E – Environment
Exposure Globaal onderzoek van top tot teen, zijn er afwijkingen die levensbedreigend zijn?
Bloedverlies (verwondingen/bloedingen)
Huidafwijkingen petechiën = niet wegdrukbare puntbloedinkjes, urticaria =
netelroos/galbulten
Anafylaxie
Quincke/angio-oedeem = variant van urticaria, grotere omvang van de vochtophoping, de
huid is bleek en jeukt lang niet altijd of alleen in het beginstadium. Er wordt gesproken van
angio wanneer er in korte tijd veel vochtophopingen ontwikkelen. Dit ontstaat door lekkage
van bloedvaatjes, die dieper in de huid liggen en waar veel ruimte tussen het onderhuids
bindweefsel aanwezig is. Angio = bloedvat, term wordt gebruikt om aan te geven dat er een
stoornis is van de wand van de bloedvaatjes, niet door verhoogde druk in de vaten o.i.d.
Environment lichaamstemperatuur
Primary survery snel/acuut, in levensbedreigende situatie
Secondary survery top tot een onderzoek, wanneer patiënt stabiel is.
Exposure & environment:
Ontkleden en lichaam bekijken voor vaststellen van aanwezigheid verwondingen en/of
ziektesymptomen
Rekening houden met omgevingsfactoren en afkoeling voorkomen
Geen tijd aan verspelen, niet bang zijn kleding te verwijderen
Waardigheid en discretie patiënt!!!
Top-teenonderzoek
Pas wanneer de patiënt stabiel is = secondary survey
Hoofd en hals
- inspectie hoofdhuid en gelaat
- palperen schedel en aangezichtsbeenderen
- mond, oren en neusinspectie
- liquor en bloedverlies in neus en oren?
Nek en cervicale wervelkolom
- immobilisatie bij twijfel van stabiliteit
- penetrerend materiaal niet verwijderen maar fixeren
- nekstijfheid?
Thorax en rug
- check op verwondingen
- drukpijn wervelkolom, nierloges?
- ademgeruis/harttonen
Abdomen, bekken, perineum
- acute buikpijn? (drukpijn, loslaatpijn, darm geluiden, palpabele massa’s?)
- opgezette buik?
- seat belt sign?
- penetrerend letsel?
- bekkenfracturen?
Ledematen
- letsel?
- beenderen intact?
- perifere pulsaties aanwezig?
- spierletsel?
Huid
, - aanwezigheid infectie, allergie, hematomen/petechien, brandwonden of wonden?
Problemen in de E
Temperatuur gerelateerde aandoeningen
- niet traumatisch; hittekrampen, warmte uitputting, hitteberoerte
- traumatisch; brandwonen, inhalatietrauma
- onderkoeling
Anafylaxie
Acute buik
Sepsis, septische schock, MOF (multi orgaanfalen)
Hittekrampen
Wat zie je? Wat doe je?
- transpiratie, bleek of rood - leg de patiënt in een koele omgeving
- hoofdpijn, duizeligheid, braken - geen zouthoudende drank – start NaCL IV
- spierkrampen - laat de patiënt rust houden
- ernstige vermoeidheid
- maken van ‘’fouten’’ bij handelingen
Warmte uitputting
Wat zie je? Wat doe je?
- agitatie/verminderde aanspreekbaarheid - leg de patiënt plat
- duizeligheid - verwijder overbodige kleding (koelen)
- misselijkheid - dien eventueel O2 toe
- hyperthermie - geef zouthoudende drank, start NaCl IV
- overmatige transpiratie
Hitteberoerte
Wat zie je? Wat doe je?
- laag bewustzijn, verward tot coma (door - leg de patiënt in een koele omgeving
verminderde cerebrale perfusie leidt tot - start direct met actief koelen (tot 39 graden)
cerebrale ischemie en acidose, toename - start infusie
cerebraal metabolisme) - dien O2 toe
- convulsies - hoogfrequent temperatuur meten
- hyperthermie (soms >41)
- geen transpiratie, rode of droge rode huid Complicaties;
(perifere vasodilatatie) Longoedeem, gastro-intestinale bloedingen,
- tachycardie, zwakke polsfrequentie, moeizame verlies nierfunctie, verlies leverfunctie,
ademhaling stollingsstoornissen
Hitte uitputting spierspasmen in de onderste extremiteiten/abdomen door aanhoudende transpiratie
en verlies Na+
Warmte uitputting dehydratie ligt aan de basis, vochtregulatiemechanisme werkt met name bij
ouderen minder.
Onderkoeling:
- algehele onderkoeling <35 graden Celsius
- Lokale onderkoeling
Anafylaxie
Meerdere orgaansystemen zijn betrokken – A+C probleem
Histamine zorgt voor vasodilatatie
Behandeling: epinefrine/adrenaline I.M.! zorgt voor vasoconstrictie, antihistaminica (Tafril) en
corticosteroïden
Het snel ontstaan van een systemische allergische reactie kan lijden tot overlijden:
