WFT INKOMEN SAMENVATTING
,WFTsamenvattingen
Alphen aan den Rijn
Alle rechten voorbehouden
Deze uitgave is met veel zorg samengesteld. De juistheid van de gegevens is mede afhankelijk van
informatie die ons door derden is verstrekt. WFTsamenvattingen aanvaardt geen aansprakelijkheid
voor onjuistheden of onvolledigheden.
© Copyright: dit document is auteursrechtelijk beschermd. Het is verboden dit document te
verspreiden, te vermenigvuldigen of op een andere wijze openbaar te maken zonder schriftelijke
toestemming van WFTsamenvattingen.
,Wft Inkomen
SAMENVATTING (Versie: geldig tot 1 april 2022)
Inhoudsopgave
Deel 1: Sociale zekerheid .............................................................................................. 2
1. Stelsel van sociale zekerheid ............................................................................................................................... 2
2. Arbeidsomstandigheden ..................................................................................................................................... 3
3. Eerste twee ziektejaren ....................................................................................................................................... 4
4. Wet verbetering poortwachter (WVP) ................................................................................................................. 6
5. Ziektewet (ZW) ..................................................................................................................................................12
6. Wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters (Wet BeZaVa) ............................................13
7. Wet arbeid en zorg (WAZO) ................................................................................................................................14
8. Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) ...........................................................................................15
9. Subsidieregelingen voor arbeidsgehandicapten ..................................................................................................20
10. WGA-eigenrisicodragerschap............................................................................................................................22
11. Ontslag ............................................................................................................................................................24
12. Werkloosheidswet (WW) .................................................................................................................................27
13. Sociale voorzieningen.......................................................................................................................................29
14. Actuele bedragen sociale zekerheid..................................................................................................................31
Deel 2: Collectieve inkomensverzekeringen .............................................................32
1. Collectieve inkomensverzekeringen ....................................................................................................................32
2. Verzuimverzekeringen ........................................................................................................................................37
3. Collectieve WIA-aanvullingsverzekeringen ..........................................................................................................41
4. WGA-eigenrisicodragersschap ............................................................................................................................48
5. Re-integratie ......................................................................................................................................................51
Deel 3: Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen ......................................................53
1. Algemeen ..........................................................................................................................................................53
2. Acceptatie..........................................................................................................................................................60
3. Dossierbeheer ...................................................................................................................................................64
4. Aanspraak ..........................................................................................................................................................67
Deel 4: Woonlastenverzekering.............................................................................. 71
1. Woonlastenverzekering ......................................................................................................................................71
Deel 5: Overig..................................................................................................................... 73
1. Rechtsvorm: Natuurlijke personen......................................................................................................................73
2. Rechtsvorm: Rechtspersonen .............................................................................................................................74
3. Jaarrekening ......................................................................................................................................................76
Deze samenvatting is geschreven op basis van het Tekstboek Wft Inkomen van NIBESVV.
1
,Wft Inkomen
SAMENVATTING (Versie: geldig tot 1 april 2022)
Deel 1: Sociale zekerheid
1. Stelsel van sociale zekerheid
Sociaal zekerheidsstelsel
Sociaal zekerheidsstelsel = vangnet van wetten waarmee de terugval in inkomen t.g.v. overlijden, werkloosheid, ziekte
of arbeidsongeschiktheid wordt beperkt en hoge kostenposten worden teruggedrongen. Dit stelsel bestaat uit:
• Sociale verzekeringen = biedt verzekerden het recht op een uitkering als het inkomen terugvalt, of bij het
ontstaan van hoge kostenposten, zoals ziektekosten. Er is een direct verband tussen uitkering en geleden
schade. Er dient premie betaald te worden en ze zijn wettelijk verplicht (verzekeringen komen van rechtswege
- automatisch - tot stand). Hieronder vallen:
o Volksverzekeringen = verzekeringen die voor alle Nederlandse ingezetenen gelden. Verzekerd zijn alle
personen die rechtmatig in Nederland wonen en/of belasting betalen. De premie is een percentage van
het eventuele inkomen tot een bepaald maximum, en wordt ingehouden op het loon of de uitkering
(loonbelasting). De premie kan ook in rekening worden gebracht door de Belastingdienst
(inkomstenbelasting).
Voorbeelden:
Algemene Ouderdomswet (AOW)
Algemene Nabestaandenwet (Anw)
Wet langdurige zorg (Wlz)
Algemene Kinderbijslagwet (AKW)
o Werknemersverzekeringen = verzekeringen die uitsluitend gelden voor werknemers die nog niet de AOW-
ingangsleeftijd hebben bereikt. De premie is een percentage van het loon, en worden betaald door de
werkgever en/of werknemer. Ook uitkeringen zijn aan loon gerelateerd.
Voorbeelden:
Werkloosheidswet (WW)
Ziektewet (ZW)
Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
• Sociale voorzieningen = voorziet mensen van een uitkering als ze niet langer zelf in de kosten van hun
levensonderhoud kunnen voorzien. De uitkering is gebaseerd op het bestaansminimum, al dan niet in de
vorm van een aanvulling op een andere socialezekerheidsregeling. Iedereen die rechtmatig in Nederland
woont, kan een beroep doen op de sociale voorzieningen. Sociale voorzieningen worden gefinancierd uit
belastingopbrengsten. Hieronder valt de Participatiewet.
Financiering sociale zekerheid:
• Sociale verzekeringen: omslagstelsel, sociale uitkeringen worden betaald uit de premie inkomsten die in
dezelfde periode worden ontvangen. Jaarlijks worden de premies aangepast.
• Sociale voorzieningen: algemene middelen (belastingopbrengsten).
Uitvoering: de overheid heeft de uitvoering van de sociale wetten uitbesteed aan een aantal instanties. De uitvoering
wordt geregeld door de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (Wet SUWI). De volgende partijen zijn
verantwoordelijk voor de opvang van mensen die niet (meer) aan het werk zijn:
• Werknemers en werkgevers zelf
• Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV): voert de werknemersverzekeringen uit (ZW, WW,
WIA en WAO), en daarnaast de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ), Wet arbeid en
zorg (WAZO), de Wajong, de Wet inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW) en de Toeslagenwet (TW).
• Sociale Verzekeringsbank (SVB): voert de AOW, Anw en AKW uit.
• Gemeenten: voeren bepaalde sociale voorzieningen uit die een uitkering bieden tot het niveau van het
sociaal minimum. Denk aan: de Participatiewet, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk
arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) en Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke
arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ).
• Zorgverzekeraars: voeren de Zorgverzekeringswet (Zvw) en Wet langdurige zorg (Wlz) uit.
Toezicht: de inspectie SWZ houdt toezicht op de gehele sociale wetgeving (waaronder de uitvoering van alle wetten en
regels op het gebied van werk en inkomen). Het betreft een onafhankelijke toezichthouder.
2
,Wft Inkomen
SAMENVATTING (Versie: geldig tot 1 april 2022)
2. Arbeidsomstandigheden
Arbeidsomstandighedenwet
Arbeidsomstandighedenwet (afgekort Arbowet) = een wet waarin vastligt dat iedere werknemer recht heeft op een
gezonde en veilige werkplek. De Arbowet bestaat uit doelvoorschriften (normen).
Doelvoorschriften/normen = voorschriften die de gewenste resultaten weergeven. De Arbowet schrijft niet voor hoe
deze doelvoorschriften moeten worden nageleefd. De werkgever en werknemer bepalen samen hoe dit wordt
ingevuld in de desbetreffende branche of het bedrijf. De doelvoorschriften vind je ook terug in de volgende wet- en
regelgeving:
• Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit) = een uitwerking van de Arbowet en geeft concrete
voorschriften voor bijv. beeldschermwerk, lawaai of gevaarlijke stoffen.
• Arbeidsomstandighedenregeling (Arboregeling) = een nadere uitwerking van de inhoud van de Arbowet.
Inspectie SZW: voert controles uit op naleving van de wettelijke voorschriften. De SZW kan boetes uitdelen als de
regels niet worden nageleefd. Hier is geen rechter bij betrokken. Met de Wet aanscherping handhaving en
sanctiebeleid SZW-wetgeving zijn de regels met ingang van januari 2013 strenger geworden.
Arbocatalogus = een catalogus waarin werkgevers en werknemers beschrijven op welke manier zij zullen voldoen aan
de doelvoorschriften van de overheid. Dit kan op branche- of bedrijfsniveau worden vastgelegd. De catalogus
beschrijft technieken en manieren, goede praktijken, normen en praktische handleidingen voor veilig en gezond
werken.
