Samenvatting
Maatschappijleer samenvatting Hoofdstuk 1
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- VWO / Gymnasium
goede en uitgebreide samenvatting voor maatschappijleer dilemma, haal je zeker een goed cijfer mee!
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Maatschappijleer samenvatng Hoofdstuk 1Paragraaf 1.1
Een maatschappelijk probleem is een probleem:
Dat groepen mensen aangaat.
Dat samenhangt met of het gevolg is van maatschappelijke veranderingen.
Waarover verschillen van mening bestaan over de oorzaken en over de aanpak.
Dat vraagt om een gemeenschappelijke oplossing.
Een waarde is een principe dat mensen belangrijk vinden in het leven.
Voorbeelden van waarden zijn respect, rechtvaardigheid, eerlijkheid, vrijheid en gelijkheid.
Normen vormen de verbinding tussen die algemene waarden en de concrete gedragingen.
Ze zijn een leidraad voor het handelen en regelen het dagelijks sociaal verkeer.
Het zijn opvatng over hoe men zich wel of niet moet gedragen in concrete omstandigheden.
Belangen hebben vaak te maken met het voordeel dat mensen ergens bij hebben.
Een hoger inkomen bijvoorbeeld.
Maar ook het kunnen wonen in een buurt zonder vandalisme is een belang.
Op het eerste gezicht zijn de belangen van mensen vaak hetzelfde.
We hebben bijvoorbeeld allemaal belang bij een schoon milieu, goed onderwijs en zo min
mogelijk criminaliteit.
Maar bij de aanpak van maatschappelijke problemen gaan de belangen al snel uiteenlopen.
Hogere salarissen voor bijvoorbeeld leraren zouden weleens een hogere fnanciële bijdrage van
studenten kunnen inhouden.
Ook bij de aanpak van het voetbalgeweld spelen veel, soms tegengestelde, belangen een rol.
De Griekse flosoof lato zei het volgende over de staat:
Naar mijn mening wordt een staat gestcht omdat ieder menselijk individu voor zichzelf niet
voldoende is en aan meer behoefe heef. Ofewel, in je eentje bereik je weinig).
Anarchisten stellen dat staten altjd onderdrukken en dat echte vrijheid pas bereikt kan worden als de
staat verdwenen is.
Een staat kent drie kenmerken:
Een staat beschikt over een omgrensd grondgebied.
Het grondgebied wordt bewoond door een groep mensen, het volk.
De staat heef de hoogste macht, de soevereiniteit over dat gebied en de bevolking.
De overheid wordt vaak gezien als de instante die de hoogste macht heef.
Het is de overheid die weten maakt die voor iedereen gelden, die belastngen hef en die als
enige onder bepaalde voorwaarden geweld mag gebruiken door inzet van polite en leger.
De staat heef binnen zijn grenzen het geweldmonopolie.
De staat heef verschillende taken:
Het handhaven van de openbare orde en de veiligheid, waartoe de bescherming van het land
behoort.
Verdediging van het land, zoals het voorkomen van gewelddadige terroristsche aanvallen of
cybercrime.
De ontwikkeling van de samenleving bevorderen, bijvoorbeeld via het onderwijs.
Allerlei actviteiten coördineren, zoals de aanleg van spoorwegen en elektriciteitsleidingen.
Het verdelen van materiële en immateriële goederen.
Zich mengen in de inkomensverdeling en de sociale zekerheid.
Politiek is het beleid van de overheid, de totstandkoming van het beleid en de efecten ervan.
Met overheidsbeleid wordt bedoeld dat de overheid bepaalde doelen wil bereiken, bijvoorbeeld
de vermindering van voetbalgeweld.
Bij de uitwerking van het beleid wordt ook bepaald welke middelen de overheid wil gebruiken om
het doel te bereiken, bijvoorbeeld meer inzet van polite en hogere strafen.
En ook hoeveel jaren de overheid daarbij denkt nodig te hebben.
,Bij politek gaat het om beleid dat voor de hele samenleving wordt gemaakt en dat dus voor ieder van ons
geldt, of dat nu op Europees, landelijk, provinciaal of gemeentelijk niveau is.
Beleid komt niet zonder slag of stoot tot stand.
Mensen hebben verschillende belangen en opvatngen.
Die verschillen zie je in de politek terug.
De politek weegt de verschillende belangen en opvatngen tegen elkaar af, voordat ze tot een
besluit komt.
Voordat een wet tot stand komt, kunnen betrokken, ook wel actoren, met verschillende belangen er hun
zegje over doen.
Of ze invloed op de uiteindelijke beslissing hebben, hangt af van hun macht.
Macht is het vermogen om iets gedaan te krijgen, om invloed uit te oefenen.
De factoren waarop macht gebaseerd is, zoals geld, functe, kennis en ervaring, worden
machtsbases genoemd.
Als een individu of organisate zijn macht daadwerkelijk gebruikt, kan hij of zij daarmee invloed
uitoefenen.
Invloed is het uiteindelijke resultaat van het gebruik van macht.
Als anderen die aan iemands macht onderworpen zijn, die macht accepteren en erkennen, is er
sprake van gezag.
Het voetbalgeweld wordt door de politek aangepakt en is daarmee een politiek probleem geworden.
Maar niet elk maatschappelijk probleem wordt altjd een politek probleem.
In de Verenigde Staten, waar de afeer van de overheid groter is dan in Nederland, vervullen ook
organisates veel taken die bij ons overheidstaken zijn.
Daar speelt de burgermaatschappij, vaak ook civil society of maatschappelijk middenveld
genoemd, een belangrijke rol bij het oplossen van maatschappelijke problemen.
Met de civil society worden de organisates bedoeld buiten de sfeer van de overheid, commerciële
bedrijven en de privésfeer van vrienden en familie.
Voorbeelden van organisates in het maatschappelijk middenveld zijn de kerken, vakbonden,
sportverenigingen, buurtorganisates en culturele instellingen.
Al deze organisates waar mensen op vrijwillige basis lid van zijn, brengen individuen bij elkaar.
Ze versterken met andere woorden de gemeenschapszin en de sociale samenhang.
Bovendien beperken ze de invloed van de markt en voorkomen ze dat de overheid te veel macht
krijgt.
, Paragraaf 1.2
Volksvergaderingen bestaan in de meeste gemeenten in Zwitserland nog steeds.
Op kantonaal deelstaat) niveau en op landelijk niveau zijn er echter referenda.
Referenda enkelvoud; referendum) zijn volkstemming waarbij de inwoners via de stembus hun
mening geven over een bepaalde kweste.
De burgers kunnen zelf met een initatef voor een referendum komen.
Ze kunnen ook hun mening geven over een voorstel van de overheid.
Volgens de Zwitsers is deze manier van beslissen democratie zoals die behoort te zijn.
De inwoners van een land besturen in een democrate zichzelf.
De overheid is er van en voor de burgers.
In een dictatuur is alle macht in handen van één familie, van één persoon of van één partj.
In een militaire dictatuur heef het leger de macht.
Een totalitaire dictatuur herken je aan de totale controle van de bevolking door de machthebbers.
Soms gaat dat gepaard met een verregaande verheerlijking van de persoon van de leider.
Als er al verkiezingen in dictatuur zijn, wordt de uitslag van de verkiezingen vervalst en mag niet elke partj
eraan deelnemen.
Meestal is er maar één politeke partj waar de burgers op kunnen stemmen.
In dictaturen bestaat geen vrije pers.
Kritek op de overheid is verboden.
oliteke tegenstanders van het regime belanden zonder vorm van proces in de gevangenis.
In een democrate heef de bevolking invloed op het beleid van de overheid en is de macht van de
overheid aan banden gelegd.
Op welke manier dat gebeurt, verschilt per land.
Maar om van een democrate te kunnen spreken, zijn vier kenmerken van belang:
1. De bevolking kiest al dan niet direct haar eigen bestuur.
Als het volk vindt dat het bestuur niet functoneert, kan het via de stembus andere
bestuurders kiezen.
2. De verkiezingen zijn vrij en geheim.
‘Vrij’ wil zeggen dat in principe iedereen mag stemmen en zich kandidaat mag stellen.
Iedereen heef vrij toegang tot de media om te kunnen vertellen wat zijn programma is en
hoe hij denk over de ideeën van andere partjen.
‘Geheim’ betekent dat niemand erachter kan komen op welke partj je hebt gestemd.
3. De grondrechten van de burger zoals de vrijheid van meningsuitng, de vrijheid van godsdienst
en de vrijheid van vereniging en vergadering zijn in een grondwet vastgelegd.
De overheid moet deze grondrechten respecteren.
In de grondwet wordt ook de staatsinrichtng van het land geregeld.
4. Er is een onafankelijke rechterlijke macht, die geen verantwoording aan de overheid hoef af
te leggen.
Volgens sommigen gaat een democrate om meer.
Er moet sprake zijn van een zekere sociale rechtvaardigheid: geen al te grote sociale ongelijkheid.
Er is een sterke civil society: burgers hebben zich georganiseerd, onafankelijk van de overheid.
Er is een democratsche politeke cultuur: zowel de overheid als de burgers moeten een
democratsche houding hebben.
Dat betekent het hebben van respect voor minderheden, tolerant zijn ten opzichte van
andersdenkenden en geloven in een geweldloze oplossing van conficten.
Je hebt beslissende referenda en adviserende referenda.
Bij een adviserend referendum beslissen de burgers niet over een bepaald besluit.
Ze geven alleen een advies.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimtangena. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76747 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen