Week 6
Samenloop tussen strafrechtelijke en
privaatrechtelijke gebiedsverboden
Literatuur online te raadplegen
B.W.A. Jue-Volker, ‘Over gebieds- en locatieverboden in het
strafrecht, bestuursrecht en privaatrecht’, Strafblad 2017, p. 491-
497;
A.E. van Rooij, J. Bijlsma, A.E. Schilder & J.L. Smeehuijzen,
‘Bestrijding van voetbalgeweld. De civielrechtelijke,
bestuursrechtelijke en strafrechtelijke aanpak van voetbalgeweld
geïntegreerd beschouwd’, AA 2016, p. 809-819;
B. van der Vorm, ‘Strafrechtelijke gebiedsverboden ter handhaving
van de openbare orde’, DD 2017, p. 344-360;
B. van der Vorm, ‘Rechtsbescherming tegen de cumulatie van
privaatrechtelijke en strafrechtelijke gebiedsverboden’, JV 2018, p.
41-57.
Jurisprudentie
EHRM 8 juni 1976, NJ 1976/223, m.nt. E.A. Alkema (Engel t.
Nederland);
HR 26 januari 1990, NJ 1991/393, m.nt. M. Scheltema;
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 21 januari 2015,
ECLI:NL:GHARL:2015:569;
Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 24 april 2016,
ECLI:NL:GHSHE:2016:1675;
Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 17 februari 2017,
ECLI:NL:GHSHE:2017:570;
HR 12 april 2016, AB 2016/219, m.nt. J.G. Brouwer & A.J. Wierenga;
EHRM 15 november 2016, AB 2017/188, m.nt. T. Barkhuysen & E.L.
van Emmerik (A. en B. t. Noorwegen)
Leeswijzer
, Deze week staat het onderwerp ‘gebiedsverboden’ centraal. De aanpak
van misdaad is niet uitsluitend een taak van het strafrecht, maar ook
worden het bestuursrecht en het privaatrecht ingezet om te voorkomen
dat misdaad of overlast-gevend gedrag plaatsvindt. Dit wordt aangeduid
als de integrale aanpak. Inmiddels wordt de integrale aanpak toegepast op
verschillende vormen van misdaad. Een van de meest bekende
voorbeelden hiervan is de integrale aanpak van de ondermijnende
criminaliteit. Een belangrijk kenmerk van de integrale aanpak is dat zowel
strafrechtelijk, bestuursrechtelijk en privaatrechtelijk kan worden
gereageerd. De toepassing van de integrale aanpak mag er niet toe leiden
dat de betrokkene dubbel wordt bestraft; er dient met andere woorden
rechtsbescherming te worden geboden tegen cumulatie van bestrafende
sancties. Zo is cumulatie tussen een oplegging van een bestuurlijke boete
en een strafrechtelijke vervolging wegens hetzelfde feit niet mogelijk,
omdat beide sancties bestrafend van aard zijn. Dit ligt anders ten aanzien
van de bestuurlijke gebiedsverboden. De oplegging van bestuurlijke
gebiedsverboden kunnen bezwaarlijk worden aangemerkt als een ‘criminal
charge’, waardoor de mate van rechtsbescherming afwijkt van de
procedure tot oplegging van strafrechtelijke gebiedsverboden. Samenloop
tussen een bestuurlijk en een strafrechtelijk gebiedsverbod is evenwel niet
– altijd – mogelijk, zo blijkt uit artikel 172a, vijfde lid, Gemeentewet. De
materie omtrent samenloop van bestuurlijke en strafrechtelijke
gebiedsverboden redelijk lijkt te zijn uitgekristalliseerd, maar geldt dit ook
voor de cumulatie tussen privaatrechtelijke en strafrechtelijke
gebiedsverboden? Er is gewezen op mogelijke problematische aspecten
van de samenloop tussen privaatrechtelijke en strafrechtelijke
gebiedsverboden. Zo blijkt nog enige onduidelijkheid te bestaan over de al
dan niet bestrafende aard van een privaatrechtelijk gebiedsverbod. Deze
kwestie wordt nader onderzocht aan de hand van twee soorten
privaatrechtelijke gebiedsverboden, namelijk het stadionverbod en de
collectieve horecaontzegging.
Leerdoelen
Na bestudering van de literatuur en de jurisprudentie en het volgen van de
colleges dient u:
Kennis te hebben van de grondslagen en doeleinden van de
strafrechtelijke en privaatrechtelijke gebiedsverboden;
Kennis te hebben van de gronden waarop een onderscheid wordt
gemaakt tussen strafen en privaatrechtelijke sanctionering;
Kennis te hebben van de samenloopregeling ten aanzien van de
oplegging van strafrechtelijke en privaatrechtelijke
gebiedsverboden;