Nachtroer, Charlotte van den Broeck (2017)
De Arbeiderspers, Amsterdam/Antwerpen, 1e druk
Inhoud van de dichtbundel
Nachtroer verwijst naar de naam van een Antwerpse nachtwinkel. De nacht en het dwalen door het
donker komt steeds terug. Het ‘ik’ is in de nacht op zoek naar houvast, maar dat kan die niet vinden,
het ik wordt geroerd door haar gevoelens. Een terugkomend thema in de dichtbundel is de
zogenaamde ‘liefdesbreuk’, wat zorgt voor pijn. Ook gaat het over wat er gebeurt in de periode na de
liefdesbreuk, waarin opnieuw naar betekenis moet worden gezocht. De dichtbundel begint met het
dichtreeks Acht, waarin de jaren worden afgeteld. Het begint bij de liefdesbreuk en van daaruit wordt
teruggegaan naar het geluk van de liefde die acht jaar duurde. Naast deze dichtreeksen bevat de
dichtbundel ook losse gedichten die verbanden aangaan met de reeksen, waardoor alle gedichten een
samenhangend geheel vormen.
VI
1) een goochelaar zaagt me in twee stukken en klapt me open
2) naar het publiek, mijn lege romp onthuld na de nacht, na de slag
3) waarin ik generaal en sterveling werd, grond en organen verloor
4) jou vergat door de trompetten van de optocht in mij
5) bij het achteromkijken al zag ik hoe je je jas van de kapstok zou nemen
6) een klein finaal gebaar, de teleurgang tussen de schouderbladen
7) en toch gemarcheerd, verder het diepe in, verder dan de blinde klip
8) daar in inkeer uiteengevallen – natuurlijk, in wat anders
9) dan in een kermend geluid? Het verraadt me op het podium
10) iedereen kijkt, ik zeg nog ‘liefste’ en ‘weigering’
11) en ‘vergeef me’, maar het applaus is eindeloos
12) na afloop wordt ik niet gehecht
1. Parafraseren
Het gedicht gaat over een ik-persoon die door een goochelaar in twee stukken wordt gezaagd. Iedereen
kijkt naar haar. Ze kermt en krijgt een groot applaus, maar na afloop van de act worden haar twee
stukken niet meer aan elkaar gehecht.
2. Analyseren
Het gedicht bestaat uit één lange strofe van 12 verzen. De versregels lopen in elkaar over. Er is dus
sprake van een enjambement. Het gedicht bestaat uit blanke verzen (vers zonder eindrijm).
‘De trompetten van optocht in mij’ is de reden waarom de ik-persoon haar geliefde vergat. Hierdoor
gaat de relatie afwaarts (verloor, finaal gebaar, teleurgang, het diepe in, blinde klip, kermend).
3. Interpreteren
De ik-persoon vergeet haar geliefde. Als ze terugkijkt ziet ze tekenen dat ze zich daardoor van hem
verwijdert (jas van de kapstok nemen, finaal gebaar). Hij verlaat haar (verder het diepe in), waardoor
ze zich nog verder van elkaar verwijderen. Ze krijgt spijt (inkeer) en probeert haar geliefde terug te
krijgen, door woorden van spijt te roepen. Toch heeft het geen zin: ze wordt niet gehecht.
Na het einde van de relatie voelt ze fysieke pijn (generaal die grond verliest, sterveling zonder
organen). De fysieke pijn wordt gesymboliseerd door het in stukken zagen van het lichaam. Dit geeft
ook aan dat de herinneringen aan een relatie blijvend zijn en niet verdwijnen.
73
, 4. Evalueren
Ik vind dit wel een mooi gedicht. Het heeft door de enjambementen niet een standaard ritme, waardoor
het gedicht een soort origineel ritme krijgt. Ook vind ik het leuk hoe het element van de goochelaar is
verbonden met het beëindigen van de relatie. Ook dat ze zelf beseft dat ze fout zit doordat ze de
aandacht niet aan haar geliefde zag, vind ik goed, waardoor de schuld niet op de geliefde wordt
afgeschoven.
Hematoom
1) Hoe dat gaat
2) wanneer twee aardplaten tegen elkaar opbotsen
3) of werkelijk uit de oceaan een eiland opbolt
4) of slaat het botsen een nieuwe bres
5) in de bodem die niet eens onderkant bleek
6) maar oppervlakte voor een diepere snee, geen huid meer over
7) eczeemplekken met tatoeages bedekt, de tuin vol cipressen gezet
8) en stilaan wordt het te koud voor muggen – voor jou
9) vast een opluchting, hier brandt de jeuk nog
10) aan de muren plakken hun platgeslagen littekens, bewijsmateriaal
11) dat je hier was en dat ik het ooit moet hebben geweten
12) datgene wat het verschil maakt tussen schok en streling.
1. Parafraseren
Als twee aardplaten tegen elkaar opbotsen kan er een eiland of een scheur in de aardbodem ontstaan.
Deze bodem was niet eens de onderkant. Er zijn veel muggen die voor jeuk zorgen, maar doordat het
kouder wordt verdwijnen die langzaam. Toch zijn ze nog niet weg: aan de muren hangen de
platgeslagen muggen als bewijs.
2. Analyseren
Het gedicht bestaat uit 4 strofes van 3 verzen, dus uit 4 trezines. De verzen zijn blanke verzen (zonder
eindrijm). Het gedicht heeft geen vast metrum.
Het gedicht is geschreven met enjambement: de versregels lopen door in het begin van de nieuwe
regel: zoals in regel 8 en 11, waardoor er extra betekenis aan de zinnen wordt toegevoegd en de laatste
woorden op de versregel extra worden benadrukt.
In regel 2 tot 4 is er sprake van alliteratie (opbotsen, opbolt, botsen, bres, bodem, bleek), net als in
regel 10 (plakken, platgeslagen) en 12 (schok, streling). De alliteratie heeft hier betrekking op
woorden die te maken hebben met botsen, schokken en slaan. Door de alliteratie worden deze
woorden, die bloed veroorzaken, benadrukt.
De cipressen (r.7) worden vaak gezien als heilige bomen. Deze zijn zo hoog dat je als het ware de
onderliggende tuin verbergen. De eczeemplekken worden gecamoufleerd met tatoeages. De mindere
dingen worden dus weggestopt.
Er komen tegenstellingen voor in het gedicht voor (oceaan/eiland, bodem/oppervlakte, snee/huid,
schok/streling), die het verschil benadrukken tussen wat er was en wat er nu is.
74
