Communicatie en
Gedragsbeïnvloeding
Master Communicatie en Beïnvloeding 2023-2024
College aantekeningen en kennisclips CGB
Inleiding
Voor de jaren 70: Propaganda, een boodschap leidt tot direct gedrag. Bijv
het zien van een advertentie over bier zorgt er voor dat mensen bier
kopen en drinken.
Uit later onderzoek, jaren 70-80, bleek dat dit niet direct zo was, of juist
een tegenovergesteld effect opwekt. Het effect van een boodschap hangt
af van de cognitieve respons en capaciteit.
Veel effecten van boodschappen gebeuren onderbewust onbewust,
automatisch gedrag.
Hoe kunnen we onbewust gedrag beïnvloeden?
Nudging - duwtje in de gewenste richting
Artikelen week 1
Baker & Martinson 2001
,T waarheid: is de boodschap niet misleidend? + argumentatie
A oprechtheid: staat deze commercial dicht bij hoe de organisatie? +
argumentatie
R respect voor de beoogd ontvanger: goede/voldoende info, keuze om
te beslissen wat het best is? + argumentatie
E eerlijkheid van de boodschap: is dit een goede manier om te
communiceren? + argumentatie
S sociale verantwoordelijkheid: goed burgerschap? Geen schadelijke
producten of ideeën? + argumentatie
Chartrand 2005
3 fases
De eerste fase is input, oftewel omgevingsfactoren. Hier gaat het om de rol van bijvoorbeeld
sociale situaties en gebeurtenissen of de aanwezigheid van bepaalde mensen die bewust of
onbewust invloed kunnen hebben op beslissingen die je maakt.
De tweede fase waarin mensen zich volgens Chartrand bewust of onbewust kunnen zijn van
keuzes die zij maken is die van het automatisch proces zelf.
Dat automatische proces kan bijvoorbeeld bestaan uit de activatie van bepaalde attitudes of
het onbewust nadoen van anderen.
Hier gaat het om de vraag of je al dan niet inzicht hebt in wat een boodschap of situatie
psychologisch gezien met je doet.
De derde en laatste fase waarin mensen zich volgens Chartrand bewust of onbewust kunnen
zijn van keuzes die zij maken is die van de uitkomst van de beïnvloeding.
Een uitkomst is bijvoorbeeld bepaald gedrag of een specifieke beslissing.
Hier gaat het om de vraag of je je gedrag al dan niet onbewust of op de automatische piloot
uitvoert.
, Week 2
Maio 2007
Automatisch vs. Beredeneerd Gedrag
Niet bewust over nagedacht, niet Bewust over na gedacht en
intentioneel (gewoonte) intentioneel
Kost weinig mentale energie Kost relatief veel mentale energie
Hebben we minder controle over Hebben we controle over
Determinanten van gedrag: voorspeller van gedrag
Individu: overtuigingen, intenties, gewoontes
Vs.
Omgeving/ context: externe factoren, faciliteiten, regels, goederen
De vraag is altijd Hoe veranderen we gedrag van mensen?
3 types interventies
- Downstream interventies Gericht op individu, communicatie
is centraal, doel is vaak om kennis over te brengen (bijv.
Advertenties, campagnes etc.: stoppen met roken als gevolg van
afschrikkende afbeeldingen op sigaretten pakjes)
- Upstream interventies Gericht op omgeving, communicatie is
ondersteunend met als doel het gedrag van mensen te veranderen
(bijv. wetten, regels, beleid, voorzieningen: voorbeeld interventie is
plaatsen van prullenbakken om te stimuleren dat mensen afval
weggooien/ afval scheiden)
- Downstream + Context Change Individu komt in een nieuwe
situatie, sneller gevoelig voor interventies dus goed moment voor
gedragsverandering (bijvoorbeeld korting op sportschool als iemand
verhuist naar nieuwe stad, met als doel om iemand meer te laten
sporten)
Voorbeelden
- Nix 18 campagne – verandering van regels, dus upstream. Kan ook
downstream als je het gedrag van een individu aanspreek want het
is ongezond etc.
- Sigaretten mogen niet meer in het zicht geplaatst zijn, klant moet
expliciet vragen om het te kunnen kopen – upstream
Implementatie intenties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nenawillemsen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.