Hand-out hoorcollege Ondernemingsrecht II college 12 d.d. 29 mei 2018
Kapers op de kust?
Onderwerpen:
Inleiding
1. Beschermingsconstructies
2. Standpunten van de doctrine en de commissie Peters t.a.v. beschermingsconstructies
3. HR 18 april 2003, NJ 2003/286, m.nt. Maeijer, JOR 2003/110 (RNA),
Uitspraken Ondernemingsrecht 2017, p. 563 e.v.
4. Hof Amsterdam (OK) 17 januari 2007, ECLI:NL:GHAMS:2007:AZ6449,
JOR 2007/42, m.nt. Blanco Fernández, RO 2007/26 (Stork)
5. HR 13 juli 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA7970, NJ 2007/434, m.nt. Maeijer,
JOR 2007/178, m.nt. Nieuwe Weme (ABN Amro),
Uitspraken Ondernemingsrecht 2017, p. 1165 e.v.
6. HR 9 juli 2010, ECLI:NL:HR:2010:BM0976, NJ 2010/544, m.nt. Van Schilfgaarde,
JOR 2010/228, m.nt. Van Ginneken (ASMI I),
Uitspraken Ondernemingsrecht 2017, p. 1525 e.v.
7. Hof Amsterdam 29 mei 2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:1965, JOR 2017/261, m.nt. Bulten
(AkzoNobel)
8. HR 20 april 2018, ECLI:NL:HR:2018:652 (Boskalis/Fugro)
9. Enkele wettelijke bepalingen i.v.m. de aankondiging van een openbaar overnamebod
Het onderwerp is kapers op de kust, anderzijds gezegd beschermingsconstructies. Veel
uitspraken voorgeschreven, wordt niet allemaal behandeld in dit college. Er stond bij
Boskalis/Fugro Hof, maar daar is nu de uitspraak van de HR voor in de plaats gekomen. Het
gaat erom dat je eig het onderwerp pas beheerst als je alle uitspraken achter elkaar hebt
bestudeerd. Sommige uitspraken worden ingehaald door actuele uitspraken waardoor ze hun
rechtskracht verliezen, zo zie je dat ook bij Stork. Er waait nu een andere wind. Voorheen
tussen 2000-2007 woedde de wind uit het westen; er was een grote invloed van
Angelsaksische sferen; ahs wilde toen meer macht. Op gegeven moment tendens dat je meer
aandacht moet besteden aan vprechtelijk belang. Eigenlijk zijn we weer bezig om dat
Rijnlandse model nog eens te verstevigen, zie je ook bij Boskalis/Fugro en AkzoNobel. We
houden toch vast aan het Rijnlandse model, ondanks de invloed van buitenlandse
Angelsaksische aandeelhouders. Dat is belangrijk omdat je bijvoorbeeld leest over wettelijke
bedenktijd die moet worden ingevoerd. Kabinet heeft besloten daar een wetsvoorstel aan te
wijden. Gezien de jurisprudentie heb je die wetsbescherming eig niet nodig vanwege de
bescherming uit de jurisprudentie. Andere voorzitter bij OK dan Willems nu. Toen Willems
voorzitter was had je veel activistische uitspraken, maar nu vind men het ook belangrijk dat
buitenlandse institutionele beleggers moeten weten waar ze aan toe zijn. Dat voor wat betreft
de inleiding.
Inleiding
Ahold Delhaize, AkzoNobel, Unilever, ING, Boskalis, ABN Amro
Martin Lipton (uitvinder gifpil)
Het woord ‘overleg’ in de jurisprudentie (1999-2017)
1
, Vorig jaar de AkzoNobel zaak, belangstelling voor Unielever en onlangs de
beschermingsmaatregel bij Ahold. Ahold heeft mogelijkheid tot uitgeven pref aandelen aan
een gelieerde stichting; stichting continuïteit. Ovk met mogelijkheid om optie uit te voeren
om beschermingspref aandelen te nemen, is gesloten. De doelvp gaat dan de
beschermingsprefs plaatsen bij de stichting. Kennelijk was die ovk in duur beperkt en moest
die worden verlengd. Aanvankelijk was dat verlengen een stempunt op agenda. Door Boskalis
Fugro zaak wsl van de agenda afgehaald; inrichting van de vp behoort tot het domein bestuur
en dusdoende hoef je dit niet voor te leggen aan de AV ter stemming. Franse vp met 1% was
boos daarover; die zei we moeten van beschermingsconstructies af want dat heeft een
prijsdrukkend effect. Als je van beschermingsconstructie af zou zijn en je kon die aandelen
plaatsen zou de waarde van het aandeel hoger zijn. Noemen we Dutch discount; nooit
bewezen echter. Iedereen praat elkaar na, maar niemand weet wat daadwerkelijk de invloed
daarvan is. Wat ook veel aandacht heeft gekregen is de constructie die ABN AMRO heeft
gekozen bij beursgang; certificering. Constructie die veelvuldig in verleden werd gebruikt,
maar toen wind uit westen kwam, vanuit Angelsaksische landen, hebben heel veel NL
beursgenoteerde ondernemingen besloten om certificering af te schaffen. Men wilde eigenlijk
bij ABN AMRO een hele andere beschermingsconstructie; preferente aandelen. Niet gelukt,
want vanwege richtlijnen voor de banken was één van de problemen; als je tenminste 10%
verwerft, en dat doe je als stichting bij plaatsing pref aandelen, dan is daaraan voorafgaand
een verklaring van geen bezwaar nodig van ECB. Ze waren bang dat die niet tijdig zouden
worden ontvangen. Hectische periode waarbij je niet afhankelijk wilt zijn van de ECB.
Waarom spreken we over certificering nieuwe stijl bij ABN AMRO? Niet de klassieke
methode die daar werd gebruikt. Volmacht kon alleen worden ingetrokken bij vijandige
overname bij ABN AMRO. Normaal is het zo dat je bij aandelen certificeren een STAK hebt,
het bestuur mag stemmen op aandelen, maar als je erom vraagt als ch (certificaathouder) kan
je volmacht krijgen. Hoofdregel is dus bestuur stemt, tenzij er een volmacht is verstrekt. Het
bijzondere is dat in oorlogstijd de volmacht kan worden beperkt of herroepen. Dan komt
volmacht te berusten bij bestuur van STAK. In normale omstandigheden kan je als ch daarom
vragen als je dat wilt. Veel certificaathouders die daar geen gebruik van kan maken. Bijzonder
bij certificaat ABN AMRO is dat de ch onvoorwaardelijk automatisch het stemrecht krijgt.
Dat betekent dat bestuur van STAK in normale omstandigheden dus geen stemrecht heeft.
Wat je wel kunt doen als ch als je stemvolmacht hebt ingezet, is om steminstructie te geven
aan bestuur, waarna ze alsnog kunnen stemmen. Igv oorlogssituatie kan bestuur van STAK
voor 100% stemmen. Dat automatisme; automatisch per vergadering stemrecht krijgen,
vervalt dan weer. Anders gezegd; 100% of niets afhankelijk van oorlogstijd. Dat is dus
typische nieuwe stijl van certificering. Daardoor ABN AMRO beter beschermd dan bij
beschermingspreferente aandelen zou je kunnen zeggen. Waarom? Uit jurisprudentie blijkt
vaak dat als er gebruik wordt gemaakt van beschermingspref aandelen dat stichting vaak 29%
van vp. Geen 30% want dan moet je verplicht bod uitbrengen. Dit voor wat betreft ABN
AMRO. Bij ING zag je in 2016 dat certificaten werden afgeschaft vanwege wens buit inst
beleggers. Ratio beschermingswal was altijd; als lage opkomst is op AV en je moet
quorumvereiste hebben voor bepaald besluit dan red je dat niet; moeten zorgen dat STAK
stemt. Dan heb je een stabiele besluitvorming. In de loop der tijd zijn av veel beter bezocht.
Gestemd op afstand; dus steeds grotere percentage op AV’s vertegenwoordigd. Opkomst in
2015 bij ING was 53%. Nu geen behoefte meer aan beschermingswal, want doel van
vertegenwoordiging is behaald. Daarmee voldaan aan wens in code, want daarin staat dat een
certificeringsconstructie niet wordt gebruikt als beschermingsmaatregel. Constructie en
maatregel door elkaar gebruikt als woord doet Nethe. Constructie heeft negatieve lading
zeggen sommige, dus niet gebruiken dan.
2