Samenvatting
Samenvatting maatschappijleer vwo 4 verzorgingsstaat
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Dit is een samenvatting van het vak maatschappijleer. De samenvatting behandelt de verzorgingsstaat. Dit is gegeven in vwo 4
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
VerzorgingsstaatHoofdstuk 1wat is een verzorgingsstaat?
1.1 Nederland als verzorgingsstaat
Verzorgingsstaat: de overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar inwoners.
Welvaart: de mate waarin mensen over voldoende middelen beschikken om hun behoeften te
vervullen
Welzijn: de mate waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijke en geestelijke gezondheid
Delen van de risico’s
De solidariteitsgedachte staat centraal: in een groep of samenleving is er bereidheid om risico’s met
elkaar de delen
Van de overheid wordt verwacht dat ze wetten en maatregelen uitvoert om die solidariteit af te
dwingen
Collectief belang: een groep mensen die gezamenlijk één of meerdere belangen nastreeft door middel
van samenwerking
De overheid levert ook collectieve goederen: goederen waarvan niemand uitgesloten kan worden, ook
niet degenen die er niet voor betalen (dijken, leger)
Collectieve goederen is ook een dilemma, omdat mensen die er niet voor betalen er ook van profiteren
(free riders) dit kan de samenleving onder druk zetten, omdat ze realiseren dat de bescherming die zij
ontvangen niet afhankelijk is van hun bijdrage.
Functies van de verzorgingsstaat
Doel: welvaart en welzijn
Niet alleen uitkeringen en verzekeringen, maar ook sociale en economische activiteiten (onderwijs,
maatschappelijk werk en bibliotheek)
- Verzorgen: de verzorgingsstaat biedt zorg voor wie door fysieke of psychische aandoeningen hulp
nodig heeft.
- Verzekeren: de verzorgingsstaat regelt dat we verzekerd zijn tegen verlies van inkomen.
Socialezekerheidsstelsel: dat mensen verzekerd zijn van een inkomen bij werkloosheid, ziekte,
ouderdom of arbeidsongeschiktheid (ook huurtoeslag).
- Verheffen: de verzorgingsstaat geeft iedereen de kans om zijn talenten te ontplooien en zich te
ontwikkelen. (goed onderwijs/opleiding, bibliotheken, toneelgezelschappen en musea subsidiëren
- Verbinden: de verzorgingsstaat zorgt voor binding tussen mensen en versterkt daarmee de sociale
cohesie.
Rechten en plichten
Sociale grondrechten: voldoende werkgelegenheid, bestaanszekerheid en spreiding van welvaart, de
bewoonbaarheid van het land en de bescherming en verbetering van het leefmilieu, volksgezondheid
en voldoende woongelegenheid en maatschappelijke en culturele ontplooiing, goed onderwijs
Er zijn ook plichten: de overheid moet zich inspannen om iedereen een baan aan te bieden, maar je
moet zelf ook je best doen (anders geen uitkering). De andere plicht is het betalen van premies. Zonder
deze plichten kan de verzorgingsstaat niet bestaan.
, Hoofdstuk 2 ontstaan verzorgingsstaat
2.1 het begin van de verzorgingsstaat
De nachtwakersstaat
In de eerste helft van de negentiende eeuw was de rol van de overheid grotendeels op liberale
grondslag gebaseerd. De economie had een vrije markt: iedereen kon produceren wat hij wilde en er
waren geen regels over loon en je kon zomaar ontslagen worden.
De overheid begon wel meet aanleg van infrastructuur dat de handel en andere economische
activiteiten mogelijk maakte en bevorderde.
Er was sprake van staatsonthouding op economisch gebied: de overheid bemoeide zich er niet mee
Nederland was een nachtwakersstaat: een staat waarin de overheid zich vooral beperkt tot het
handhaven van de orde en veiligheid. Zieken en ouderen werden geholpen door rijke burgers, de kerk
en liefdadigheidsinstellingen.
De kerk kreeg geld van de rijken om de zorg te bekostigen. Zorg was een gunst en geen recht
De eerste sociale wetten en maatregelen
Het beginsel dat de overheid een zorgplicht heeft voor mensen die niet zelf in hun onderhoud kunnen
voorzien, zien we voor het eerst in de armenwet in 1854. Door deze wet kregen hulpbehoevenden die
niet tot een kerkelijke gezindte behoorden recht op steun door een overheidsorgaan (gemeente)
De armenwet werd gevolgd door andere sociale verzekeringen en arbeid beschermende wetgeving.
Toen werd er een begin gemaakt met collectieve regelingen.
De gezinnen konden de risico’s van een vrije markt niet dekken en daardoor moest de overheid deze
rol op zich nemen en kwamen er sociale wetten.
Deze wetten werden aangenomen omdat gezonde arbeiders beter presteerden
Dat de overheid moest ingrijpen in 1900 vonden alle politieke partijen elk vanuit hun eigen
overwegingen.
- De katholieken en protestanten wilden de zwakkeren beschermen en zagen de
overheidsbemoeienis als aanvulling op hun eigen inspanningen. Ook was er angst voor een sociale
revolutie van arbeiders onder christelijke politici
- De socialisten streefden naar betere leefomstandigheden en een sterkeren rechtspositie van
arbeiders
- De liberalen zagen de verloedering en onveiligheid in arbeidersbuurten, een onvermijdelijk gevolg
van de grote armoede, als een bedreiging van de bestaande orde
2.2 opbouw van de verzorgingsstaat
In de twintigste eeuw kreeg de overheid meer taken.
Er ontstond behoefte aan collectieve goederen, zoals goede scholen/opleidingen, infrastructuur,
riolering en vuilnisophaaldiensten
Na de WOII ontstond een gemengde markteconomie waarin de overheid een voorwaardenscheppende
en producerende rol ging vervullen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imkevv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,92. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen