~ SAMENVATTING
PSYCHODIAGNOSTIEK ~
BASISTHEMA 1: INTRODUCTIE IN DE PSYCHODIAGNOSTIEK
ZELFSTUDIE: HISTORISCHE ONTWIKKELING VAN HET TESTEN
● Verschijnen van de Binet-Simon test in 1905
● Eerste Wereldoorlog in 1914
● Tweede Wereldoorlog in 1940
= Resulterend in 6 afgebakende periodes
● Periode 0: Vroege voorlopers
● Periode 1: Aanloop naar ... (18° eeuw – 1905)
o Periodes voor de ontwikkeling van de Binet test
o Oude invloeden
● Periode 2: Eerste ontwikkelingen (1905-1914)
● Periode 3: Stroomversnelling (1914-1940)
● Periode 4: Consolidatie (1940-1965)
o Eerste duidelijke invloeden vanuit WOII en men gaat die verder ontwikkelen
o Meer test gebruiken om bepaalde psychologisch trauma’s te bekijken en behandelen
o Verschijnen van een pak samenvattende handboeken over de praktijk zelf en de technische aspecten ervan.
▪ Bv. Psychological testing
● Periode 5: Recente geschiedenis (1965-2000)
VROEGE VOORLOPERS: PERIODE 0
CHINESE OUDHEID: SELECTIESYSTEEM
● Tot in 20ste eeuw -> lang bestaan
● Selecties qua prestaties in verschillende domeinen; later ook
schriftelijke examens -> om de 3 jaar herhaald om kwaliteit op niveau
te houden
● High stakes selectie: als je door laatste test was kreeg je veel (status,
prestaties) maar kost je heel veel (uitgeput, intellectuele
vaardigheden)
o Examenplaats met 7500 cellen in Guandong (1873)
o Fraude bestrijding
1
, o Hokjes: kotjes waar mensen moesten zitten om een examen te doen en daar was enkel een smalle kier zodat
niemand kon zien wie er binnen zat en ook werden die examen nog overgeschreven zodat het handschrift niet
kon worden herkend.
OUD TESTAMENT:
● Gideon en zijn leger stonden klaar om ten strijde te trekken.
● Gideon kreeg boodschap van God: ‘het zijn er teveel, je moet selecteren’ Deze selectie gebeurde op 2 manieren:
● men vroeg aan die 32.000: ‘wie is er bang?’ zelfbeoordeling 22.000 man vertrok
● bijkomende proef: Gideon ging met zijn mannen naar het water en vroeg hen water te drinken uit de rivier. Diegene die
het water opdronken als een hond (300) (de meest toegewijdheden) koos men om te gaan vechten. gedragstaak.
● Een onderscheiding op basis van karakter persoonlijkheidstest + gedragsproef waar persoonlijkheid uit kan worden
afgeleid.
OUDE GRIEKEN
● Typologie van de lichaamsvochten (Hippocrates): hingen samen met persoonlijkheid
o = Hippocrates geloofde dat er 4 vochten in het lichaam waren en dat die samenhingen met de persoonlijkheid.
Sommige van die vochten waren teveel of te weinig aanwezig en dat zou een weerslag hebben op iemands
persoonlijkheid
o Belangrijke poging om karaktereigenschappen te vatten. Gaat terug op het werk van Hippocrates die een
theorie had over temperamenten van mensen. Het relatieve belang van lichaamsvochten.
4 lichaamsvochten:
▪ slijm: flegmatici: links boven -> futloosheid, luiheid, passiviteit
▪ bloed: sanguinici: links onder -> vriendelijk, gezellig opgewekt, elegant verfijnd en hulpvaardig
▪ gele gal: cholerisch: rechts boven -> dadendrang, ambitie (mannelijke eigenschappen) en veel
mannelijke energie
▪ zwarte gal: melancholici: rechts boven -> conventioneel, weinig indrukken van buitenaf en erg in
zichzelf gekeerd
● Beoordeling was heel erg ongestructureerd. De klinische blik van de arts die beoordeelde.
● Aristoteles: de ziel en het lichaam ‘sympathiseren’ met elkaar
o Bijv. dik en kort haar >> een man met een sterke constitutie, maar ook leugenachtig en trots, meer onnozel
dan verstandig...
MIDDELEEUWEN EN NIEUWERE TIJD
● Giambattista della Porta (1535-1615): zoölogische methode, gebaseerd op dierfysiognomie
oude Grieken persoonlijkheid koppelen aan lichamelijke kenmerken zoals de Oude Grieken.
o zoölogische methode, gebaseerd op dierfysiognomie oude Grieken om bepaalde
persoonlijkheidskenmerken te koppelen aan uiterlijke of dierlijke kenmerken
● Fysiognomie = Het beoordelen van de natuur en de mens
2
, ● ME: fysieke eigenschappen gelinkt aan karakterkenmerken Kijken hoe iemand was door te kijken op welk dier hij/zij
leek
o = zoölogische methode
o we houden hier in ons taalgebruik nog dingen van over: iemand is schaapachtig, iemand is een echte leeuw
NIEUWERE TIJD
1) JOHANN KASPAR LAVATER (1741-1801):
● Fysiognomiek of gelaatkunde aan de hand van silhouetten:
o Degene die de echte fysiognomie op de kaart heeft geplaatst
o Fysiognomie of gelaatkunde
o Fysiognomiek = uitloper van zoölogie
o Zelfde ideeëngoed onder een andere vorm met de bedoeling om het
wetenschappelijk te maken.
o Lavater wou dit op een wetenschappelijke manier uitbouwen Hij keek
naar het silhouette van het gelaat.
o Hij ontwikkelde een heel interpretatiesysteem, waarbij bepaalde
silhouetten op bepaalde karaktereigenschappen sloegen.
o Op kader: papier met half doorzichtigheid. De interpreteur tekent het
silhouette uit op dat papier en kon dat dat gaan bestuderen.
o Doordat dit wetenschappelijk leek, kende deze theorie heel veel bijval.
o Maar er kwam ook kritiek door de twijfel aan de wetenschappelijkheid.
o Zo is bijvoorbeeld geweten dat Darwin eigenlijk op een haar na afgewezen was van die expeditie op de Beagle
omdat zijn neus niet helemaal overeenstemde met de theorie van Lavater.
2) FRANZ JOSEPH GALL (1758-1828)
● Frenologie of schedelkunde: eigenschap meer aanwezig in schedel
o Frenologie = schedelvorm ligt aan de basis van bepaalde eigenschappen.
o Naarmate een eigenschap meer aanwezig is in een bepaald deel van de hersenen, gaan
de hersenen daar sterker ontwikkeld zijn en dus groter zijn, waardoor de schedel daar
uitzet.
o Bepaalde talenten zijn meer uitgesproken in bepaalde gebieden in de schedel.
3) CÉSARE LOMBROSO (1835-1909):
● Criminele fysiognomie: Sterk uitgebreid van fysiognomie in rechtbank
● Criminele fysiognomie: je kan o.b.v. bepaalde uiterlijke kenmerken zien of iemand een misdadiger is.
o Bv. aaneengegroeide wenkbrauwen
● De schedel en de vorm van het gelaat zegt niet alleen iets over de persoonlijkheid maar zegt ook iets over de
criminaliteit
o Bv. Mensen die opzoek gaan naar een goede echtgenoot werd ook een afbeelding gezet dat een goede er zo
uitziet en een slechte er zo uitziet
o Verspreid gezichten van criminele look
CHIROMANTIE / HANDLIJNKUNDE OF HANDLEZEN:
= karaktereigenschappen afleiden uit de vorm en dikte van de kussentjes van je hand.
3
, zulke theorieën werden vanaf het begin van de 20 ste eeuw wel minder populair, onder meer als gevolg van het ontstaan van
een nieuw instrument: de psychologische test
Tot in recentere tijden uitlopers van theorieën over verband tussen lichamelijke kenmerken en psychologische eigenschappen
● Leptosoom type: Magere mensen zijn minder gezellig en in zichzelf gekeerd
● Pyknisch type: dikke mensen zijn vriendelijk, gezellig
● Athletische type: minder duidelijk beeld van eigenschappen: passief en
afwachten, maar ook verrassend uit de hoek komen -> risico op epilepsie
Reden dat ze verdwenen zijn:
1) de nazi’s gebruikten veel van die theorieën gebruikten ter verantwoording
2) intussen was er een nieuw instrument voor handen: psychologische test.
o Dergelijke theorieën werden vanaf het begin van de 20ste eeuw
minder populair, onder meer >> ontstaan van de psychologische test. Toch… tot in recentere tijden uitlopers
van theorieën over verband tussen lichamelijke kenmerken & psychologische eigenschappen
o Chiromantie: handlijnkunde
4) CARL HUTER (1861-1912):
Psychofysiognomie gebaseerd op de kiembladentheorie
= als embryo zou je kiembladen ontwikkelen en afhankelijk van hoe je die ontwikkelt bepaald het je innerlijk en uiterlijk.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmajoris. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,89. Je zit daarna nergens aan vast.