Heelkundige basisbegrippen voor de tandarts (E06B5C)
Samenvatting
Samenvatting professor Delaere Heelkundige basisbegrippen
12 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Heelkundige basisbegrippen voor de tandarts (E06B5C)
Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Heelkundige basisbegrippen voor de tandarts. Samenvatting van het deel van professor Delaere. Zowel blanco versie als een versie met nog geschreven nota's.
Heelkundige basisbegrippen voor de tandarts (E06B5C)
Alle documenten voor dit vak (8)
Verkoper
Volgen
anouckTHK
Voorbeeld van de inhoud
HOOFDSTUK 2: WONDEN
ANATOMIE EN FYSIOLOGIE VAN DE HUID
- Grootste orgaan van lichaam
- EssenFeel voor overleving
o Thermale regeling
o Voorkomen uitdroging
o Barrière tegen chemische, fysische en
infecFeuze toestanden
- VariaFe van voorkomen en dikte aPankelijk van
anatomische plaats
Epidermis
- Opperhuid: volledig uit cellen
- Barrière tegen chemische stoffen en fysische invloeden
- KeraFnocyten (90% van cellen)
o Begin in stratum basale ® tot in stratum corneum: cellen = dood en verhoornd
o Deling en afschilferen cellen in basale laag: vernieuwing opperhuid 1x/maand
o Vermogen aanmaak nieuwe cellen in basale laag: snel dichtgroeien bij verwonding
- Melanocyten
o Pigmentcellen tussen cellen van basale cellaag, aanmaak pigmentkorrels
o Pigment = melanine: bepaling kleur van huid en bescherming zonlicht
Lamina basalis
- Tussen epidermis en dermis
- Sterk golvend patroon met in- en uitstulpingen ® verankering opperhuid in lederhuid
o Uitstulpingen vol met kleine BV en LV: voeding en afvoeren van afvalstoffen
Dermis
- Lederhuid
- Fibroblasten, collageen en elasFne, proteoglycans en glycoproteïnen
- Doorkruising door complex van elasFnevezels: samenhangend, vertakkend complex met
collageenbundels
o Innige funcFonele samenwerking tot uiFng in huidlijnen van Langer
o HoofdrichFngen collagene en elasFne vezels: bepaling wijze waarop incisie
Bloedvaten
- Voeding en zuurstofvoorziening van huid
- Regeling van lichaamstemperatuur: bepaling afgiae van hoeveelheid warmte
Subcu7s
- Bind- en vetweefsel, bestaat voornamelijk uit vet
- Warmte-isolerende laag, energieopslagplaats en stootkussen
Talgklieren
- Naast haarfollikel, uitmonding in haarfollikel
- Talg = vebge stoffen die huid soepel houden en beschermen tegen uitdroging
- Hoge talgproducFe ® vet haar
Zweetklieren
- Belangrijke rol bij regeling van lichaamstemperatuur
1
,TYPES VAN WEEFSELHERSTEL
- Turn-over:
Proces op cellulair niveau waarbij cellen constant vernieuwd worden vanuit germinaFef
comparFment om verlies te compenseren in gedifferenFeerde comparFment
- Compensatoire groei:
Wanneer organen verhoogde acFviteit moeten vertonen, dan zal dit orgaan groter worden.
Vb: sporthart bij verhoogde fysiologische nood door training
- Atrofie:
Eerder weinig of geen groei dan weefseldestrucFe. Meestal blijven voldoende cellen
aanwezig die, indien er een verhoogde fysiologische behoeae bestaat, terug het gehele
orgaan of weefsel kunnen opbouwen
- Regenera6e:
Volledig herstel van beschadigde organen. TransplantaFe van een klein stukje lever: uitgroei
tot oorspronkelijke groode. Bij jonge kinderen: volledig herstel van vingertopjes.
Veel hoop is gesteld op stamcellen.
Stamcel = basiscel die uit kan groeien tot welke cel dan ook en zelfs beschadigde cellen kan
lokaliseren en vervangen
- Wondheling:
Alle weefsels, behalve tanden, kunnen schade herstellen
WONDGENEZING
- In normale omstandigheden: huid = bescherming tegenover buitenwereld
- Onderbreking van beschermende laag ® wondhelingsproces
- Reac6efase: verwijdering en fagocytose van bacteriën, vrijzebng factoren: migraFe + deling
- Prolifera6efase: angiogenese, deposiFe van collageen vorming van granulaFeweefsel,
epithelialisaFe en wondcontracFe
- Remodelleringsfase: remodellaFe collageen, verwijdering van cellen, stabiel lideken
Reac7efase
- VasodilataFe en verschijning van granulocyten en macrofagen in beschadigd gebied
o Opruiming van dode weefsels, corpora aliena en bacteriën
- Roodheid, warmte, zwelling en pijn
- Intrinsieke en extrinsieke stollingsmechanisme met 1ste doel = afsluiFng beschadigde vaten
Prolifera7e
- Bevordering door aanwezigheid vitamine A, rem door corFcosteroïden
- RegeneraFe van endotheelcellen, vorming nieuwe BV en regeneraFe fibroblasten
o Fibroblast: aanmaak collageen = noodzakelijk voor wondheling
- GranulaFeweefsel in wonde
o Rood makkelijk bloedend weefsel, capillaire knoppen met vormend collageen
- EpithelialisaFe
o Start: proliferaFe van cellen in rand van wonde
o Primaire heling = direct contact tss migrerende epitheelcellen van 2 wonduiteinde
o Epitheelcellen vanuit wondrand of resten van haarfollikels en zweetklieren
Remodelleringsfase
- Overlap met regeneraFefase
- Verkleining van wondoppervlak en toename van lidekensterkte
- Hypertrofisch lideken = synthese van collageen overweegt op lysis ervan (keloïdvorming)
Tegenovergesteld geval: atrofisch lideken
2
, - WondcontracFe
o Uiteinde van wonde dichter bij centrum door krachten opgebouwd binnen wonde
o Aanleiding tot ernsFge misvormingen
o Myofibroblast: acFnemyosinefilamenten
STOORNISSEN IN WONDGENEZING
Endogene factoren Exogene factoren
Stollingsstoornissen Radiotherapie
Immuunziekte AutomuFlaFe bij psychische stoornissen
Hypoxie weefsels door hypovolemie en Jeuk en sensibiliteitsstoornissen
vaatziekte
Insulinetekort InfecFes door hematomen
MalabsorpFe Corpora aliena
LeverfuncFestoornissen Slechte vascularisaFe wondranden
- Na chirurgische ingrepen: aanleiding tot ernsFge complicaFes
o Buikwonde geen ongestoorde genezing: wonddehiscenFe
o Insufficiënt worden van fascia maar huid door hechFngen gesloten
o Genezing van huid over defect: lidekenbreuk (operaFef opheffen)
o Openscheuren huidincisie: wonddisrupFe
WONDBEHANDELING
- OpFmaal verloop van genezingsproces
Wondreiniging
- Elke wonde contaminaFe door bacteriën = per definiFe besmet maar nog niet geïnfecteerd
- Gezond lichaam: in staat tot verzet maar verandering als wonde dood weefsel lichaam bevat
- Huid in directe omgeving van wonde: grondig reinigen en eventueel scheren
o Rein water en niet-irriterende zeep
o Wondranden: joodhoudend anFsepFcum
o In wonde: fysiologische zoutoplossing of verdunde ontsmebngsmiddelen
- Debridement: verwijdering van stolsels, corpora aliena en dood weefsel
o Na mechanisch reinigen
Wondslui7ng
- Weinig gecontamineerde wonde in rijk gevasculariseerd gebied: alFjd primair sluiten
- Welke methode ook gekozen wordt, sluiFng zonder spanning
o Spanning ® circulaFestoornissen en stoornissen van wondgenezing
- Apposi6e
o Meest simpel als geen weefselverlies
o Wondranden met hechFngsdraden of strips rechtstreeks met elkaar in contact
- Huidgreffes
o TransplantaFe = weefselverplaatsing met verbreking van circulaFe tussen
donorgebied en transplantaat
o Bedekking van groot wonddefect dmv transplantaFe van huid
3
, o Split-thickness greffe
§ Epidermis en variërende hoeveelheid
§ Genomen met dermatoom
§ Thv donorbed: restanten van haarfollikels en zweetklieren van waaruit
regeneraFe huid
§ Zekere graad van wondcontracFe
o Full-thickness greffe
§ Epidermis en volledige dermis
§ Genomen met bistouri
§ Primaire sluiFng van donordefect
§ Beste manier voor tegengaan van wondcontracFe
• Hoeveelheid dermis = bel factor in vermijding van wondcontracFe
- Transposi6e
o Verplaatsing van weefsel dus behoud van oorspronkelijke bloedvoorziening
o SluiFng dmv verschuivingsplasFeken
- Transplanta6e
o Alexis Carrel: triangulaire methode bij end-to-end anastomose van kleine bloedvaten
Secundaire heling
- Gecontamineerde wonden: geen primaire sluiFng
- Reiniging herhaalde malen met anFsepFca ® infecFe onder controle: sluiFng
Wondbescherming
- Dmv een verband ® bescherming tegen contaminaFe van bacteriën en hematoomvorming
o Bescherming tegen hematoomvorming ® compressief verband
- Na 48 niet meer nodig want wonde voldoende gesloten
BRANDWONDEN
Epidemiologie
- Kinderen
o Kinderen van 0-4 jaar:
§ Brandwonden 75% tgv hete vloeistoffen
§ KarakterisiFek patroon: onderzijde van gelaat, hals en borstkas
§ Contact met hete voorwerpen ® aan handpalmen (geen diepe wonde)
o Kinderen van 5-14 jaar:
§ Brandwonden door vuur = frequenter want spelen hiermee
§ Slachtoffer van ongevallen bij recreaFeve acFviteiten
- Volwassenen
o Vrouwen: vooral bij huishoudelijke taken, tgv hete vloeistoffen
o Mannen: vooral bij werk- en doe-het-zelfacFviteiten, tgv vuur
o Onderzoek of beschikking over normale verdedigingsmechanisme op thermisch
gevaar
o PaFënten met stoornissen van houdings- of bewegingsapparaat: geen directe reacFe
op gevaar
o PaFënten met sensibiliteitsstoornissen: geen pijnreacFe ® diepe brandwonde
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouckTHK. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
