College aantekeningen
Samenvatting colleges gedragsbeïnvloeding
Samenvatting van de colleges van gedragsbeïnvloeding
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
GedragsbeïnvloedingWeek 1, HC
Gedrag veranderen: welk gedrag is beïnvloedbaar en welk niet?
- Lichamelijke kenmerken & prestaties
- Cognitieve prestaties
- Persoonlijkheid
Lichamelijke kenmerken & prestaties
- Voor groot deel genetisch bepaald (lichaamsbouw, heup-tailleratio, stofwisseling)
o Lichaam is echter te beïnvloeden door o.a. sport en eetgewoontes
- Succes in sport; nature of nurture?
o Malcolm Gladwell in boek ‘Outliers’ (2008): ‘Magical number of greatness = 10.000
hours.’
Deliberate practice van 10.000 uur is nodig om expert te worden
Deliberate practice
- Een duidelijk doel van de training
- Duidelijke feedback
- Begeleid door trainer
- David Epstein in boek ‘Sports gene’ (2014) trekt de 10000 uren in twijfel door te wijzen
op de rol van aangeboren factoren (genen):
Genetische determinatie vs predispositie
- Genetische determinatie: een bepaalde eigenschap ligt vast vanaf je conceptie;
o Bv. geslacht, oogkleur, lengte
- Genetische predispositie: ergens een bepaalde aanleg voor hebben. Dit kan doordat
genen in interactie met de omgeving tot expressie komen
o Bv. aanleg voor schizofrenie, overgewicht, alcoholverslaving
Sprinters vs langeafstandlopers
- Oost vs West-Afrika
o Jamaica – West-Afrika Link
o Natuurlijke selectie door natuur: uitgestrekte vlaktes vs. Oerwoud
o Slow-twitch (lange afstand) vs. Fast-twitch (sprint): andere type spiervezels
Lichamelijke kenmerken & prestaties
- Aangeboren talent is dus grote factor + er moet veel tijd in gestopt worden wat kunnen
we dan als psycholoog nog doen? Enkele vertrekpunten:
o Psychologische factoren als motivatie en doorzettingsvermogen ook van belang
o Door dieper in te gaan op leerprocessen valt veel te winnen (bv. qua optimale techniek
aanleren/ focus)
Er ging bv. een slaapspecialist meer naar Olympische spelen
Cognitieve prestaties
Word je slimmer van schaken?
Zijn goeie schakers slim?
- IQ en snelheid informatieverwerking voor 50 tot 80% genetisch bepaald
o Er is sprake van een aangeboren potentieel (predispositie; dwz; de omgeving heeft er
ook invloed op), intelligentie moet echter ontwikkeld worden
o ‘If you don’t use it, you lose it’
- Vraag is echter of braintraining/ sudoku’s/ schaken ook echt fluïde intelligentie verhoogt
in plaats van steeds beter worden in een trucje. (zie bv. Harrison ea., 2013)
,o Near transfer vs. Far transfer
Van veel oefenen (schaken/ braintraining etc.) word je beter in schaken, niet ‘slimmer’ in
het algemeen. Oftewel; er is geen ‘far transfer’
Persoonlijkheid
- Persoonlijkheidseigenschappen staan redelijk vast
- Gedrag is echter afhankelijk van je ideeën daarover; als je
volhoudt: ‘Zo ben ik nou eenmaal’, zul je je niet anders opstellen/
gedragen.
- Als gedragsbeïnvloeder kun je je beter focussen op het
veranderen van gedrag in concrete situaties:
o Verschillende therapieën laten zien dat bepaalde gedrags- en
denkpatronen te doorbreken zijn (bv. CGT, EMDR, schema
therapie)
o Denken in concrete gedragingen of competenties is vaak
effectiever. Bv. ‘Leidinggeven’:
Kun je doen op een manier die het beste bij je persoonlijkheid past
o Je kunt ook focussen op coping skills en omgaan met situaties
Belangrijke randvoorwaarde om gericht gedrag te veranderen
- Je moet wel aan de slag gaan. Dit gebeurt alleen als je ook het geloof hebt dat gedrag te
veranderen is:
o Growth mindset vs. Fixed mindset
Growth mindset: ‘Slimmer en beter worden kan altijd’
- Leidt tot meer vertrouwen
- Meer motivatie om te leren
- Falen: ‘dan moet ik er nog wat meer moeite in stoppen of andere strategie gebruiken’
- Minder bang om fouten te maken (als je geen fouten maakt, maak je helemaal niks!)
Fixed mindset: ‘Als ik iets (te) moeilijk vind, ben ik er niet goed in’
- Falen of moeite ervaren betekent dat je niet slim genoeg bent
- Liever terug naar de simpele opdrachten
Voorbeeld van de kracht van mindsets m.b.t.
Intelligentie:
- Mensen zijn zeer sensitief voor de soort feedback
bij leersituaties: ‘Goed gedaan, wat ben jij slim!’ vs
‘Goed gedaan, wat heb jij hard gewerkt!’ heeft
grote gevolgen voor motivatie, vertrouwen en
gevolggedrag
Ideeën over beïnvloedbaarheid gedrag
(gedetermineerd of niet) beïnvloeden:
- Je eigen gedrag
- Het geloof in de beïnvloedbaarheid van gedrag
van anderen
o Zo kan een growth mindset ertoe leiden dat je
veel potentie in iemand anders ziet en hem daardoor aanneemt in je bedrijf/ sportteam
etc.
Over het algemeen is het als psycholoog functioneler als je een growth mindset
hanteert, maar er schuilt ook een gevaar in geloof in maakbaarheid:
, ‘Als iemand ergens in faalt (bv. om een ziekte overwinnen, dan ligt het geheel aan die
persoon). Hij/ zij heeft blijkbaar niet genoeg ervoor gedaan’
H1: enkele conclusies
- Wees selectief in het gedrag dat je wilt veranderen
- Er zijn meerdere wegen naar Rome: Verschillende individuen kunnen situaties en taken
op verschillende wijzen benaderen met hetzelfde resultaat
- De manier waarop je denkt over (de veranderbaarheid van) het gedrag is zeer belangrijk
voor het leren en veranderen van gedrag
H2: leren
- Wat is leren?
- Hoe leert men?
- Tips om goed te leren?
- Leren = aanpassingsproces aan omgeving
- Leren ≠ vergaren van wijsheid
Klassiek conditioneren: enkele sleutelbegrippen
- Het proces van conditioneren:
o Neutrale stimulus wordt gekoppeld aan een natuurlijke (ongeconditioneerde) stimulus/
respons reflex
o Gevolg: neutrale stimulus lokt ook reflex uit
- Discriminatie
- Generalisatie
- Extinctie: uitdoving van geleerde associatie
o Bij herhaaldelijk uitblijven van koppeling tussen geconditioneerde en ongeconditioneerde
stimulus
Valt alles even makkelijk te conditioneren?
- Nee: Garcia effect/ Sauce-Bearnaise syndroom:
o Misselijkheid/ negatieve gevoelens worden heel krachtig aan voedsel (dat onlangs is
gegeten) gekoppeld, dit is dus dikwijls onterecht
Klassiek conditioneren en gedragsbeïnvloeding: coca cola probeert bepaalt gevoel te
koppelen aan zijn product
Conditionering operant:
- Nieuw gedrag sturen door belonen en straffen
o Bv. aanleren om te eten met vork & mes
- Soms is gedrag te complex om in 1x aan te leren, wat dan?
o Shaping: gedrag opdelen in stukjes en wanneer men in de goede richting gaat, al
belonen (bv. beloning bij fietsen met zijwieltjes)
o Partiële bekrachtiging (intermittent reinforcement)
Door gedrag niet altijd belonen is het beter bestand tegen extinctie
Daarom werken gokkasten zo goed! En moet je opletten met het af en toe belonen van
een zeurend kind
Kritiek op behaviorisme
- Alleen maar trial en error?
- Alleen kijken naar gedrag: wat er omgaat in het brein is een black box? Input -- black box
– output
o Opkomst van computers (vanaf jaren ’60) leidt tot interesse in programmeren en
informatieverwerking als studiegebied
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sarinab. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81113 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen