Samenvatting
Samenvatting Deviantie en Criminaliteit in de Stad (FSWE2-052-A), zelf 8,2 gehaald
Deviantie en Criminaliteit in de Stad (FSWE2-052-A), zelf 8,2 gehaald
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1Probleem 1 ka enkwaad of iminaliteit
◇
Leerdoel 1: Wat is criminaliteit
‣ Criminaliteit
✦ Newborn, betekenis
- Criminaliteit is wat in het wetboek staat als strafbaar
✦ Crimineel gedrag
- Hangt af van de gevolgen die het gedrag heeft voor zowel de slachtoffers als de samenleving, van de morele
opvattingen van de machthebbers, van de publieke opinie
- Grens tussen niet crimineel en crimineel gedrag
- Deze grens is er niet
- In het wetboek staat bijvoorbeeld dat mishandeling stafbaar is, maar er staat niet wat ondermishandeling
valt
✦ Historische variatie
- Per land verschilt wat illegaal en legaal is, en dit verschilt ook in tijd context
- Door globalisatie beginnen steeds meer dingen van elkaar over te nemen of iets legaal of illegaal is
‣ 2 visies criminaliteit
✦ Criminaliteit en strafrecht → juridisch
- Misdaad is een overtreding van het strafrecht. Binnen het strafrecht is een misdaad een gedraging die, wanneer
deze bepaalde gevolgen heeft, kan leiden tot vervolgen en bestraffing door de strafrechter.
- Catoscopische kijk → van bovenaf
- Problemen hiermee:
- Misdaad kan tegelijkertijd zowel een crimineel als een burgerlijk kwaad zijn. De juridische classificatie
helpt ons niet te vertellen waarom bepaald gedrag als crimineel wordt gedefinieerd, ze helpt alleen bij het
identificeren van crimineel gedrag,
- Het maakt niet uit welke daden iemand pleegt, als ze niet opgenomen zijn in het strafrecht, kan het niet als
crimineel worden beschouwd.
✦ Criminaliteit als sociaal construct
- Criminaliteit is gedrag dat strafaar is gesteld in een formele wet
- Of gedrag crimineel is hangt af van
- De gevolgen die het brengt voor de slachtoffers en samenleving
- Morele opvattingen van de machthebbers
- Publieke opinie
- Context waarin het gedrag plaats vindt
- Criminaliteit is afhankelijk van
- Tijd
- Plaats
- Context
- Labbeling theory → het labelen of iets crimineel is. Mensen gebruiken macht om daarmee andere mensen te
definiëren
- Anascopische kijk → een blik van onderaf, vanuit de leefwereld,
‣ Decriminaliseren en criminaliseren
✦ Criminaliseren
- Nieuwe feiten brengen binnen de werking van het strafrecht
- Een verschijnsel moet op de agenda gezet worden door een moral entrepeneur of morele kruisvader
- Hierbij kan een moral panic helpen
- Ontstaan van een morele verontwaardiging over ‘afwijkende’ gedragingen die misschien niet eens zo
vreselijk schadelijk zijn, maar die wel de burgerlijke moraal ‘te kakken’ zetten.
- Bij een moral panic is er desproportioneel veel aandacht voor iets dat het eigenlijk niet verdien
- Voor een effectieve criminalisering moet er wel sprake zijn van een suitable enemy → een geschikte vijand.
Zo’n geschikte vijand moet ten eerste niet te machtig zijn, hij moet in staat zijn mensen angst in te boezemen,
gevaarlijk en het liefst inhumaan overkomen.
✦ Decriminaliseren
- Iets dat vroeg een strafbaar feit was, maar op een gegeven moment als delict uit het wetboek van strafrecht is
geschrapt
- Abolitionisme: niet al het onmenselijk gedrag kan strafbaar worden gesteld, want dat lost niks op
‣ Theorieën
✦ Social harm benadering (Henry en Milovanovic):
- Het uitgangspunt is niet het schadelijke gedrag van de dader, maar de vraag hoe deze schade kan worden
hersteld. → Het slachtoffer staat centraal.
- Bijv. een inbreker wordt niet gestraft door de gevangenis, maar door het verplichten van het herstellen van de
schade.
✦ Labelling theorie
- Maatschappij geeft label voor criminaliteit
- Pygmalion effect → door het label gaan mensen zich hierna gedragen
tt cr
, 2
‣ Onftwikkeling van het begrip criminaliteit/ namen
✦ Garofalo, begin
- Natuurlijke misdaad → wet baseren op religieuze wetgeving. Veel morele normen in het strafrecht vallen terug
te voeren op de Tien Geboden uit de Bijbel.
✦ Durkheim
- Koppelt criminaliteit los van de religieuze context koppelt het aan culturele ontwikkelingen
- Universele inbreuk op de collectieve moraal
- Normaal maatschappelijk verschijnsel
- Criminaliteit draagt bij aan de vorming van een collectief geweten, alleen door het kwaad aan te wijzen
herkennen wij het goede.
✦ Bonger (1932)
- Subcategorie van alle immorele en maatschappelijk schadelijke handelingen waartegen de overheid door
middel van straf optreedt.
- Kritiek→ als maatschappelijke schade het criterium is zouden veel meer gedragingen crimineel zijn dan dat
nu het geval is. Ook zijn er strafbare feiten die nauwelijks schadelijker zijn dan wel toegestaan gedrag (Verbod
op blowen en het toestaan van alcohol). Schade voor wie? Anderen? Jezelf? Volgende generaties? De natuur?
✦ Sellin (1938)
- Criminaliteit is slechts n van de vele vormen van regel-overtredend gedrag.
- Wordt door normen en waarden bepaald en is dus ook sterk cultuur en tijdsbepaald.
✦ Bianchi (1956)
- Hij greep weer terug op het idee van criminaliteit als zonde.
- De morele dimensie van misdaad en straf staan centraal.
✦ Sutherland (1940):
- Witteboordencriminaliteit: op onethisch en maatschappelijk schadelijk gedrag in het bedrijfsleven wordt zelden
gegrepen naar het strafrecht terwijl dit gedrag vaak nog meer maatschappelijke schade aanbrengt dan bijv.
diefstal.
✦ Becker (1963)
- Labelling theory: legt de nadruk op de defini rende kracht van het aanbrengen van labels (etikettering)
✦ Hulsman (1986):
- Hij spreekt niet van criminaliteit maar van ‘problematische gebeurtenissen’.
- Hij richt zich tegen de ideologie van het strafrecht, want die maakt het onmogelijk om op een andere manier
naar sociale problemen te kijken.
- Hulsman heeft een anascopische kijk op de werkelijkheid: een blik van onderaf, vanuit de leefwereld, waarbij
een onderscheid wordt gemaakt tussen situaties die door alle betrokkenen als problematisch worden ervaren,
situaties die door sommige betrokkenen wel en door andere niet als een probleem worden gezien en situaties
die alleen een probleem vormen voor sommige instellingen maar niet voor de direct betrokkenen.
- Hulsman’s belangrijkste punt is dat we, zolang we op een strafrechtelijke manier naar ‘criminaliteit’ kijken we
het probleem dat er aan ten grondslag ligt niet oplossen.
‣ 2 soorten perspectieven
✦ Conflictperspectief (1970):
- Een invloedrijke minderheid legt zijn normen op aan een machteloze meerderheid → de invloedrijke
minderheidsgroep bepaalt vanuit eigenbelang wat wel en niet als crimineel wordt gezien.
- Om de belangen van de invloedrijke groepen in te beschermen worden bepaalde maatschappelijk schadelijke
handelingen wel en andere juist niet als criminaliteit benoemd.
- Kritische criminologen hebben de aandacht gevestigd op criminaliteit die wordt gepleegd vanuit
machtsposities (crimes of the powerful), zoals organisatiecriminaliteit, racisme, seksueel misbruik, fraude en
corruptie. → weinig aandacht krijgen van politie en justitie
✦ Culturele criminologie (hedendaags):
- Er wordt vooral gewezen op de ‘aantrekkelijke’ kanten van criminaliteit. → door films, series en muziek. Ze
willen spanning en sensatie.
‣ Sociale controle
✦ Criminaliteit als sociale controle
- Mensen menen door het plegen van delicten een ‘verkeerde situatie recht te zetten’ of iemand gedrag te
be nvloeden.
- Voorbeeld → politie die buitenproportioneel hard optreedt om relschoppers een lesje te leren.
- Volgens de plegers worden er geen onschuldige buitenstaanders getroffen. Het slachtoffer heeft het uitgelokt:
hij heeft je geprovoceerd, beledigd of uitgedaagd (eigen schuld, dikke bult).
✦ Vier scenario’s waarin criminaliteit wordt gepleegd om sociale controle uit te oefenen (Black):
- Recht is niet beschikbaar
- Voorbeeld → om de betaling van geleverde coca ne af te dwingen kan men niet naar de rechter stappen.
