Dit is een samenvatting van de slides en de geziene leerstof in de les Biosfeer dieren, gegeven door Wim Bert. De extra uitleg in het handboek is hier NIET in verwerkt
Hoofdstuk 12: Nematoda & co
Fylum Nematoda
= draadwormen
Niet gesegmenteerd
28.000 beschreven soorten, wellicht meer dan 1.000.000 soorten
4/5 van alle dieren zijn nematoden! (aantal, niet aantal soorten)
2 tot 30 miljoen individuen/m² en 30-60 soorten per bodemstaal
“overal” aanwezig, alle niches ingenomen (marien (ook
diepzee), zoetwater, terrestrisch,...)
Uitermate resistente soorten,
bv.: levend uit crash Space Shuttle en uit permafrost
Heel oud in evolutie (+/- 1 miljard jaar?).
belangrijk als dier- en plantenparasieten, modelorganisme en bioindicator
Structuur
Dunne epidermis met cuticula
Pseudocoelomaten: enkel spieren
onder epidermis.
Coeloom: vocht onder hoge druk:
= hydrostatisch skelet.
Geen ringspieren: 4 spierbanden:
sinusoidale beweging
Spiercellen met uitloper naar zenuwstreng
Gespierde slokdarm (pharynx), rechtlijnige darm naar anus.
Zenuwring rond farynx + zintuigen op kop
setae: sensorisch
2 amfiden: chemoreceptoren
Gonaden in coeloomholte
, De voortplanting
Meestal gescheiden geslacht (gonochoristisch)
Mannetjes dragen copulatieorganen: spiculen: paring en interne bevruchting
Vrouwtjes: ovarium: productie van eicellen: bevruchting in oviduct; vorming van eischaal in
uterus
Soms parthenogenetisch (geen mannetjes, geen bevruchting): vrouwtjes produceren
diploïde eitjes.
Soms zelfbevruchtende hermafrodiet: vrouwtje produceert zaad
en eicellen
Groei door vervelling (door onbuigzame cuticula), vaak overlevingsstadia (dauer)
Besluit: kunnen basically alles
Modelorganisme: Caenorhabditis elegans
Modelorganisme in biologische en biomedische wetenschappen
ongeveer 80% overeenkomsten qua cellen
Geschikt als laboratorium proefdier: ontrafelen van biologische processen
o Kleine bodembewonende nematode
o Gemakkelijk te kweken op agar platen met E. coli bacteriën als voedsel
o Klein (1mm) en transparant
o Snelle generatietijd: 3 dagen van ei tot adult
voordeel bij experimenteren
o Vast en klein aantal cellen: 959 in adult (1031 in mannetje) die ontstaan
o via een vast delingspatroon
o Zelfbevruchtende hermafrodiet met facultatieve mannetjes:
eenvoudig kruisen en stabiliseren van mutaties
Levenswijze
Vrijlevende soorten
rol bij decompositieprocessen
vooral door interacties met bacteriën en schimmels
versnelde recyclage van N-nutriënten
kan plantengroei stimuleren
aan basis van voedselweb: voedsel voor hogere organismen (sommige Arthropoda op land,
sommige vissen en garnalen en andere macrofauna in aquatische sedimenten)
Resistente en gevoelige soorten
bio-indicator
Plantparasitaire soorten
Aantasting van plantenwortels
tasten de plant genetisch aan: de plant ‘werk’ voor hen en voert voedsel aan
De oorzaak van meer dan 10% oogstverlies mondiaal
2 soorten
o Ectoparasieten: zuigen vocht uit wortelcellen met een stylet
o Endoparasieten: inductie van speciale ‘voedingscellen’
Voorbeeld: aardappelmoeheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manartahri. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
