Grote Filosofische Vraagstukken
De vier onderzoeksgebieden van de filosofie
Immanuel Kant(1724-1804), Duitse filosoof, stelde in de 18e eeuw de vier
onderzoeksvragen (en dus de terreinen van de filosofie) op. Deze vragen staan niet
los van elkaar, maar vormen samen onze wereldbeschouwing/levensfilosofie.
1. Epistemologie, kentheorie : Wat kan ik weten?
- Waar komt de kennis vandaan?
Hoe kom je aan betrouwbare kennis? Zintuigen of ratio / ervaren of
denken? Wanneer is een uitspraak waar?
2. Metafysica : Wat mag ik hopen?
- Wat is het wezen achter de (fysieke) verschijnselen?
Vraag naar wezen van bestaan/dingen. Het “zijn”.
3. Ethiek : Wat moet ik doen?
- Wat is rechtvaardig? Wanneer is een handeling een goede handeling? Op
basis van welk fundament/principe doe je deze aanname?
4. Wijsgerige Antropologie : Wat is de mens?
- Vraag die alle drie de bovenstaande in zich draagt.
Wie is toch die mens? Wat en waar bevindt zich ons zelf?
Essentialisme vs Existentialisme vs Communitarisme
Wijsgerige Antropologie
Essentialisme
- De mens heeft een vaststaande essentie (de essentie(=doel/reden) van je
bestaan gaat vooraf aan je bestaan), een kern, een zelf, een eigen
authentieke (juistheid, waarheid, zuiverheid) identiteit. Deze essentie
bestaat uit een aantal karakteristieke eigenschappen van onszelf en
kunnen we proberen te ontdekken. Hier wordt met de sociale omgang nog
vaak vanuit gegaan.
● Essentie gaat vooraf een existentie: worden wie je bent.
● Je hebt een aangeboren, onveranderlijke essentie die je kunt leren
kennen.
- Plato, Aristoteles, Descartes, Monotheïstische godsdiensten
, Existentialisme 🡪 Jean-Paul Sartre (1905-1980)
- De mens heeft geen vaststaande essentie, kern of ziel waar hij zich aan
moet bewijzen. We kunnen/moeten van onszelf maken wat we willen. We
gedragen ons naar de karakteristieke eigenschappen die we onszelf / die
door onze omgeving zijn opgelegd. Radicale vrijheid, we hebben alle
vrijheid in onze keuzes en handelen. (Je hebt radicale vrijheid om te zijn
wie je wil zijn, omdat er niks vast ligt. Gaat gepaard met enorme
verantwoordelijkheid voor wat we kiezen. “We zijn gedoemd tot vrijheid:
door te kiezen, leven we authentiek”. )
● Existentie gaat vooraf aan essentie: zijn wie je wordt.
● Je ‘IK’ is maakbaar, je hebt altijd een keuze, “De hel, dat is de ander.”
Communitarisme 🡪 Charles Taylor (1931-heden)
- Communitarisme heeft kritiek op Essentialisme (Radicale keuze is eigenlijk
geen keuze. Wie kiest er als je nog niemand bent?) en op het
Essentialisme (Zelfontdekking is onmogelijk). Essentialisten en
Existentialisten gaan teveel uit van het individu.
- De gemeenschap waarin in je leeft vormt “je zelf” en jij vormt die
gemeenschap weer.
- Het is fundamenteel en goed aan de mens dat we constant onszelf
interpreteren en begrijpen. Door beschrijving krijgt het een motiverende
kracht. Dit doen we dus in groepen met gedeelde waarden.
- Bij zelfonderzoek (reflectie) beschrijf je wie je bent en wil zijn. Je geeft
woorden aan je drijfveren. Pas als je het beschrijft wordt het iets dat je
aanzet tot handelen. Beschrijven is niet ontdekken. Het gaat samen 🡪
Zelfinterpretatie is een activiteit. Je gebruikt bij zelfinterpretatie taal. Taal is
een cultureel fenomeen. Dus doe je zelfinterpretatie binnen het kader van
een groep. De waarden van deze groep zijn heel belangrijk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukkreike. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.