In deze samenvatting komt alles voor over de voortplanting van dieren + de dracht. Ook worden hierbij de meest voorkomende ziektes besproken die zeker in toetsen maar ook het kennisexamen word besproken.
Voortplanting – Anatomie van het geslachtsapparaat
Ligging en functie
Urogentiaal apparaat = geslachtsapparaat + urinevormend apparaat
o Bij zoogdieren gescheiden uitgang
o Vogels, amfibieën, reptielen en vissen: een gemeenschappelijke uitgang = cloaca
Belangrijkste taak: vorming van geslachtscellen (eicellen en zaadcellen)
o Vrouwen -> met eicellen geboren
o Aanmaak zaadcellen -> puberteit
Celdeling
Mitose = gewone voorplanting
o 1 cel -> dubbele kern maken
o Nieuwe wand tussen de dubbele celkern
o De cel deelt zich in 2e
Meiose = voortplantingsceldeling
o Deelt zich op in 1 chromosoom (geslachtscel)
o 50% moeder/50% vader
Mitose = Celdeling
Aantal chromosomen worden gehalveerd
Meiose = reductiedeling
Chromosomenparen
o Hond = 39
o Kat = 19
Dubbele informatie
Reductiedeling in geslachtsklieren
o Eerst verdubbeling om te delen (zoals bij mitose),
daarna verdeling over 4 (geslachts)-cellen
Geslachtsceldeling en bevruchting
1 eicel/zaadcel heeft dus 19 (kat)/ 39 (hond) chromosomen
Bevruchting: weer chromosomenparen
Eicel = X
Zaadcel = X of Y
o X en Y zijn geslachtshormonen
Het mannelijke geslachtsapparaat
Taken:
o Productie en opslag van zaadcellen
o Inbrengen van zaadcellen bij het vrouwelijke dier
o Aanmaak geslachtshormonen
Scrotum = balzak
Verschillen reu/kater
o Ligging
o Beharing
o Castratie
Tunica vaginalis = inwendige balzak
o Via lieskanaal verbonden met buikholte
Testes/testikels
Zaadballen
Eivormig en grijsgrauw van kleur
Goed doorbloed
Vorming van zaadcellen vanaf de puberteit
o Tempratuur mag niet te hoog zijn, ideale tempratuur van ca. 35 graden
o M. Cremaster
Indaling van de testes vanaf de geboorte
o Gemiddeld 6 weken, in theorie tot 6 maanden leeftijd mogelijk
Drie soorten weefsel:
1. Kiemweefsel: productie zaadcellen
2. Hormoonproducerend weefsel: testosteron
3. Bindweefsel
,Secundaire geslachtskenmerken
Testosteron (aangemaakt in de testes uit cholesterolverbinding)
Primaire geslachtskenmerken:
o Testikels
o Bijballen
o Penis
Secundaire geslachtskenmerken (Ontwikkelen tijdens de puberteit)
o Algemene bouw van het dier
o Gedrag
o Secundaire geslachtsklieren:
Prostaat
Bulbo-urethraal klieren
Ampulla (reu)
Testosteron
Reguleert:
Zaadcelproductie
Eiwitstofwisseling (anabool steroïd hormoon)
o Spiergroei
Haargroei (flanken en rug)
Epididymis (Bijbal)
Zaadcellen gemaakt in testis reist naar epididymis in ca. 10 dagen
Bijbal = afvoerbuis (meters lang) van testikels en opslagplaats voor zaadcellen (tot 3
maanden)
Ductus deferens (zaadleider)
Vanuit bijbal via lieskanaal buikholte in en sluit aan op urethra (plasbuis)
Peristatiek, doormiddel van glad spierweefsel uitmonding in de urethra (plasbuis)
Naast ductus deferens liggen bloedvaten (arterie en vene)
Laatste deel kliercellen (ampulla) voegen vocht (voedingsstoffen) toe aan zaadcellen (reu)
Het vrouwelijke geslachtsapparaat
2 eierstokken (ovaria)
2 eileiders (oviducten)
Uterus