- Men moet tegen een zeer invloedrijk persoon of instelling strijden of heeft een ongeloofwaardig verhaal. Men
schat zijn winkansen bij de rechter klein in → men kiest ervoor om het zelf ‘op te lossen’.
- Het recht komt te laat.
- Voorbeeld → er is geen agent in de buurt als er wat gebeurt, je gebruikt zelf maar geweld om je te
beschermen.
- Een onbevredigde uitkomst van een juridische procedure.
- Voorbeeld → Bijv. iemand wordt in de ogen van de publieke opinie te licht gestraft.
ï éé ë ï
, 3
‣ Kritische criminologie
✦ groep criminologen willen focus verleggen van criminaliteit naar social harm door middel van 4 kritiekpunten
✦ 4 kritiekpunten kritische criminologie
- Misdaad geen ontologische realiteit
- Er is niet 1 soort misdaad
- Er gaat niet 1 oorzaak aan crimineel gedrag vooraf
- Criminologie houdt mythe misdaad in stand
- Misdaden bestaan uit heel veel kleine gebeurtenissen
- Misdaad sluit serieuze schade uit
‣ Deviantie
✦ Veel verschillende benaderingen van de definitie
✦ Statistisch
- Wat te veel afwijkt van het gemiddelde
- Kritiek → an wijkt rood haar en linkshandige ook af, terwijl ze geen regel verbreken
✦ Biologisch
- Deviantie is een vorm van een ziekte, er klopt iets niet in het lichaam
- Kritiek → geen duidelijk beeld over wat ongezond gedrag dan is
✦ Sociologisch
- Kijkt meer de samenhang in de samenleving, deviantie komt waneer er weinig stabiliteit is en duw weinig kans
om te overleven
- Kritiek → geen duidelijk doel van samenleving
✦ Realistische sociologisch
- Deviantie is het falen om te gehoorzamen aan groepsregelen
- Kritiek → er zijn veel verschillende soorten regels van verschillende groepen welke hou je aan
✦ Deviantie wordt gemaakt door de maatschappij, hun bepalen wat wordt gelabeld wat deviantie is niet normaal is
✦ Manier waarop mensen reageren op handelingen er waarmee ze bepalen of iets deviant is of niet
- Tijd
- Op sommige momenten wordt strenger gehandhaafd
- De persoon zelf
- Op sommige mensen wordt strenger gehandhaafd
- De consequenties
- Pas wanneer er een gevolg is wordt er gehandhaafd
- Voorbeeld → wel seks voor huwelijk terwijl dit niet mag wordt pas duidelijk wanneer iemand zwanger is
‣ Verschil deviantie en criminaliteit
✦ Criminaliteit → schending van normen die een samenleving in wetten heeft neergelegd.
✦ Deviantie erg breed → Becker het begrip gebruikt. Volgens hem is deviantie als gedrag dat we als deviant hebben
gelabeld. Oftewel: Becker legt het accent op de sociale reactie op gedrag, in plaats van op het gedrag zelf.
✦ Deviantie gaat daarbij volgens Becker vooral over de manier waarop mensen reageren op gedragingen. Deviantie
wordt volgens Becker gecreëerd door de samenleving en hetzelfde zou je kunnen zeggen over criminaliteit
(sociale constructie). Deviantie is echter breder en gaat over meer dan alleen criminaliteit
- Voorbeeld → asociaal rijden wordt abnormaal gezien, pas bij te hard rijden bij een flitspaal overtreed je de wet
‣ Outsider
✦ Betekenis
- Een persoon die sociale regels heeft verbroken die opgesteld zijn door een sociale groep
✦ Soorten regels
- Formeel → staan in de wet
- Informeel → staan niet in de wet
- Blue rules → formele wetten die niet meer worden nageleefd, vaak verouderd
* deze regels verschillen vaak per sociale groep, en spreken elkaar ook vaak tegen. Ook veranderen ze in de loop van
de tijd
, 4
Probleem 2 hoe achtig is de vrije wil?
◇
Leerdoel 1: Welke mensbeelden (paradigma’s) zijn er binnen de criminologie?
‣ Paradigma ( begrip)
✦ Overkoepelende term voor theorieën die vallen onder classicisme en positivisme. Één ding van verschillende
kanten bekijken. Theorie over een bepaald mensbeeld binnen de wetenschap.
‣ 17 & 18de eeuw
✦ Misdaad werd vaak beschouwd als een alomtegenwoordige verleiding waarvoor de hele mensheid kwetsbaar was.
Op de vraag waarom sommige er wel aan bezweken en anderen niet kwamen vaak antwoorden zoals het lot of de
wil van God.
✦ 18e eeuw: er waren geen beperkingen aan de keuzes van individuen.
- Straffen waren bloederig en wreed → waren uit op wraak.
‣ Klassieke benadering
✦ Rationale en eerlijker systeem voor straffen
✦ Vrije wil
✦ Minder aandacht voor de crimineel
✦ Weinig aandacht voor het vaststellen van de oorzaken van criminaliteit. → ging om een rechtvaardiger sociale
orde cre ren en proberen een grotere juridische gelijkheid van de burgers te verzekeren, ongeacht de sociale
rangorde.
✦ Opkomst van klassieke opvattingen kan worden gezien als en product van de meer algemene verschuiving van de
feodale naar industri le samenleving.
✦ Reactie op de wrede vormen van bestraffing → 18de eeuw
✦ Crimineel is iemand die de vrije wil en rationaliteit uitoefent.
✦ Jurisprudentie: verzameling van uitspraken van de rechter in gelijkmatige zaken
✦ Straffen
- Moeten proportioneel zijn aan het delict
- Het soort straf lijkt op het delict
- Kosten-baten analyse; criminele daad moet minder wegen dan de straf
- Over het algemeen tegen doodstraf behalve bij moord
✦ Kritiek op de benadering
- Te rationele visie op de menselijke natuur, dat ze door straf afschrikken en dat mensen een vrije wil hebben →
menselijk gedrag is complexer
- Klassiek denken behandelt elke individu als rationeel, hierdoor ziet het de verschillende vormen van
onvermogen over het hoofd.
- Weinig aandacht voor problemen zoals bijv. geestesziekte, leermoeilijkheden en andere vormen van
beperkingen.
- Zeggen dat misdaad een vrije keuze is, maar is dit wel zo?
- Gaat ervan uit dat individuen leven in samenlevingen die op eerlijke en rechtvaardige manieren zijn
georganiseerd. Maar kunnen we gerechtigheid hebben in een onrechtvaardige samenleving?
- Het probleem van de macht → als individuen volledig handelen volgens de principes van rationaliteit en vrije
wil, waarom zijn het dan de armste die de overhand hebben in het strafrechtsysteem?
- Ook zouden kinderen op dezelfde manier moeten behandeld worden als volwassenen → houdt dus geen
rekening met de leeftijd en mentale toestand (neoclassicisme).
‣ Cesare Beccaria (1738-1794) → grondlegger van deze beweging.
✦ Algemene theorie
- Een straf mag geen daad van geweld zijn, van één of meerdere tegen een particulier lid van de samenleving,
moet deze openbaar, onmiddellijk en noodzakelijk zijn; het minst mogelijke in het gegeven geval; in
verhouding staan tot de misdaad, en bepaald door de wetten.
✦ Aanhanger humanisme
✦ Beïnvloed door
- Social contract theorie → Rousseau → stelt een samenleving op waarin iedereen gelijk staat
- Mensen hebben een vrije wil
- Straf om af te schrikken
- Utilirianisme → wetten moet gemaakt worden voor de meerderheid, en moeten nut hebben
- Secularisme → religie en geloof mogen geen invloed hebben op de maatschappij → ze gaan zelf nadenken
over de staffen
✦ Principes straffen
- De wet dient het individu zo min mogelijk te beperken.
- De wet moet de rechten van de verdachte in alle stadia van het strafproces waarborgen
- Bestraffing is alleen gerechtvaardigd voor zover de overtreder de rechten van anderen heeft geschonden of het
algemeen belang heeft geschaad. (beter voorkomen dan straffen).
- Hoe serieus het delict is hangt af hoe erg het andere heeft beschadigd
- Straffen moeten in verhouding staan tot het gepleegde misdrijf en niet meer dan nodig is om zowel de
overtreder als anderen ervan te weerhouden misdaden te plegen
- Buitensporige straffen zijn ineffici nt omdat ze niet alleen niet afschrikken, maar waarschijnlijk ook de
criminaliteit doen toenemen.
- De geschreven wet moet duidelijk aangeven welke handelingen verboden waren, evenals de verschillende
sancties die zijn opgelegd voor het plegen van elke misdaad.
ë ë ë kr
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 604409mv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52507 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen