een volledige samenvatting van het specifiek deel van het vak gezondheids- en ziekteleer bestaande uit 3 delen: aandoeningen van het respiratoir systeem, aandoeningen van het cardiovasculair systeem, aandoeningen van het metabool systeem
Inhoud
Deel 1: aandoeningen van het respiratoir systeem..................................................................................................2
1. de ademhaling en het ademhalingsregelsysteem.............................................................................................2
2. pathofysiologie van dyspneu.............................................................................................................................4
3. specifieke stoornissen in ademregulatie...........................................................................................................4
4. specifieke stoornissen in ventilatie...................................................................................................................6
5. specifieke stoornissen in gasuitwisseling & gastransport...............................................................................15
Deel 2: aandoeningen van het cardiovasculair systeem.........................................................................................20
5. plotse dood tijdens sport................................................................................................................................27
Deel 3: aandoeningen van het metabool systeem.................................................................................................32
= homeostase van de O2 en CO2 spanning in het arterieel bloed
ADEMHALINGSSPIEREN
Motorneuronen → activeren spieren
Diafragma → belangrijkste
o Koepelvormige spier
o Inademen in rust → borstkas zet uit → diafragma duwt naar ↓ (contractie)
Uitzetting: craniocaudaal + lateraal vooral aan thoraxbasis
o Uitademen in rust → passief → diafragma relaxatie
o Geen andere spieren nodig in rust
Bij grote inspanningen of ziekte:
o Hulpinademhalingsspieren: halspieren & tussenribspieren → bewegen borstkas ↑ en naar
voren
o Uitademhalingsspieren: tussenribspieren & buikspieren → aanspannen duwt buikinhoud naar
↑ tegen diafragma
o Inademen: volume borstkas + → diafragma ↓ → buikspieren ontspannen
o Uitademen: volume borstkas → diafragma ↑ → buikspieren gespannen
Let op: expiratoire spieren ook bij specifieke geforceerde expiratie maneuvers
o Bv: hoesten of iets opblazen
VENTILATIE
Gasuitwisseling (O2 in & CO2 uit) gebeurt thv alveolen, waar er zeer nauw contact is tussen bloedvaten
en lucht-houdende alveolen
Principe 1: druk (P) in alveolen
o Lucht passief aangezogen door –P (bv. -5) in alveolen
o Contractie AH-spieren → thorax wordt groter, maar long moet ook volgen
Als long niet volgt → gaat niet uitzetten → geen – P gecreëerd
o Long volgt thorax dankzij pleuraholte: kleine hoeveelheid vocht tussen viscerale & pariëtale
pleura
Resultaat v continu productie v vocht doorheen pleurale capillairen
Vochtlaagje is soort suctie waardoor de 2 pleura bladen elkaar gaan volgen → thorax
zet uit → long volgt mee want daar wordt opgezogen
, Absorptie > productie → grotere absorptie doordat thoraxwand uitgerust is met
grote bloedsomloop en lymfevatensysteem & vocht makkelijk weg n plaats waar – P
in ons vatensysteem zit
o Long heeft neiging om niet uit te zetten, als je die uitzet wilt die terug plat vallen:
retractiekracht
intrapleurale druk is sterker dan retractiekracht v longparenchym
druk tussen pleura bladen = vacuüm → waardoor als we thorax bewegen die long
mee volgt
o Retractiekracht v longparenchym: reden 1
Rondom alveolen zitten elastische vezels
o Retractiekracht v longparenchym: reden 2
Oppervlaktespanning: H2O-moleculen in rand staan in contact met lucht → gaan
elkaar aantrekken → longblaasje wordt kleiner
Indien enkel H2O-moleculen in alveolaire film → enorme attractie & long zelfs
moeilijk open te krijgen
Zien we bij prematuren
Indien in waterfilm grotere moleculen (surfactant) met hydrofoob gedeelte
dan is die attractie 12x minder
o Retractiekracht v longparenchym: sterkst op einde v inademhaling
Alveolen zijn mooi uitgezet → surfactant moleculen verder uit mekaar & elastiek
uitgetrokken → neiging om hun potentieel aan bescherming v plat vallen gaat tegen
Principe 2: dit verloopt enkel vlot indien goede luchtwegen-doorgankelijkheid
GASUITWISSELING EN TRANSPORT
Gasuitwisseling gebeurt over 80m²
Vertakkingen op dichotome of laterale manier waarbij diameter van elk van 2 takken kleiner, maar
gezamenlijke doorsnede groter wordt
O2 & CO2 diffundeert door wand longblaasjes & wand v haarvaten n bloed, deze wanden liggen tegen
mekaar zonder bindweefsel tussen
CO2 uitwisseling = diffusie
o CO2 is goed oplosbaar in vl.
o PCO2 (mmHg) = 45 in circulatie & 40 in alveoli
Reden: we ademen niet alle lucht uit
O2 uitwisseling: diffusie = drukgradiënt afhankelijk
o O2 is weinig oplosbaar in vl.
o PO2 (mmHg) = 100 in alveoli & 35 – 40 in circulatie
, Hemoglobine bindt O2 moleculen zodat PO2 spanning ↓ blijft & drukgradiënt
behouden blijft
Elke hemoglobinemoleculen kan max. 4 O 2 binden
HERSENCORTEX
Ademcentra wordt nog is beïnvloedt door onze hersencortex
We kunnen bewust stoppen met ademen of ons adempatroon beïnvloeden
Als we wakker zijn draait onze ademcentra op een sneller tempo
Gasuitwisseling-stoornissen tijdens slaap worden minder gecorrigeerd: resulteert in ↓ PO2 & ↑ PCO2
Rol van emotional brain → ook invloed op ademhaling
o Kan in gevoel van angst of stress een soort vecht- of vlucht reactie geven
o Sterke activatie van sympatisch ZS waardoor o.a. fysiologische hyperventilatie
o Doel: ++ ademen gezien ↑ metabolisme op komst (soort beschermingssysteem)
2. PATHOFYSIOLOGIE VAN DYSPNEU
= kortademigheid
Normaal: men is zich bewust van het feit dat men ademt
Dyspneu: is een sensatie uitgaande v de hersencortex die ontstaat
o Als er een toegenomen efferente motoneurale activiteit nodig is om te ademen
o & afferente feedback-signalen info aanleveren dat deze toegenomen motoneurale activiteit n
verhouding te weinig ventilatie aangeeft
Het ideale vat met een tap:
o Efferente respiratoire motoneuron activiteit resulteert in PO 2 – PCO2
o Afferente (“feedback”) activiteit gaat zorgen dat, moest dat gat veel te groot zijn, je niet
teveel gas gaat verliezen & de luchtwegen dat vat gaan vullen
Een vat met een tap en een probleem:
o Luchtwegenvernauwing → PO2 dreigt te zaken & PCO2 dreigt te stijgen → gaat enorm signaal
sturen n u hersenstam
o Efferente respiratoire motoneuron activiteit neemt toe (vat vult & compenseert behoud v
normale gassen) → hersenstam stuurt meer efferente signalen om arbeid op te drijven
o Nog meer luchtwegenvernauwing → PO2 dreigt heel diep te zaken & PCO2 dreigt heel hoog te
stijgen → HT stuurt nog meer efferente signalen om arbeid op te drijven → maar: vat loopt
over → limiet: zinloze arbeid → signaal n hersencortex → signaal v HT n HC: sensatie v dyspneu
3. SPECIFIEKE STOORNISSEN IN ADEMREGULATIE
HET CENTRAAL HYPOVENTILATIESYNDROOM
= er worden te weinig signalen n hersencentra doorgestuurd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentje48923. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
