het bloed en immuunsysteem
inleiding
- belangrijkste functie van bloed is transport
→ van O2, CO2, energie, bouwstenen, afvalproducten, warmte, hormonen
en afweer
→ als metabolisme actiever wordt, wordt endogene warmte naar het
oppervlak gestuurd
- in bloed zitten cellen en plasma (extracellulair vocht)
→ in de plasma zit water, transporteiwitten (globulines en albumine),
elektrolyten (Na, K, Mg, Cl, Ca), voedingsstoffen, stofwisseling stoffen, vitaminen
en opgeloste gassen
- uitwisseling gebeurt enkel thv capillairen omdat in dikkere leidingen het
bloed te snel stroomt en daar bijna geen vrije watermoleculen zijn
→ in interstitium zit vaak meer vrije watermoleculen die via osmotische
druk worden opgenomen in bloedbaan
- 5-11% van het lichaamsgewicht bestaat uit bloed
→ afhankelijk van diersoort, fysieke conditie, voedingsstatus, leeftijd,
geslacht, drachtstadium en lactatie status
→ 75% van het bloed zit in het veneuze systeem
→ mannen hebben meer bloed aangezien testosteron erythrocyten
stimuleert
- hematocriet/ packed cell volume (PCV): volume bloed ingenomen door rode
bloedcellen (in procent dus geeft niet de hoeveelheid van rode bloedcellen
weer)
→ wordt bepaalt na centrifugatie
→ hangt af van hoeveelheid en grootte van rode bloedcellen
→ koudbloeden hebben een Ht van 33, warmbloeden van 42
,- bloedbuisjes hebben een kleur afhankelijk van wat men wil onderzoeken (ze hebben
allemaal een ander anticoagulans)
→ groene bevat heparine om ionen te bepalen
→ rode bevat niks dus bloed zal stollen
→ grijze bevat fluoride om glucose en lactaat te bepalen
→ paarse bevat editheaap om cellen te tellen
→ blauwe bevat citraat om stollingsstoornissen te checken
- een hond en een paard hebben een stapel milt die bij stress/ training meer
rode bloedcellen vrijstelt waardoor ze goed kunnen presteren (er kan veel
zuurstof opgenomen worden)
→ de sympathicus wordt geactiveerd en levert adrenaline en
noradrenaline
→ de rode bloedcellen zijn actiever omdat perifeer de vaten vernauwen
- bij darmproblemen worden darmen gevuld met vocht (diarree) waardoor
in bloed niet veel vocht meer zit, dus hematocriet waarde zal heel hoog
zijn
→ bij infuus moet Ht worden opgevolgd om te zien of die wel goed zit
, cellen in het bloed
erythrocyten
algemene eigenschappen
- 90% van de cellen in het bloed zijn erythrocyten (som van alle
rode bloedcellen is gelijk aan de som van alle andere cellen)
- ze zijn meestal biconcaaf (vorm bepaalt door cytoskelet)
→ bij zoogdieren hebben ze geen kern (wel bij vogels)
want metabool niet actief
→ er zijn geen celorganellen en mitochondriën
- een geit heeft heel veel rode bloedcellen maar zijn kleiner
functie
- ze zorgen voor transport van O2 naar weefsels en van CO2 naar de longen
(witte bloedcellen gebruiken bloedbaan als transportmiddel en in weefsel
oefenen ze pas hun functie uit)
→ bij te weinig rode bloedcellen gaat er minder O2 naar de weefsels dus
gaan de arteriolen uitzetten zodat er meer bloed door kan (vasodilatatie),
hart wordt wel harder belast
→ bij een tekort aan RBC is een fysieke inspanning niet ideaal aangezien
de bloedbaan niet verder kan dilateren
→ bij teveel RBc botsen de cellen tegen elkaar en
ontstaat er weerstand waardoor bloed stroperig
wordt
- O2 bindt op hemoglobine (4 per Hb) waardoor bloed
zen rode kleur krijgt
→ heem gedeelte is bij alle diersoorten hetzelfde
maar de aminozuursequentie van de globulines
varieert per individu (belangrijke rol in O2 affiniteit)
→ concentratie van Hb is wel verschillend per diersoort
- pernicieuze anemie: grootte van RBC is gestegen door vit B12 tekort
- ijzerdeficiëntie anemie: alle waarden zijn lager dan normaal omdat er door
ijzertekort minder O2 gebonden kan worden
→ Hb is dan kleiner en minder gekleurd
- MCV: grootte van RBC
- MCH: gemiddelde concentratie Hb in een rode bloedcel
- MCHC: gemiddelde concentratie Hb per hematocriet
- embryonaal Hb: enkel aanwezig in embryonale leven
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noagoyvaerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.