A-typische syndroeen
- Cerebellaire afasie
- Subcortcale afasie
- Gekruiste afasie
- Afasie bij meertaligen
- Afasie bij kinderen
Cerebellaire afasie
Lokalisate: cerebellum
Cerebellum heef coördinerende rol voor motorische taken MÁÁR: Cerebellum moduleert ook een
reeks niet-motorische taken:
- Executef functoneren
- Geheugen
- Visueel Ruimtelijke Cognite
- Taalprocessen
- Affect en emote
‘Modulerende functee is gelateraliseerd in het talig cerebellum (contralateraal aan de taaldominante
hemisfeer)
Klinisch beeld: verstoring van het cerebello-cerebrale netwerk
- Taal:
Artculate en fonate: Cerebellaire of atactsche dysartriee AoSe FAS
, Taal: woordvlotheide woordassociatee syntaxise (perifere) agrafe en alexiee
metalinguistsche vaardigheden (bv fguurlijke taal en humor)
- Cognite:
Planningsstoornissen
Gestoord motorisch leervermogen
Atentestoornissen
Gestoorde linguïstsche planning
- Emote/gedrag:
emotonele stoornissen
Therapie:
- opbouw o.b.v. talige tekorten met focus op gestoord linguïstsche niveau en/of
taalmodaliteit
- = vergelijkbaar met aanpak standaard afasiesyndromen:
Bevorderen taalbegrip
mondeling en schrifelijk
Bevorderen (functonele) taalproducte
woordvinding
lexie en grafe
Subcorticale afasie
Lokalisate:
- Thalamus
- Basale ganglia
Putamen
Nucleus
caudatus
Globus pallidus
Klinisch beeld
Thalamische afasie: (symptomatologisch verwant
aan Transcortcale sensorische afasie (TSA))
- Taalbegrip: mondeling zwakker dan
schrifelijk
- Taalproducte:
Initeel mutsmee evolute naar luente jargonafasie en hypofone spraak
Ernstge anomie
Herhalene lezen en schrijven zijn relatef goed bewaard
- Verklaringsmechanisme:
Directe betrokkenheid subcortcale structuren bij taal
Disconnecte van cortcale taalcentra door subcortcale schade
Therapie
- Lexicaal-semantsche training:
Categoriseer-e sorteer- en associateoefeningen
Aanvulzinnen
, Vraag-antwoord oefeningen
- Specifeke woordvindingsoefeningen:
synoniemene antoniemen
woordvinding adhv omschrijving
Gekruiste afasie
Wat: afasie na letsel ipsilateraal (aan dezelfde kant) van de dominante hand
- Dogma van Broca: intrinsieke band tussen handvoorkeur en cerebrale taaldominate
→ Gekruiste afasie: uitzondering op dogma van Broca
Wat: letsel ipsilateraal van de dominante hand (= bij rechtshandigene letsel rechts en
toch afasie → betekent dat dominante taalhemisfeer rechts is terwijl dit normaal
gesproken links is)
Eerst dacht men dat gekruiste afasie niet voorkwam bij rechtshandigen enkel bij:
Mensen met vroeg opgelopen schade in de linkerhemisfeer (waardoor rechter
hemisfeer het had overgenomen van linkerhemisfeer en rechts dus dominant was)
Mensen die verplicht werden om met rechterhand te schrijven (maar die eigenlijk
linkerhand als voorkeurshand hebben)
Gekruiste afasie bij linkshandigen de regel en niet de uitzondering
70% vd linkshandigen heef een taaldomante linker hemisfeer
15% vd linkshandigen heef een taaldominante rechter hemisfeer
15% vd linkshandigen heef een bilaterale taalrepresentate
Criteria: rechtshandig + afasie + vasculaire rechter hemisfeerletsel
Geen antecedenten van epilepsie
Geen vroeg opgelopen hersenschade
Geen familiale antecedenten van linkshandigheid
Klinisch beeld:
- Veel casussen beschrijven dissociate tussen gesproken en geschreven taal (ten nadele van
geschreven taal)
Therapie:
Vergelijkbaar met aanpak standaard afasiesyndromen
- Bevorderen taalbegrip
Mondeling en schrifelijk
- Bevorderen (functonele) taalproducte
Woordvinding
Lexie en grafe
Afasie bij twee- / eeertaligen
Talen: taalvaardigheid therapeut? Kun jij deze patënt behandelen? Tolk?
Afwegingen die je als therapeut maakt:
Diagnostek:
- Welk onderzoeksinstrument gebruik je? → Bilingual Aphasia Test?
Therapie:
- Welke taal pak je aan? → taal die de therapeut het best beheerst? Taal die het meest intact
is gebleven?
- Pak je alle talen aan? → 1 taal aanpakken en automatsche generalisate naar andere taal?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ingrid1989. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.