o 2 uterushoornen
o Baarmoeder (Corpus Uterus)
o Cervix (baarmoedermond)
Schede/vagina (samenkomst urethra
(plasbuis)
o Vulva (gezamenlijke uitgang)
Eierstokken (Ovaria)
Ovaria
, Boonvormig, veel kleiner dan testes
Bursa ovarica (mesovarium) = deel peritoneum (ophanging)
Ligging: caudaal van de nieren
Produceren eicellen en de hormonen oestrogeen en progesteron (eicellen zitten er al vanaf
de geboorte)
Weefsel:
o Kiemvormende cellen
o Bindweefsel
o Ontwikkelende eicellen met daaromheen een
blaasje (follikel)
o Voor de geboorte al ongeveer 50.000
kiemvormende cellen aanwezig
o Vormen zich tot eicel vanaf de puberteit
Eileiders (Oviducten)
Ovarium: eicel -> eileider (tuba uterina/oviduct)
trechtervormig gaat over in de baarmoederhoorn
Bevruchting vindt plaats in de eileider
Uterus (Baarmoeder)
Baarmoeder: 2 hoornen (cornuae) en een lichaam (corpus)
o Uitgang: cervix (baarmoedermond) -> bescherming
Bevruchte eicel nestelt zich in de uterus (slijmvlies van de baarmoeder)
Foetus vormt 2 vruchtvliezen
o Amnion
o Chorion
Samen met slijmvlies en de vruchtvliezen vormt zich de placenta (moederkoek) voor
bloedvoorziening van de foetus (via navelstreng)
Vagina
Cervix -> vagina -> urethraopening -> vestibulum
Wand vagina: secundaire geslachtskliertjes, veel bloedvaten soort zwellichaam
Clitoris, tegenhanger van de penis. Ligging op de bodem van de vagina
Vulva (LH: kling). Sluit het vrouwelijke geslachtsapparaat af.
Hypothalamus -> Hypofyse -> LH -> follikel 2 e groei ->
ovulatie -> Corpus luteum -> progesteron
Samenvatting: onder invloed van licht: signaal van hersenen ->
Hypothalamus (hormoonklier) ->
, Hypofyse ->
o FSH
Ovaria ->
o Kiemcellen -> eicellen in follikels
o Follikelrijping (meerdere follikels)
Follikel ->
o Oestrogeen
o Hypofyse -> LH
Eisprong -> CL -> progesteron -> negavtive feedback naar hypothalamus die
hypofyse laat stoppen LH te maken
Hormonen
Oestrogeen
o Invloed op de secundaire geslachtsklieren (mammae)
o Vrouwelijk dier wordt dekbereid
o Slijmvlies van de baarmoeder wordt dikker (evt. dracht)
o Cervix verslapt
o Zwelling van de vulva
o Voor de oestrus (pro-oestrus): uitvloeiing
Progesteron
o Productie dracht door CL
o ‘’Drachtigsheidshormoon’’
o Vorming van slijmvliezen en placenta
Cyclus van de teef
Start van de cyclus in de puberteit 6 -23 maanden leeftijd
Aantal cyclussen per jaar: 1-2
o Interval: tussen 5 en 13 maanden
o Gemiddeld: iedere 7 maanden
De cyclus bestaat uit 4 fasen:
o An-oestrus
o Pro-oestrus
o Oestrus
o Met-oestrus
An-Oestrus = 3 maanden
Rustfase van het voortplantingsapparaat
Duur: ongeveer 3 maanden
Pro-Oestrus = 9 dagen
Voorbereiding op de oestrus, vormt samen met de oestrus loopsheid
Duur: 4 tot 15 dagen. Gemiddeld 9 dagen
Oestrus = 9 dagen
Fase waarin de ovulatie (eisprong) optreedt, vormt samen met de pro-oestrus loopsheid
Duur: 3 -21 dagen. Gemiddeld 9 dagen
Met-Oestrus = 2 maanden
Periode na de oestrus, duurt bij drachtig en niet-drachtige dieren even lang
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marijkekroon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,62. Je zit daarna nergens aan vast.
