Samenvatting Biologie: stofuitwisseling tussen de cel en de omgeving
4 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Biologie
Instelling
3e Graad
In deze samenvatting bespreek ik de verschillende manieren voor stofuitwisseling tussen de cel en de omgeving.
Ook bespreek ik enkele toepassingen hierover, zoals gasuitwisseling ter hoogte van de longbaasjes.
Op de laatste bladzijde van het document vind je een begrippenlijst terug met alle bel...
Biologie: stofuitwisseling tussen de cel en de omgeving:
Noodzaak van transport van stoffen in en uit de cel:
Een cel heeft water en voedingstoffen nodig om te functioneren. Kleine neutrale
moleculen en hydrofobe (water afstotend) moleculen permeëren goed.
Extracellulair: transport doorheen het membraan van buiten de cel naar
binnen de cel.
Intracellulair: transport binnenin de cel.
Passief transport:
- Gaat volgens de concentratiegradiënt: van klein naar groot.
- De cel investeert geen energie, het proces ‘voelt’ natuurlijk aan.
- Het gaat doorheen de dubbele fosfolipidenlaag of via transporteiwitten in het
celmembraan.
Diffusie:
Er is beweging van een opgeloste stof met een
hoge concentratie, naar een zone met een lage
concentratie aan opgeloste stof.
De beweging is met de concentratiegradiënt mee.
De deeltjes zullen blijven bewegen tot dat er een evenwicht is bereikt.
Diffusie kan ook doorheen een permeabel membraan als
het membraan doorlaatbaar is voor opgeloste stoffen.
→ De deeltjes gaan opzoek naar een dynamisch
evenwicht.
Factoren die de diffusiesnelheid beïnvloeden:
Factor: Betekenis:
Concentratie verschil Hoe groter het verschil, hoe sneller de diffusie.
Temperatuur Hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de diffusie.
Grootte diffusieoppervlak Hoe groter het oppervlak, hoe meer plaats er is om te
diffunderen.
Afstand Hoe kleiner de afstand, hoe sneller de diffusie.
Ladingsverschil Hoe groter het ladingsverschil, hoe sneller de diffusie.
Eigenschappen van de Hoe groter de molecule, hoe moeilijker de molecule
stof zelf kan diffunderen.
Het medium waarin de De aggregatietoestand en de viscositeit van de stof in
diffusie plaatsvindt een belangrijke factor.
, Biologie: stofuitwisseling tussen de cel en de omgeving:
Toepassing: gasuitwisseling ter hoogte van de
longbaasjes:
De opname van zuurstofgas en de afgifte van
koolstofdioxide noemen we de uitwendige ademhaling.
Longlucht en bloed zijn van elkaar gescheiden door een
endotheel van het longblaasje en een endotheel van het
capillair, met daartussen het grenslaagje het basaal membraan. Het geheel is
permeabel voor zuurstofgas en koolstofdioxide.
De verschillende gassen van waaruit de lucht is samengesteld hebben een totale
gasspanning die we de atmosferische druk noemen. De waarde schommelt tussen
101,3 kPa. Elke gas afzonderlijk heeft zijn eigen partiële druk: zo spreken we bv over
de partiële druk van O2 en CO2. De gassen die in het bloed zijn opgelost hebben ook
hun eigen partiële spanning.
Voor O2 bestaat er van alveool naar capillair een partieel spanningsverval van 8 kPa.
Daardoor diffundeert O2 van alveool naar capillair. Voor CO2 is er een
spanningsverval van 0,8 kPa in tegenovergestelde richting. CO2 diffundeert dus van
capillair naar alveool. De stuwende kracht voor de gasverplaatsing tussen longlucht
en longbloed is dus diffusie.
Toepassing: gasuitwisseling in de placenta:
De placenta zal het orgaan zijn van uitwisseling van stoffen tussen de moeder en het
kind. De placenta bestaat uit chorionvlokken. Binnen de chorionvlokken stroomt het
bloed van het kind, in de omringende bloedvaten van de moeder stroom het bloed
van de moeder.
Van de moeder naar het kind:
Zuurstofgas, ionen, water en voedingstoffen gaan van de bloedruimte van de moeder
over naar de bloedvaten binnen de chorionvlokken via diffusie. Voedingstoffen komen
namelijk in grotere concentratie voor in het bloed van de moeder.
Maar ook slechte stoffen (nicotine, drugs, medicijnen, …) en ziekteverwekkers
diffunderen.
Van het kind naar de moeder:
Ook wordt diffusie gebruikt om afvalstoffen (bv. Urine) van de embryo af te voeren
naar de moeder.
Tegenstroomprincipe.
Toepassing: gasuitwisseling ter hoogte van de huid (BV. Amfibieën):
Zuurstofgas van het water lost op in de slijmlaag van de huid en via de huid
diffundeert zuurstofgas naar de bloedvaten.
Koolstofdioxide zal van de bloedvaten diffunderen naar het water.
Toepassing: gasuitwisseling ter hoogte van de kieuwen (BV. Vissen):
Zuurstofgas diffundeert van water naar de bloedvaten via de kieuwen.
Koolstofdioxide diffundeert van de bloedvaten naar het water.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amelieboeynaems. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
