De samenvattingen zijn uitgebreid geschreven. Naast deze samenvatting heb je het boek (bijna) niet meer nodig.
Ik weet niet meer of deze samenvatting van Havo 4 of Havo 5 was. Bekijk het eerste hoofdstuk, als deze overeenkomt met jouw boek, dan komt de rest ook overeen.
Hoofdstuk 5: Zouten en zoutoplossingen
Paragraaf 1: Zouten kom je overal tegen
Keukenzout, kunstmest, soda, edelstenen en gips zijn voorbeelden van zouten. Ze bestaan allemaal
uit positieve en negatieve ionen.
Wat ging er fout bij het maken van de opdrachten?
m. Hoe komt het dat zouten, in vergelijking tot moleculaire stoffen, hoge smeltpunten hebben?
n. In een vast zout zijn de ionen regelmatig gerangschikt. Hoe heet deze regelmatige bouw?
Paragraaf 2: Namen en formules van zouten
Samengestelde ionen
Ionen die uit 1 atoomsoort bestaan, noemen we enkelvoudige ionen. Positieve ionen staan 1 of meer
elektronen af. Negatieve ionen nemen 1 of meer elektronen op. Een groepje atomen noemen we
samengestelde ionen.
Namen van zouten
Systematische naam: CH3COO-
Triviale naam: acetaation (BINAS tabel 66A)
Formules van zouten
1. Naam zout natriumchloride
2. Ionen in symbolen Na+ O2-
3. Verhouding ionen kiezen 2 : 1
4. Noteer formule Na2+O2-
Wat ging er fout bij het maken van de opdrachten?
Niks, als je de stappen goed volgt is het heel makkelijk.
Paragraaf 3: Hoe ontstaat een zout?
Reactie tussen metaal en niet-metaal
Na+O2-
Elektronegativiteit natrium: 1,0
Elektronegativiteit chloor: 2,8
Chloor trekt dus veel harder aan de elektronen. Daardoor worden ze -. Hij pakt 2x 1 elektron bij 2Na
vandaan. Dit kun je in een reactievergelijking weergeven.
2Na(s)+CL2(g)2Na+Cl-(s)
2x1 e
,Ionbinding of elektrovalente binding
De aantrekkingskracht tussen positieve en negatieve ionen in een zout zijn zeer sterk. Er ontstaat een
sterke binding tussen de positieve en negatieve ionen= ionbinding of elektrovalente binding.
Wat ging er fout bij het maken van de opdrachten?
27 c. Ik snap niet waarom ze zeggen dat LiBr een ion binding heeft en Cbr 4 een vanderwaalsbinding.
Paragraaf 4: Gedrag van zouten in water
Wat gebeurt er als een zout oplost in water?
Water geleidt geen elektrische stroom. Dat komt doordat water uit ongeladen moleculen bestaat.
Kan dat wel als je een zout oplost in water?
Dit is schematisch weergegeven in figuur 5.14. De ionen van het zout laten elkaar los. Ze dringen
tussen de watermoleculen. Elk ion wordt daarbij omgeven door een mantel van watermoleculen. Dit
proces heet hydratatie. De opgeloste ionen worden gehydrateerde ionen genoemd. De watermantel
wordt weergegeven door achter de formule van het ion (aq) te zetten.
Watermoleculen hebben positieve en negatieve ionen. Het positieve ion is omgeven door
watermoleculen die zich met hun negatieve kant naar het ion hebben gedraaid. Zie figuur 5.15.
Oplosvergelijkingen en indampvergelijkingen
Natriumchloride opgelost in water:
NaCl(s)Na+(aq)+Cl-(aq)
Zo’n reactievergelijking noemen we een oplosvergelijking.
Als je een zoutoplossing gaat indampen, verdwijnt het water. Het blijft als een vaste stof achter. De
positieve en negatieve ionen van het zout gaan dan weer aan elkaar vast zitten. Bij indampen van een
natriumchlorideoplossing verdwijnen de gehydrateerde ionen en ontstaat het vaste zout
natriumchloride.
Na+(aq)+Cl-(aq)NaCl(s)
Zo’n vergelijking noemen we een indampvergelijking.
Zijn alle zouten oplosbaar in water?
Als het ionrooster te sterk is, zullen de watermoleculen er niet in slagen los te weken. (experiment
5.2)
In tabel 45A van je BINAS vind je een overzicht van de oplosbaarheid van zouten in water: de
oplosbaarheidstabel. Elke combinatie van een positief ion en een negatief ion is een zout.
Wat ging er fout bij het maken van de opdrachten?
29. ik weet niet precies hoe je kan zien wanneer het fout is.
Paragraaf 5: Molariteit
De molariteit van een oplossing
,De verhoudingen tussen het aantal mol opgeloste stof en het volume waarin deze hoeveelheid zit,
noemen we de molariteit (M). de molariteit drukken we uit in mol/L.
Notaties voor molariteit
Molariteit opgeloste stof
De molariteit geef je door het aantal mol dat je hebt opgelost tot 1 L oplossing uit te drukken.
Molariteit deeltjessoort in oplossing
Je kunt ook spreken over de molariteit van elk deeltjessoort die in de oplossing aanwezig is. Om te
weten hoe groot die is, schrijf je de oplosvergelijking van de betreffende stof op. K +MnO4-:
K+MnO4(s)K+(aq)+MnO4-(aq).
De molverhouding is 1:1:1
Dit geef je weer:
1. M van K+(aq) of MnO4-(aq) in de oplossing is 4,0x10-3 mol/L
2. (K+(aq))+( MnO4-(aq))= 4,0x10-3 mol/L
De haken mogen alleen worden gebruikt als het gaat om deeltjes die werkelijk in de oplossing
aanwezig zijn. Pendop pen dop
NaCl Na+ Cl-
Alleen bij pen dop mogen haakjes. Niet bij pendop.
Rekenen met molariteit
In 5.0 mL bloed van een diabetespatiënt is4.0x10 -5 mol glucose aanwezig. Hoe groot is de molariteit
van de glucose in het bloed van deze patiënt?
Mol glucose 4,0x10-5 x
Liter bloed 5,0x10-3 1,0
5,0 mL=5,0x10-3 L
X=4,0x10-5x1,0:5,0x10-3=8,0x10-3 mol/L
Wat ging er fout bij het maken van de opdrachten?
44. Hoe kun je zien of een atoom in een oplossing wel of niet aan elkaar zit?
47. Hoe weet je de gegevens van zeewater? Maar ik ontdekte later dat ze gewoon per 1 L bedoelen.
Paragraaf 6: Zouthydraten
Kristalwater
Niet-gehydrateerde koperionen zijn wit. Gehydrateerde koperionen zijn blauw. Wit kopersulfaat
verandert in blauwe vaste stof als je er een druppel water op brengt. Dat kun je verklaren door aan
te nemen dat er dan in het ionrooster een mantel van watermoleculen ontstaat rondom de
koperionen. Het is een vorm van hydratie waarbij in het ionrooster bindingen ontstaan tussen
watermoleculen en de ionen van het zout.
Het gebonden water wordt kristalwater genoemd.
De zouten die in hun ionrooster watermoleculen bevatten, heten zouthydraten.
, In het ion rooster van blauw kopersulfaat is elk koper ion omringt door 5 watermoleculen. Dit geef je
weer:CuSO4 .5H2O(s). de officiële naam van blauw kopersulfaat is kopersulfaatpentahydraat.
Als je blauw kopersulfaat verwarmt, verandert het weer in wit kopersulfaat. Blijkbaar worden de
bindingen tussen de ionen en de watermoleculen verbroken en verdwijnt het water uit het
kristalrooster.
Het opnemen en weer afstaan van kristalwater kunnen we weergeven in een reactievergelijking.
Opnemen van kristalwater door wit kopersulfaat:
CuSO4(s)+ 5H2O(l) CuSO4. 5H2O(s)
Wit blauw
Afstaan van kristalwater door blauw kopersulfaat:
CuSO4 . 5H2O(l) CuSO4(s) . 5H2O(l)
Blauw wit
Beide reacties verlopen in tegengestelde richting. Het zijn dus omkeerbare reacties. Het afstaan van
kristalwater is een endotherm proces. De opgenomen warmte wordt opgeslagen in het watervrije
zout. Als het watervrije zout kristalwater opneemt, wordt de chemische energie weer omgezet in
warmte die wordt afgestaan aan de omgeving. Dat is dus een exotherm proces.
Toepassingen van hydraten
Droogmiddel
Stoffen die water kunnen binden, worden als droogmiddel gebruikt. Het opgenomen water wordt
gebonden als kristalwater en er ontstaat een hydraat.
Bouwmaterialen
Gips, cement en beton zijn bouwmaterialen die ontstaan doordat watervrije zouten water binden. De
gevormde hydraten zijn stevig en hard.
Thermochemische opslag
Zouthydraten kunnen in de toekomst een rol gaan spelen in de opslag van zonnewarmte:
thermochemische opslag. Er wordt gebruik gemaakt van het principe dat het opnemen en afstaan
van kristalwater omkeerbare reacties zijn. Zonnewarmte wordt toegevoegd aan het zouthydraat, dat
hierdoor zijn kristalwater verliest. De zonnewarmte wordt omgezet in chemische energie die wordt
opgeslagen in het watervrije zout. In de winter kan deze energie weer omgezet worden in warmte
door opname van kristalsuiker.
Wat ging er fout bij het maken van de opdrachten?
57. Ik snap het hele verhaal van dat witte en blauwe kopersulfaat eigenlijk niet.
Opdrachten:
1 a+b. Hoe ontstaan positieve en negatieve ionen?
Als een atoom 1 of meer elektronen afstaat= positief. Als een atoom 1 of meer elektronen opneemt=
negatief.
2b. Hoe ontstaat een samengesteld ion?
Doordat een groepje atomen 1 of meer elektronen opneemt of afstaat.
3a. Geef de naam van ionsoort CO32-.
Carbonaation
8. Hoe leid je de naam van een zout af?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wiannereijerkerk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
