Dit is een samenvatting over Hoofdstuk 2 Cellen. Boek: Nectar 4e editie biologie 4 havo leerboek. Door deze samenvatting goed door te nemen zul je ongetwijfeld een voldoende halen voor het proefwerk. Veel succes met leren!
2.1
Organisatieniveaus een structuur met een duidelijke samenhang tussen
de onderdelen.
Door de samenwerking van bijvoorbeeld je organen kun je als organisme
bewegen en uitscheiden. Het bewegen en uitscheiden noemen we
emergente eigenschappen.
Rode bloedcellen zijn 8 µm groot. Als je bloed bekijkt door een microscoop
dan zie je de Rode bloedcellen. Na kleuring zijn ook de witte bloedcellen te
zien. Rode bloedcellen hebben geen kern, Witte bloedcellen wel.
In het bloed van een gezond persoon (A) zijn behalve rode bloedcellen, ook
bloedplaatjes (pijltjes) en (gekleurde) witte bloedcellen te zien. Een ebola
patiënt (C) heeft nauwelijks witte bloedcellen en bloedplaatjes.
Biologen kennen de volgende organisatieniveaus:
- Molecuul
- Organel een onderdeel van een cel met een bepaalde functie
- Cel functionerende bouwsteen van alle organismen
- Weefsel een groep cellen met eenzelfde bouw en functie
- Orgaan bestaat uit verschillende weefsels die samenwerken aan
een taak
- Organisme
- Populatie een groep soortgenoten in een bepaald gebied
- Ecosysteem een begrensd gebied met organismen die relaties hebben met elkaar en met
de levenloze natuur
- Systeem Aarde alle ecosystemen van de planeet
Levenskenmerken: bewegen, groei, voortplanting,
stofwisseling (ademhalen), reageren op prikkels
De celmembraan bestaat uit fosfolipiden en eiwitten (Binas
79D). Fosfolipiden zijn vetachtige stoffen met een
fosfaatgroep (Binas 67G3). Cholesterol remt de
beweeglijkheid van een celmembraan af. Alle stoffen die een
cel in- of uitgaan passeren de celmembraan. CO 2, O2 en
vetachtige stoffen zoals bepaalde hormonen, gaan
, gemakkelijk door de celmembraan. Andere stoffen passeren het celmembraan via de
transporteiwitten. Die eiwitten vormen transportpoortjes voor de stoffen die niet in vet kunnen
oplossen. Elke stof heeft zijn eigen type poortje een watermolecuul gaat alleen door
waterpoortjes. Naast transporteiwitten bevat een celmembraan ook receptoreiwitten. Die kunnen
aan de buitenzijde van de cel contact maken met specifieke stoffen, bijv. hormonen. Door dat contact,
start in de cel een proces zonder dat de boodschapper de cel binnen komt.
Cytoplasma grondplasma (water en opgeloste stoffen) + organellen. Met een
elektronenmicroscoop zijn in het grondplasma organellen te zien (Binas 79C).
- De celkern bevat DNA. Dat zijn moleculen met informatie voor het maken van eiwitten.
- Ribosomen maken eiwitten met behulp van informatie afkomstig uit het DNA. Sommige
ribosomen zitten los in het grondplasma, andere zijn gebonden aan het endoplasmatisch
reticulum (ER).
- De membranen van het ER vormen een netwerk van ‘buizen’ in het grondplasma, waar
eiwitten zich doorheen verplaatsen.
- Het Golgisysteem ontvangt eiwitten vanuit het ER. Het Golgisysteem sorteert de eiwitten en
verpakt ze in transportblaasjes
- Transportblaasjes vervoeren eiwitten naar verschillende plaatsen in de cel
- Lysosomen zijn blaasjes met enzymen die grote deeltjes in de cel verteren en oude
organellen afbreken
- Mitochondriën zijn organellen opgebouwd uit twee membranen: een glad buitenmembraan
en een sterk geplooid binnen membraan (Binas 79D). De mitochondriën breken kleine
koolhydraten en vetzuren af. Daarbij vormen ze energierijke stoffen, die de cel voor haar
activiteiten gebruikt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IlseAerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
