Oncologie
Kanker is het gevolg van mutates ie het normale mechanisme verstoren at e groep en eling van
cellen reguleert. Tumoren/ neoplasma beginnen meestal aar waar cellen zich snel elen, oor at e
kans op fouten toeneemt naarmate chromosomen vaker wor en gekopieer .
Tumor wor t veroorzaakt oor cellen ie zich sneller elen an at ze afsterven.
Niet vaste vorm van tumoren: leukemie, lymfeklierkanker, beenmergkanker.
Benigne tumor: goedaardige tumor
- Niet levensbe reigen
- Groeien langzaam
- Blijven op hun plek, ver ringen geen omliggen weefsels
- Veroorzaken geen metastasen
- Zijn symmetrisch en hebben een gla oppervlak
- Zijn ingekapsel in weefsel
- Komen meestal niet terug na verwij ering
Meligne tumor: kwaadaardige tumor
- Levensbe reigen
- Groeien snel
- Ver ringen omliggen weefsel
- Zaaien uit naar an ere elen van het lichaam via bloe of lymfevocht
- Krabachtge vorm en een onregelmatg oppervlak
- De cellen zien er niet zo uit als het omliggen e weefsel
- Zijn niet ingekapsel us moeilijk te verwij eren
- Kunnen terugkeren na verwij ering
Meest voorkomende soorten kanker:
Mannen: 1:2
- Long en luchtwegenkanker
- Leverkanker
- Maagkanker
- Colon en rectum kanker
- Prostaatkanker
- Slok armkanker
Vrouwen: 1:3
- Borstkanker
- Long- en luchtweg kanker
- Colon en rectum kanker
- Baarmoe erhalskanker
- Maagkanker
, - Leverkanker
Poliep: goe aar ige tumor in epitheelweefsel
Benigne tumoren wor en vaak vernoem naar e plek of het weefsel met aarachter “oma” (lipoma)
Carcinoom: meligne tumoren in epitheelweefsel (a enocarcinoom)
- Komen voor in; borst, armen, lever, longen, prostaat en e hui .
- Veel voorkomen , groeien langzaam, zaaien uit via lymfe.
Sarcoom: meligne tumoren in on ersteunen weefsel (osteosacroma)
- Komen voor in; spieren, boten en in kraakbeen.
- Min er voorkomen , groeien snel, zaaien uit via het bloe .
Risicofactoren:
- Leefij 55+
- Roken
- Infectes
o Hepatts B&C
o Epstein-Barr virus
o Herpes virus
o T-lymfotroop virus
o Papillomavirus
o Helicobacter pylores
- Straling
o UV-straling
o Me ische ra ioacteve straling
o Ra ongas
- Immunosuppressieve me icate: beïnvloe het immuunsysteem
Algemene symptomen:
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
- Koorts
- Pijn
- Veran eren e hui
- Vermoei hei
Oorzaken:
- Genetsch
o 4 verantwoor elijke genen
Oncogenen: bepalen wanneer cellen moeten elen
Tumor on er rukker genen: bepalen wanneer cellen niet moeten elen
Zelfmoor genen: bepalen wanneer cellen zichzelf moeten vernietgen
DNA reparategenen: bepalen wanneer een cel gerepareer moet wor en
- Leefstjl
- Omgevingsfactoren
,Diagnosticeren:
- Voorgeschie enis
- Lichamelijk on erzoek
- Bloe testen: afwijken e waar en stofen in het bloe kunnen wor en veroorzaakt oor
kanker. Daarnaast kunnen er tumormarkers in het bloe voorkomen, eze kunnen wor en
veroorzaakt oor tumorcellen. Het komt echter voor at ie wel in het bloe ziten maar at
e patiënt geen kanker heef.
