Studiejaar 2023/2024
Opleiding Toegepaste Psychologie
Jaarblok Minor TP blok 2
TPVB17WERBUR /
Cursuscode
TPVM17PSY7
Instapvoorwaarden geen
Cursuseigenaar Dilara Figengül en Hanneke Pot
,1
Inhoudsopgave
Onderdeel A 2
Ken je eigen cultuur en gedrag
Onderdeel B 8
Jij & de ander: Het krijgen van een beeld van
de elkaar
Onderdeel C 13
Interculturele competenties en contact
Conclusie 17
Keuzeonderdeel 18
Bijlage 25
Mindmap wereldburgerschap
WERKBOEK WERELDBURGERSCHAP 2023-2024
, 2
Onderdeel A
Ken je eigen cultuur en gedrag
1. Leesopdracht: hoofdstuk 1 en 2
a. Lees paragraaf 1.1. Leg in eigen woorden uit wat de motivatie is van deze cursus
wereldburgerschap.
Er is sprake van globalisering. Dit zorgt ervoor dat we veel te maken hebben met onder
andere verschillende culturen. Maar ook is er sprake van informatisering en
technologisering, op deze manier leg je ook veel makkelijker contact met de ‘hele’
wereld. Dit heeft erg veel invloed op onze samenleving en dit is dan ook de motivatie
voor deze cursus. Hieronder is nog wat meer toegelicht wat de belangrijke punten in
paragraaf 1.1 waren.
Communicatie wordt beïnvloed door transculturaliteit. Veel dingen worden uit andere
culturen overgenomen, dit betreft de verbale communicatie en de non-verbale
communicatie.
Door de transculturaliteit ontwikkelen wij ook een interculturele attitude. Dit proces
vindt zowel bewust als onbewust plaats. Het is belangrijk dat je jezelf kan verplaatsen in
verschillende attitudes en perspectieven, als je alles alleen maar vanuit je eigen normen
en waarden bekijkt, dan wordt dat etnocentrisme genoemd. Jouw etnische afkomst en
de betreffende cultuur staan dan centraal. Dit is niet zo, alle culturen zijn gelijk aan
elkaar, dit wordt ook wel etnorelativisme genoemd. Deze vorm van denken is vanuit
erkenning of respect voor een andere cultuur.
Je hebt nog een derde attitude, namelijk het universalisme. Hierbij worden de
overeenkomsten benadrukt en wordt er niet zozeer naar de verschillen gekeken.
Door actief bezig te zijn met een interculturele attitude kun je vooroordelen,
stereotypering en een negatieve beeldvorming voorkomen of positiever bekijken.
Door het versterken van emancipatie en empowerment, worden mensen geholpen met
het verkrijgen van een gelijkwaardige plek in de samenleving. Er wordt hierbij gefocust
op de reeds aanwezige kennis en kunde, ze moeten namelijk niet bestempeld worden
als slachtoffers of hulpbehoevenden.
Salience betekent volgens Blom en Van der Werf dat iemand opvalt, omdat hij zich
anders gedraagt dan wat ‘normaal’ of ‘gewoon’ is in een bepaalde context. Salience
vormt de basis voor uitsluitingsmechanismen. Ook Vooroordelen en stereotypering
zorgen voor uitsluitingsmechanismen.
Stereotypen: zijn veronderstellingen over personen of groepen mensen – een
‘vaststaand beeld’ volgens Van Dale – die een vals, vervormd of simplistisch beeld van
de werkelijkheid geven. Stereotypen kunnen positief maar soms ook negatief zijn, en
projecteren een imago op een groep dat de basis kan vormen voor sociale uitsluiting en
discriminerend gedrag.
Een vooroordeel: is een negatieve attitude ten aanzien van een persoon die behoort tot
een sociale groep (Van der Werf, 2009). Elke attitude bestaat uit drie componenten: de
cognitieve, het emotionele en de conatieve component.
WERKBOEK WERELDBURGERSCHAP 2023-2024
, 3
Pas als een stereotype of vooroordeel zich in gedrag vertaalt, dan spreken we van
discriminatie.
Discriminatie: is het ‘ongelijk behandelen, achterstellen of uitsluiten van mensen op
basis van (persoonlijke) kenmerken’ (Mensenrechten.nl, z.d.). Deze ongelijke
behandeling kan zijn op basis van sekse, afkomst, leeftijd, huidskleur, religie of staat van
lichamelijke of geestelijke gezondheid.
Ook kan je soms spreken over positieve discriminatie: het bij gelijke geschiktheid
voorkeur geven aan mensen met een fysieke uitdaging of vrouwen
Nog een vorm van uitsluiting is racisme. Racisme bestaat als ‘een groep om raciale
redenen minderwaardig behandeld wordt of er over hen vernederende uitspraken
worden gedaan’ (Amnesty.nl, z.d.-a).
Er zijn nog twee belangrijke perceptie- en uitsluitingsmechanismen die belangrijk zijn om
te begrijpen. Namelijk het Pygmalion- of Rosenthaleffect: het fenomeen waarbij
hogere verwachtingen leiden tot hogere prestaties. Wat het Rosenthaleffect leert, is dat
de manier waarop we de ander zien, een positieve of negatieve invloed kan hebben op
de ander.
Dit noemen we ook wel een self-fulfilling prophecy.
Het tegenovergestelde van het Pygmalioneffect wordt het Golemeffect genoemd.
Volgens de officiële definitie in Nederland is etnisch profileren ‘het gebruik door de
politie van criteria of overwegingen omtrent ‘ras’, huidskleur etniciteit, nationaliteit, taal
en religie bij opsporing en rechtshandhaving – zowel op rationeel als organisatorisch
niveau – terwijl daar geen objectieve rechtvaardiging bestaat.’ (Amnesty.nl, z.d.-a).
b. Beschrijf hoe jij aankijkt tegen de discussie over het gebruik van de woorden:
zwart/wit, blank/donker. Verdiep je eerst in deze discussie door online-informatie te
zoeken en onderbouw je antwoord a.d.h.v. deze informatie. Lees bijvoorbeeld het
volgende artikel: https://punt.avans.nl/2020/06/waarom-we-niet-meer-blank-zeggen-
maar-wit/#:~:text=Blank%20heeft%20in%20tegenstelling%20tot,zou%20moeten
%20of%20mogen%20zijn (Leestijd:4 min.)
Ik vind zwart en wit inderdaad neutraler dan blank/donker. Iedereen is gelijk en hier zou
dus ook geen positievere benaming voor moeten zijn. Ik snap helemaal dat mensen zich
beledigt of minderwaardig voelen als blank/donker wordt gebruikt. Persoonlijk klinkt
zwart/wit wel erg heftig, donker vind ik dan beter klinken, maar ik behoor niet tot deze
groep dus ik wil niet bepalen hoe andere mensen omschreven willen worden.
c. Wat vind jij van de tijd en aandacht die er wordt besteed aan dergelijke discussies?
Ik vind het dan ook niet helemaal terecht dat hier discussies over gevoerd worden vanuit
de ‘witte’ mensen. Als de ‘zwarte’ mensen zich beledigd voelen of zich gewoon niet
prettig voelen bij deze omschrijving dan gebruik je het niet. Het is namelijk vaak niet van
belang om dit te benoemen en heeft ook geen meerwaarde. Ik vind het namelijk onnodig
om mensen zich onwelkom of minderwaardig te laten voelen, dat zouden de ‘witte’
mensen ook niet willen als het over henzelf gaat.
WERKBOEK WERELDBURGERSCHAP 2023-2024
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sarinab. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,83. Je zit daarna nergens aan vast.
