Sociologische sleutelteksten
Sleutels tot de sociale werkelijkheid
College 1
Hoe beantwoord je een vraag?
Introductie:
- context uitleggen, wie is de schrijver, wat doet hij, welke tijd leefde hij, wat
gebeurde er toen, waar heeft hij het over in zijn werk.
Begripsverheldering (hoeft niet altijd maar is wel goed vaak)
- toelichting van de belangrijkste begrippen voor de schrijver
Antwoord (belangrijkst!)
- interpretatie, mening van de schrijver verwerken, stukjes uit de tekst verwijzen, het
gaat hier om dat je zo goed mogelijk de gedachtegang uit te leggen
Conclusie
,Het is niet voor de hand liggend hoe je de sociale wetenschap kunt bestuderen. Het blijkt
best ingewikkeld te zijn om toegang te krijgen tot de sociale werkelijkheid.
De 7 sleutels zorgen ervoor dat je wel toegang kunt krijgen tot de sociale werkelijkheid.
Er is niet 1 manier om naar de sociale werkelijkheid te kijken.
Sociologische teksten zijn geen makkelijke teksten, omdat het onderwerp een moeilijk uit te
leggen onderwerp is. De teksten zal je dus niet na 1x lezen begrijpen. “Verwarring is hoe
leren voelt”
Leesvragen
Wat is het sociale?
Wat is het object van studie? (Wat wordt er onderzocht)
Welk perspectief nemen we in?
Wat is het probleem?
Welk gereedschap hebben we? (Welke middelen biedt de tekst om met het
probleem om te gaan)
Waar gaat dit heen?
Waar draait het om? (De problemen staan vaak het gene waar het omdraait in de
weg)
(Als er een probleem is, is er iets om voor te strijden, dat is dus iets positiefs)
De socioloog heeft vaak een zorg (probleem) over de toekomst en daar moet je achter
komen.
Alle leesvragen zijn toe te passen op iedere sociologische tekst, zo haal je uit een tekst wat
belangrijk is.
Je wordt gedurende de lessen gedwongen om voorbij het vanzelfsprekende te denken.
Die vanzelfsprekende neigingen moet je dus ook ontleren. Je probeert je particuliere
ervaringen om te zetten naar omvattende kennis.
College 2 sociale organisatie
Sleutel: Sociale organisaties
Er zijn normen en waarden die ons sociale organiseren op zo’n manier dat wij worden
opgenomen en worden verbonden in grotere gehelen. Er zijn allemaal delen in de
samenleving die zo zijn georganiseerd dat ze ervoor zorgen dat de samenleving als geheel
werkt.
We beginnen bij sociale organisaties omdat, je wel kan zeggen dat sociologie is ontstaan
dankzij het sleutelbegrip sociale organisaties.
Er kan iets zijn wat groter is dan het individu, maar toch een dwingende werking heeft op het
individu. Dit zou je het begin kunnen noemen van academische sociologie,
,“In fact, social life, whenever it becomes lasting, inevitably tends to assume a definite form
and become organized” ‘Emile Durkheim’
Wat is een organiseerde samenleving.
De gedachten dat de sociologie georganiseerd is komt voort uit de Franse sociologen.
Saint-Simon
Comte (leerling van Saint-Simon)
Durkheim
Deze sociologen hielden zich bezig met de vroege industrialisatie. Ze onderzochten eerst hoe
de productie op een rationele en efficiënte manier moest plaatsvinden. Uiteindelijk vroegen
ze zich ook af of dit ook van toepassing zal zijn op de samenleving.
Auguste Comte zorgde ervoor dat sociologie een wetenschappelijke studie werd, hij zei dat
biologie een wetenschap is die onderzoekt hoe organismes zichzelf in leven houden en
sociologie zou dan de wetenschap worden over hoe samenlevingen in stand blijven.
Organicisme
Levende mensen houden zichzelf in leven, onderzoek doen naar het lichaam. Het
weet zichzelf in stand te houden door de tijd in. Maar Comte zegt dat dit ook geldt
voor samenlevingen. Een samenleving is dus zo georganiseerd dat het zichzelf in
stand kan houden.
We moeten naar de samenleving (de sociale werkelijkheid) kijken alsof het een
lichaam is. De maatschappij zit zo in elkaar dat er allemaal organen zijn, die ieder iets
doen in de maatschappij en zo samen de hele maatschappij draaiende houden.