- Beel vormen on erzoek
o Ra iografe: röntgenfoto, mammagrafe
o CT-scan (computer tomografe): hiermee wor t .m.v. röntgenstraling een
rie imensionaal beel gemaakt, soms wor t er ook gebruik gemaakt van contrast
vloeistof.
o MRI-scan (magnetc resonance imaging): hierbij wor t een lichaam .m.v. een
magnetsch vel in kaart gebracht.
o Ultrasonografe: hierbij wor t een sonogram gemaakt .m.v. een hoge frequente
aan gelui sgolven ie weerkaatsen tegen e weefsels.
- Biopsie: een weefsel biopt wor t on er e microscoop on erzocht op e groote en vorm
van e cellen en celkernen.
Classificeren van kwaadaardige tumoren volgens het TNM staging systeem:
- Tumor: e groote van e primaire tumor en of ie in nabijgelegen weefsel is gegroei .
o TX: tumor kan niet wor en gemeten
o T0: Geen bewijs voor een tumor
o Tis: In situ kanker; kankercellen zijn alleen oppervlakkig aanwezig zon er in an ere
lagen te zijn gegroei .
o T1-4: Hoe groter e tumor en hoe meer het in nabijgelegen weefsels is gegroei hoe
hoger het nummer.
- No us: of e kanker is uitgezaai naar een nabijgelegen lymfeknoop.
o NX: Nabijgelegen lymfeknopen kunnen niet wor en bekeken
o N0: Nabijgelegen lymfeknopen bevaten geen kanker
o N1-3: Beschrijving van e groote, e locate en e hoeveelhei van e lymfeknopen
ie kanker bevaten.
- Metastasen: of e kanker is uitgezaai naar an ere elen van het lichaam.
o MX: Uitzaaiingen kunnen niet wor en bekeken
o M0: Er zijn geen uitzaaiingen gevon en
o M1: Er zijn uitzaaiingen gevon en
Behandelingen:
- Operatie: De tumor met een eel van het omliggen e weefsel wor t verwij er . Daarnaast
wor t er vaak een eel lymfeweefsel meegenomen om te on erzoeken of aar kankercellen
in aanwezig zijn.
- Bestralingen: Dit kan uitwen ig en inwen ig. Zowel goe e als slechte cellen wor en oor e
straling aangetast. Bijwerkingen kunnen zijn; vermoei hei , hui irritate en haarverlies op
e bestralingsplek.
, - Chemotherapie: Systemische behan eling ie ingrijpt op e snel elen e cellen. Hieron er
vallen us e kankercellen maar ook haarcellen, bloe cellen, beenmergcellen en cellen in het
spijsverteringskanaal. De bijwerkingen zijn; bloe armoe e, haarverlies, misselijkhei ,
overgeven en iarree.
- Hormonale therapie: me icate ie hormonen on er rukken of blokkeren bij bijv.
prostaatkanker en borstkanker.
- Immuuntherapie: stmuleren en versterken van het immuunsysteem ie e kankercellen kan
vernietgen.
Preventie:
- Niet roken
- Gezon gewicht en in beweging zijn
- Gezon eten
- Beperkte alcohol consumpte
- Bescherm je hui tegen UV- straling
- Inenten tegen hepatts B en papillomavirus
- Veilige seks, pas op met naal en
- Doe mee aan screeningson erzoeken
Longkanker:
Gemi el e leefij van iagnose longkanker: 70 jaar
Risicofactoren:
- Roken
- Meeroken
- Asbest en ra on blootstelling
- Genetsche factoren
- Familiair voorkomen van longkanker
2 vormen longkanker:
- Niet kleincellige longkanker: kanker zit in grote cellen (80% v gevallen)
- Kleincellige longkanker: kleine cellen elen zich snel en zaaien snel uit (20% v gevallen)
Symptomen: (langzame ontwikkeling)
- Hoesten
- Pijn op e borst
- Ophoesten van kleine hoeveelhe en bloe uit e longen (hemoptysis)
- Dyspneu
- Piepen e a emhaling
- Gewichtsverlies
- Zwakhei
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jeaninevanschaik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.