van die gedragsregels kan worden afgedwongen
Regels voor maken en wijzigen van het recht (wijzigingsregels)
o Om rechtswijzigingen ordelijk te laten verlopen bestaan er ook regels en structuren
die bepalen hoe de juridische gedragsregels en de toepassingsregels en -structuren
kunnen worden gewijzigd of afgeschaft
, 1.3 definitie
Recht = het geheel van afdwingbare regels
o Die het menselijk handelen in de samenleving ordenen
o Opgelegd door eigen vertegenwoordigers
Recht heeft volgende essentiële kenmerken
o Wat
Het geheel van regels
o Waarom
De maatschappij ordenen
o Wat als
Gesanctioneerd door een wettelijk voorzien systeem van sancties
o Van waar
Opgelegd door de maatschappij, via haar vertegenwoordigers
In 1 zin
o Recht is de geïnstitutionaliseerde ordening van het menselijk handelen in de
samenleving
o Het recht is het geheel van afdwingbare regels die het menselijk handelen in de
samenleving ordenen
1.4 objectief recht versus subjectieve rechten
Objectief recht >< subjectieve rechten
Objectief recht
o Gedragsregels, afdwingregels en wijzigingsregels
Subjectief recht
o Een in het rechtssysteem erkende bevoegdheid om naar eigen goeddunken bepaalde
handelingen te stellen
o Handelingen over jezelf, een bepaalde zaak, het laten gelden van een aanspraak
jegens iemand anders, of over het uitoefenen van politieke inspraak
o Als objectieve rechtsregels toepassing vinden in concrete situaties en op concrete
personen, spreken we van subjectieve rechten
Objectief recht (‘the law’) verleent subjectieve rechten (“rights”)
1.5 rechtssubject versus rechtsobject
Rechtssubject
o Een persoon of groep die subjectieve rechten en juridische plichten kunnen hebben
o Natuurlijke personen
Mensen van vlees en bloed
Hebben een reeks eigenschappen die allen samen de omvang van hun
rechten bepalen
o Rechtspersonen
Groeperingen, instellingen en stichtingen
Hebben bepaalde rechten en plichten
Worden gecreëerd met een bepaald doel
Een juridische constructie met een eigen specialiteit
Meer dan de som van haar leden, die natuurlijke personen zijn
Ze kan zelf rechten en plichten hebben, los van de rechten en plichten van
haar respectieve leden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper catherineducaju. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.