Schrijvers
Emile Durkheim (functionalist) (1858-1917 Parijs)
- the rules of sociological methode
Dit boek is een belangrijk werk in de sociologie en legt de basis voor het begrijpen van
de methodologische benadering van Durkheim bij het bestuderen van de
samenleving. In het boek onderzoekt Durkheim de methoden en principes die nodig
zijn om sociale fenomenen op een wetenschappelijke manier te bestuderen. Hij
benadrukt het belang van objectiviteit en het gebruik van empirische gegevens
(feitelijke gegevens gebaseerd op observaties) om sociale feiten te begrijpen en te
verklaren. Durkheim stelt dat de sociologie zich moet concentreren op het bestuderen
van sociale feiten als externe realiteiten, vergelijkbaar met natuurlijke wetten. Een
belangrijk concept dat in dit boek wordt geïntroduceerd, is het concept van “sociale
solidariteit”. Durkheim bespreekt verschillende vormen van sociale solidariteit, zoals
mechanische en organische. Hij betoogt dat sociale solidariteit een cruciaal onderdeel
is van de sociale orde en dat het bestuderen ervan essentieel is voor de sociologie.
Durkheim benadrukt de noodzaak van een wetenschappelijke benadering van het
bestuderen van sociale fenomenen.
, - The divisions of labor in society
Dit boek behandelt de kwestie van arbeidsdeling in de samenleving en de impact
ervan op sociale cohesie en solidariteit. Dit boek is 1 van de belangrijkste werken in
de klassieke sociologie en legde de basis voor Durkheims functionele visie op de
samenleving. In “the division of labor in society” onderzoekt Durkheim twee vormen
van ‘sociale cohesive’ die voortkomen uit verschillende soorten arbeidsverdeling. Het
boek onderzoekt hoe samenlevingen de overgang maken van mechanische
solidariteit naar organische solidariteit naarmate ze zich ontwikkelen en
industrialiseren. Durkheim betoogt dat de arbeidsverdeling een specialisatie in de
moderne samenleving leiden tot een grotere onderlinge afhankelijkheid, wat op zijn
beurt leidt tot de ontwikkeling van organische solidariteit. Hij beschouwt organische
solidariteit als gunstiger voor de samenleving, omdat het de basis vormt voor sociale
stabiliteit en vooruitgang.
Nieuwe vorm van solidariteit = organische solidariteit. Mensen gaan steeds vaker en meer
van elkaar verschillen. Gelijkheid is nu niet meer gebaseerd op gelijkenis.
Op basis van het werk van Saint-Simon en Comte lanceert Durkheim een onderzoek naar
sociale feiten. Hij is bezig met academische politiek, hij is de eerste hoogleraar aan een
Europese universiteit die betaald krijgt om sociologie te bedrijven.
Sociologie werd toen nog niet gezien als een serieuze wetenschap, Durkheim moest zichzelf
(en sociologie) dus gaan verdedigen/bewijzen. Hij moet gaan bewijzen dat sociologie echt
een wetenschap is en geen sub discipline van psychologie. Toen schreef hij het boek over
sociale feiten.
Wat zijn sociale feiten
“…a category of facts which present very special characteristics: they consist of
manners of acting, thinking and feeling external to the individual, which are invested
with a coercive power by virtue of which they exercise control over him”
Het zijn collectieve bestaande van handelen die de handelingen van individuen
beïnvloeden.
Sociale feiten zijn opvoedende krachten, je zou dus ook kunnen zeggen dat sociale
feiten ook gezien kunnen worden als socialisatie.
Manieren van handelen, zien en voelen die extern zijn van het individu
De dwingende werking zorgt er niet 100% voor dat een individu zich op een bepaalde manier
gaat gedragen. Hij ontkent niet dat er ook andere werkingen zijn die onze keuzes kunnen
beïnvloeden. Maar statistisch gezien kan je het effect van de sociale feiten wel zeker laten
zien.
De maatschappij is groter en sterker dan het individu, de maatschappij vormt ook het
individu. Wat Durkheim hiermee wilde zeggen was dat psychologie een sub discipline van
sociologie is. Durkheim wilde dus niet alleen bewijzen dat sociologie een wetenschap was,
hij wilde ook gelijk laten zien dat sociologie de koningin van de wetenschappen is.