Arbo en verzuimbeleid
Alle bedrijven moeten een arbo- en verzuimbeleid opstellen en uitvoeren. Hierbij kan een bedrijf zich laten begeleiden
door een arbodienst (vangnetregeling) of een arbodeskundige (maatwerkregeling). Als het bedrijf kiest voor een
maatwerkregeling, dan bepaalt het bedrijf zelf op welke manier en met wie het de preventie en het verzuimbeleid
regelt. De wettelijke richtlijnen ten aanzien van preventie en verzuim blijven van kracht.
Arbobeleid = het beleid dat een werkgever binnen zijn bedrijf voert op het gebied van arbeidsomstandigheden. Een
goed arbobeleid beperkt de gezondheidsrisico’s, vermindert het ziekteverzuim, en bevordert de re-integratie na
ziekte. Onderdelen:
• Risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E): werkgevers zijn wettelijk verplicht om de risico’s in hun bedrijf in
kaart te brengen. De omvang en inhoud van de RI&E verschilt per bedrijf. Arbeidsrisico’s zijn specifiek.
• Plan van aanpak: hierin staan de maatregelen die de werkgever gaat nemen om de in de RI&E beschreven
risico’s aan te pakken. Hierin staat ook omschreven wie hier verantwoordelijk voor is en wanneer de
maatregelen uitgevoerd worden.
Ziekteverzuimbeleid = het beleid dat een werkgever verplicht binnen zijn bedrijf voert om de gezondheid en veiligheid
van zijn werknemers te borgen. Het ziekteverzuimbeleid is onderdeel van de Arbeidsomstandighedenregeling. Een
effectief verzuimbeleid bestaat uit de volgende onderdelen:
• Ziekteverzuimpreventie: het gaat hierbij om preventie in algemene zin en de manier waarop de werkgever
hiermee omgaat.
• Ziekteverzuimprotocol: een protocol waarin wordt vastgelegd welke rechten en plichten werkgevers en
werknemers hebben rondom verzuim. Het protocol omschrijft de procedures rondom ziekte, denk aan:
melden, verzuimcontrole, verzuimbegeleiding, loondoorbetaling en verrekening van vakantiedagen.
• Verzuimtraining: een training die de werkgever en betrokken bedrijfsfunctionaris handvatten geeft voor
zijn/haar rol in het verzuimtraject. De werkgever leert o.a. welke vragen hij wel en niet mag stellen, hoe hij
een opbouwend gesprek voert etc.
• Casemanager: een persoon die het verzuimtraject bewaakt. De casemanager begeleidt zieke werknemers
terug naar hun werk.
Wijzigingen Arbowet per 2017:
• Invoering arbeidsomstandigheden spreekuur: iedere werknemer heeft het recht op directe toegang tot een
bedrijfsarts via een open spreekuur. Iedere werknemer heeft het recht om zonder toestemming van de
werkgever de bedrijfsarts te bezoeken. Dit heeft als doel klachten en verzuim te voorkomen.
• Toegang bedrijfsarts: de bedrijfsarts moet iedere werkplek kunnen bezoeken om zo het bedrijf beter te leren
kennen. Zo krijgt de bedrijfsarts een beter beeld over de arbeidsomstandigheden en de belasting van het
werk.
3
,Wft Inkomen
SAMENVATTING (Versie: geldig tot 1 april 2022)
• Invoering basiscontract arbodienstverlening: een contract waarin de afspraken over de arbodienstverlening
worden vastgelegd. In deze overeenkomst staat in ieder geval:
o Dat de bedrijfsarts iedere werkplek kan bezoeken
o Wijze van uitvoering van taken door arbodienstverlener of bedrijfsarts
o Wijze van toegang tot bedrijfsarts, preventiemedewerker en OR
o Hoe werknemers gebruik kunnen maken van het recht op second opinion (beoordeling door een andere
bedrijfsarts)
o Hoe de klachtenprocedures werken
o Hoe de bedrijfsarts omgaat met de meldingsplicht voor beroepsziekten
• Handhaving en inspectie: inspectie SZW krijgt ruimere sanctiemogelijkheden ten opzichte van werkgevers,
arbodiensten en bedrijfsartsen.
• Grotere betrokkenheid werknemers: werknemers krijgen grotere betrokkenheid bij afspraken met
arbodiensten en bedrijfsartsen. Het medezeggenschapsorgaan krijgt instemmingsrecht bij de keuze van de
preventiemedewerker en diens rol in de organisatie.
• Medezeggenschapsorganen en werkgevers: zij moeten zich beter laten informeren over de rechten en
plichten die zij aangaan in overeenkomsten met arbodienstverleners. Door scholing of een adviseur in de arm
te nemen, krijgen zij meer inzicht in de risico’s en afspraken over aansprakelijkheden.
• Recht op second opinion: medewerkers hebben recht op een second opinion van een andere bedrijfsarts,
indien de medewerker twijfelt aan de juistheid van het door de bedrijfsarts gegeven advies. De second
opinion wordt door de werkgever betaald.
Arbo-expertisecentrum STECR
STECR is in 2000 opgericht door de branchevereniging van arbodiensten (BOA). Het is een expertisecentrum op het
gebied van werk, zorg en inkomen. STECR werkt met zogenoemde kenniskringen. Een kenniskring bestaat uit
verschillende professionals uit diverse invalshoeken, denk aan: HR-professionals, juristen, bedrijfsartsen,
organisatiedeskundigen etc. Een kenniskring werkt gezamenlijk aan de oplossing van een vraagstuk. De oplossing
wordt nader uitgewerkt in een werkwijzer.
Werkwijzer Eigenrisicodragen WGA: de kosten bepalen de keuze voor het eigenrisicodragerschap WGA. STECR
concludeert dat meerdere factoren een rol zouden moeten spelen bij de keuze voor privaat (verzekeraar) of publiek
bestel (UWV). In de werkwijzer worden overige aspecten van het eigenrisicodragen WGA besproken.
Werkwijzer Arbeidsconflicten: bevat aanbevelingen om conflicten buiten de ziektesfeer te houden. Deze werkwijzer
moet het ziekteverzuim beperken en re-integratie bevorderen.
3. Eerste twee ziektejaren
Loondoorbetalingsplicht tijdens ziekte
Op grond van het Burgerlijk Wetboek (BW) zijn werkgevers verplicht om het loon van een zieke werknemer door te
betalen. Dit geldt voor alle werknemers met een arbeidsovereenkomst, zowel voor bepaalde als onbepaalde tijd. Er
geld geen leeftijdsgrens. Let op: de loondoorbetalingsplicht geldt niet als de ziekte door opzet van de werknemer is
veroorzaakt.
Ziekte = het niet kunnen uitvoeren van bedongen arbeid (= eigen werk) als gevolg van die ziekte. Let op: het maakt
hierbij niet uit wat de oorzaak van de ziekte is, en of deze werk gerelateerd is of niet. Werknemer is verplicht om
akkoord te gaan met passende arbeid. Denk hierbij aan iemand met een beenbreuk, deze kan staand werk niet meer
verrichten, maar kan prima administratieve werkzaamheden op zich nemen.
Hoogte: de hoogte van de uitkering bedraagt 70% van het brutoloon met de volgende grenzen:
• Bovengrens: 70% van het maximum SV-loon.
• Ondergrens: minimumloon. De ondergrens geldt alleen voor het eerste ziektejaar. Dus niet voor het tweede
ziektejaar!
Looncompensatie: de volgende groepen mensen hebben recht op loon en een Ziektewet uitkering:
• Mensen met beperkingen die onder de no-riskpolis vallen. De no-riskpolis stimuleert werkgevers om mensen
met beperkingen in dienst te nemen of te houden. De werkgever mag namelijk bij ziekte, de Ziektewet
uitkering in mindering brengen op zijn loondoorbetaling (verminderd werkgeversrisico).
• Werknemers die ziek zijn als gevolg van een zwangerschap of bevalling.
• Werknemers die ziek zijn als gevolg van een orgaandonatie.
De werkgever mag in bovenstaande gevallen de ZW-uitkering in mindering brengen op het door hem te betalen loon.
4
, Wft Inkomen
SAMENVATTING (Versie: geldig tot 1 april 2022)
Na keuring in dienst blijven bij werkgever: werknemers die bij de WIA-keuring voor minder dan 35% arbeidsongeschikt
worden verklaard, blijven in dienst bij de werkgever. Als deze werknemers opnieuw uitvallen op grond van dezelfde
klachten, dan is er geen recht op loondoorbetaling. Er kan alleen recht ontstaan als zijn ‘bedongen arbeid’ gewijzigd is
ten opzichte van eerder werk. Denk aan: minder uren werken, ander werk. Let op: valt de medewerker uit op grond
van andere klachten, dan gaat de WIA-wachttijd opnieuw lopen en is ook de loondoorbetalingsplicht van toepassing.
Duur: de duur van de loondoorbetalingsplicht is afhankelijk van de arbeidsovereenkomst:
• Onbepaalde tijd: maximaal 104 weken. In twee gevallen moet de werkgever het loon van een zieke
werknemer langer dan 104 weken doorbetalen:
1. Als de WIA-beoordeling op vrijwillige basis wordt uitgesteld door de werkgever.
2. Als sprake is van een verlenging van de loondoorbetalingsplicht bij wijze van sanctie van het UWV (bijv.
bij onvoldoende re-integratie inspanningen van de werkgever).
• Bepaalde tijd: alleen de resterende duur van de overeenkomst.
Tussentijds stopzetten loondoorbetaling: de werkgever mag de loondoorbetaling stopzetten als de zieke werknemer
zich niet houdt aan de verzuimvoorschriften. Denk aan: het niet verschijnen op een afspraak bij de bedrijfsarts, het
niet opvolgen van gemaakte afspraken met die bedrijfsarts, het weigeren passende arbeid te aanvaarden of mee te
werken aan het opstellen van een plan van aanpak. De gevolgen voor de loondoorbetaling hangen af van het moment
van weigering:
• Recht op loondoorbetaling is nog niet vastgesteld: zodra de werknemer meewerkt, en er blijkt recht op
loondoorbetaling te bestaan, dan wordt het loon met terugwerkende kracht betaald.
• Recht op loondoorbetaling is reeds vastgesteld: zodra de werknemer weer meewerkt, herleeft het recht op
loondoorbetaling. Echter niet met terugwerkende kracht.
Cao-bepalingen: als er cao-bepalingen van toepassing zijn, dan gelden er mogelijk aanvullingen op de
loondoorbetalingsplicht. Een veelvoorkomende afspraak is dat de werknemer gedurende de eerste 52 weken recht
heeft op een aanvulling tot 100% van zijn volledige loon. Deze afspraak heeft twee gevolgen:
1. Werkgever moet 100% van het volledige loon doorbetalen in plaats van de wettelijk 70% van het loon.
2. Werkgever betaalt een aanvulling op het loon boven de grens van het maximale SV-loon.
Op grond van een cao kan een werkgever dus geconfronteerd worden met aanzienlijk zwaardere verplichtingen dan de
wettelijke plicht.
Werkgevers- en werknemersorganisaties hebben onderling afgesproken dat de werkgever over de eerste 2 ziektejaren
in totaal niet meer dan 170% van het loon betaalt. Deze maximering is geen wettelijk voorschrift en er zijn dan ook
geen sancties voor gevallen waarin dit niet wordt nageleefd. Sommige werkgevers hanteren 200% over de 2
ziektejaren als de persoon in kwestie voldoende meewerkt aan zijn re-integratie.
Doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd
Per 1 januari 2016 is de Wet werken na de AOW-gerechtigde leeftijd in werking getreden. Door invoering van deze
wet is het voor werkgevers aantrekkelijker geworden om werknemers langer in dienst te houden. De onderstaande
maatregelen zijn van kracht voor werknemers die de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt:
• De Wet minimumloon en minimumvakantietoeslag (WML) is ook van toepassing op personen die de AOW-
gerechtigde leeftijd hebben bereikt.
• De Wet flexibel werken is niet van toepassing op AOW-gerechtigde werknemers. Een werkgever wordt dus
niet verplicht om op een verzoek tot uitbreiding (of vermindering) van het aantal te werken uren door een
AOW-gerechtigde werknemer in te gaan.
• Ongeacht de duur van de arbeidsovereenkomst kan de werkgever bij een AOW-gerechtigde werknemer een
ontslagtermijn van één maand aanhouden.
• Er geldt een maximale doorbetalingsplicht van maximaal 6 weken bij ziekte na de AOW-gerechtigde leeftijd
(dit was oorspronkelijk 2 jaar!).
• De re-integratie verplichting van de werkgever beperkt zich tot het zoeken van passende arbeid binnen het
eigen bedrijf. Er hoeft geen passend werk meer te worden gezocht bij andere bedrijven (‘tweede spoor
traject’). Ook de verplichting tot het opstellen van een plan van aanpak vervalt.
Als gevolg van de inwerkingtreding van de Wet werk en zekerheid waren al de volgende afwijkende regelingen voor
AOW-gerechtigden van kracht:
• Als de arbeidsovereenkomst eindigt bij of na een overeengekomen pensioen- of AOW-leeftijd, is de
werkgever geen transitievergoeding verschuldigd.
5
