HC1 8/11 Inleiding
Ouders/opvoeders spelen een steeds actievere rol in het onderwijs
Leraren een steeds actievere rol in de opvoeding (hygiëne, sociale redzaamheid, signaleren
stoornis)
Ecologisch model van Bronfenbrenner
Micro: leerling
Meso: leeromgeving en leraar
Macro: onderwijs en samenleving
Leren: proces dat leidt tot een blijvende verandering van kennis, vaardigheid of houding
- Intentioneel: activiteiten met het doel om iets te leren
- Incidenteel: activiteiten met een ander doel, leren is een bijproduct van die
activiteiten
- Niet gebonden aan plaats of leeftijd
- Gebeurt niet automatisch, het vereist inzet of aandacht
Instructie: elke vorm van pedagogisch-didactische ondersteuning die het leren faciliteert
- Altijd intentioneel
- Niet gebonden aan plaats of leeftijd
- Hoeft niet door een bevoegde leraar gegeven te worden (ouder, vrijwilliger,
medeleerling)
Onderwijs: geïnstitutionaliseerde en geprofessionaliseerde vorm van (leren en) instructie
- Gebonden aan plaats (school) en leeftijd
- Altijd door gediplomeerd leraar
- Langere looptijd dan instructie (meer leerdoelen/eindtermen die bereikt moeten
worden?
Onderwijswetenschappen: wetenschap die het onderwijs bestudeert en hierdoor probeert
een bijdrage te leren aan de verbetering van het onderwijs (psychologie, sociologie en
pedagogiek)
,Ontwerper: ontwikkelen leerdoelen, , leermiddelen, toetsen, beoordelingsinstrumenten
- Evalueren onderwijsvernieuwingen: testen en evalueren hun producten, begeleiden
auteurs van leermiddelen/toetsen, inspireren leraren/andere betrokkenen bij de uitvoering
van het onderwijs en de examinering, gebruiken onderzoek om vernieuwingen te
ontwikkelen
Adviseur: inventariseren de wensen/behoeften van leerlingen en leraren verbeterplannen
- Trainen leraren, begeleiders en schoolleiders, geven input aan het management voor
beleidskeuzes, bedenken en onderhouden kwaliteitssystemen, gebruiken onderzoek om
goed onderbouwde adviezen te geven
Onderzoeker: schrijven onderzoeksvoorstellen
- Fundamenteel en/of praktijkgericht onderzoek, beschrijven resultaten in rapporten
voor de wetenschap en praktijk, presenteren hun onderzoek op wetenschappelijke
congressen en geven lezingen voor leraren, ouders studenten
Beleidsmaker: signaleren ontwikkelingen in landelijk, regionaal en gemeentelijk
onderwijsbeleid
- Ontwikkelen, implementeren en evalueren beleidsmaatregelen, monitoren en
evalueren hun beleid, doen beleidsvoorbereidend onderzoek
, Fundamenteel-wetenschappelijk onderzoek: vragen vanuit nieuwsgierigheid van de
onderzoeker
- Kennis om de kennis, niet primair gericht op de toepasbaarheid in het onderwijs
- Hoe wordt tekstuele/visuele informatie geëncodeerd in het werkgeheugen: serieel of
spatieel
Praktijkgericht onderzoek: vragen vanuit school
- Toepassingsgericht (onderwijs willen verbeteren), resultaten direct toepasbaar in de
eigen school/klas (vb dragen huisbezoeken en startgesprekken met ouders met een
migratieachtergrond bij aan een positieve relatie tussen ouders en school?)
Beleidsgericht onderzoek: vragen vanuit schoolbesturen of de overheid
- Toepassingsgericht (beleid willen maken of evalueren), resultaten onderbouwen
beleid – of niet (vb. wat is het effect van spreidingsbeleid op inter-etnische relaties
tussen leerlingen?)
HC2 10/11 Behavioristische opvattingen over leren en instructie
Behaviorisme: leren is het veranderen van observeerbaar gedrag
Conditioneren: aanbieden van ‘prikkels’ om de kans op een bepaald gedrag te vergroten
Griekse oudheid
- Empirisme vs nativisme (nature vs nurture)
- Filosofische discussie, geen psychologie
Duitsland
- Introspectie (1879): kijken bij jezelf naar binnen (afvragen: weet ik dit?)
- Nadeel: niet alle cognitie is bewust (schakelen in een auto) replicatie niet mogelijk
V.S.
Behaviorisme (1920) Cognitieve revolutie (1950-1970) Sociaal-constructivisme (1990-nu)
Klassiek conditioneren (Pavlov, Watson): bel hond kwijlen
- Generalisatie: geluid die lijkt op de bel hond kwijlen
- Discriminatie: duidelijk ander geluid laten horen niet kwijlen