Nieuwe tijd hoorcollege 27
Franse revolutie
Voorgeschiedenis Franse Revolutie
Ancién regime van Lodewijk XVI en Marie Antoinette, vanaf 1614 is de Staten-
Generaal niet meer bijeengeroepen, geen vertegenwoordiging van de drie standen
adel, geestelijkheid, Tiers Etat (derde stand). Conseil du Roi ministers worden
benoemd door de koning en waren zijn raadgevers , de vorst regeerde dus niet
helemaal alleen, veelal bisschoppen die dan invloed probeerden uit te oefenen op
zijn beleid, ze konden ook zo ontslagen worden. Er bestonden we parlementen maar
dit waren enkel gewestelijke juridische colleges, ze moesten wetten inschrijven en
konden wetten weigeren maar dit durfden ze eigenlijk nooit. Ancién Regime is een
term die al iets aan geeft, het oude regime . op het eind van de 18 e eeuw komen er
steeds meer spanningen, de standenmaatschappij werkte als volgt 1% van de
bevolking was geestelijkheid en adel en deze bezat vrijwel alle grond, de derde stand
van burgers, boeren en arbeiders was de rest. Er kwam een burgerij die opkwam en
die wilde meer inspraak, boeren en arbeiders hadden niks te zeggen. De financiële
problemen worden steeds erger vooral na de investeringen in de Amerikaanse
revolutie, ook de belastingen waren niet goed geregeld adel en geestelijkheid bezat
vrijwel alles maar betaalde geen belasting nog hogere druk belasting op de derde
stand. Ook was eer bestuurlijke onvrede door het patronage stelsel waar ambten
werden verdeeld baantjescaroussel. En de nieuwe ideeën van Les Philosophes
gaan mensen doen nadenken hoe kan de samenleving worden ingericht, door
ideeën van Rousseau, Voltaire en natuurlijk Montesqieu.
Revolution
De revolutie is eigenlijk al eerder ingezet dan de bestorming van de Bastille, de
lagere adel begint de revolutie in 1788 de revolte des nobles, zij komen op voor hun
rechten omdat zij wel belasting betalen en deze super hoog werd door de oorlogen,
het Franse leger zou naar de Nederlanden gaan om de patriotten te beschermen
maar Frankrijk kon zich het niet veroorloven, zeker niet nu Pruisen steun kreeg van
Engeland, de Franse koning doet een stap terug en minister van marine en oorlog
traden af, de schatkist was leeg, de lage adel vond het ook belachelijk dat Frankrijk
niet had geholpen ze besluiten de druk op te voeren tegen de koning, de koning
besluit om de Staten-Generaal weer bijeen te roepen sinds 1615. De deur wordt
hiermee opengezet voor grote veranderingen. Er werd actie gevoerd met allerlei
bezwaren die de Staten-Generaal moest gaan bekijken, eentje werd vooral beroemd
het geschrift van Sieyes die vroeg wat is de derde stand? de derde stand was niks
en wilde ook wat worden, ofwel de burgerij wilde ook inspraak en iets gaan
betekenen, Sieyes kreeg veel aanhang van de derde stand, ze wilden inspraak
krijgen beetje idee van no taxation without representation, ze wilden niet alleen
betalen maar ook meedoen. De 3 standen zouden eigenlijk onafhankelijk bij elkaar
komen, maar de derde stand vind dat ze iets moeten doen, ze zweren de Eed op de
Kaatsbaan pop 20 Juni 1789 ze zouden bij elkaar blijven totdat er een regeling zou
komen en een grondwet ofwel constitutie, dit was namelijk een jaar gelden gedaan in
, Amerika en nu moest dat hier ook, de derde stand stond voor 25 Miljoen mensen
tegenover de geestelijkheid met 100.00 en de Adel met 400.000 ze waren dus de
super meerderheid. De derde stand maakt hun eigen vergadering de nationale
vergadering, en in het begin de grondwetgevende vergadering.
De bestorming van de Bastille 14 Juli 1789
Necker de minister van Financiën wilde de vergadering tegemoet komen maar hij
wordt onmiddellijk ontslagen, er is woede onder de derde stand. Een journalist staat
op en houd een toespraak, vervolgens gaat de menigte naar de Bastille om alle
politieke gevangen te bevrijden was vooral symbolisch zaten slechts 7
gevangenen en nieteens politieke. Ook zorgden ze ervoor dat ze de wapens kregen
die in de Bastille zaten. De koning roept Necker terug en zegt ja was een foutje,
mensen aan het hof voelen zich niet meer veilig, overal in het land ontstond woede
mensen waren bewust van onrechtvaardigheden door de vergadering, dit leidde in
augustus de Grand Peur , ofwel de grote angst overal werden kastelen bestormd
door boeren, edelen vluchtten naar het buitenland, de sociale onrust was nu in heel
Frankrijk, edelen en geestelijken sloten zich ook aan bij de revolutie en deden veelal
afstand van hen wapens, namen, ze schaften allerlei recht en privileges af in de
nacht van 4 naar 5 augustus, het feodale stelsel werd in een keer afgeschaft, binnen
een maand is de hele structuur van het land overhoop gehaald. Mirabeau stelde
voor om een verklaring van de rechten van de mens aan te nemen, er was al
gelijkheid maar nu ook verankeren in een verklaring, deze verklaring werd al in 1788
geopperd in een manifest dat heette aan de Bataven over stadhouderschap was
dus voor de Nederlanden, had hij geschreven op verzoek van de Nederlandse
patriotten, er werden puntsgewijs de rechten van de mens in opgenoemd dit was
ooit al geschreven in Leiden door patriotten, de kern van de verklaring van de
rechten van de mens lag dus in Nederland. De nationale vergadering nam het op,
maar ze hadden het nog steeds moeilijk met de machtsfactor van de geestelijkheid
als de paus zich er dan ook mee gaat bemoeien wordt steeds moeilijker. De
vergadering nam de constituion civili du clergé aan hiermee werden klooster
afgeschaft, geestelijkheid voortaan betaald door de staat, alle privileges enzovoort
afgeschaft van de kerk weer veel vluchtelingen van geestelijken. Belangrijke
gebeurtenis 14 Juli 1790, Fete de la federation, het feest van de federatie, er waren
overal nationale gardes opgericht, burgers met wapens die orden en rust moesten
brengen, de leider van deze gardes in Parijs was niemand minder dan La Fayette.
De koning zag alle nieuwe regelingen en hij was sterk katholiek, zijn broers waren al
weg en zijn zwager was de HRR keizer en die zagen ook dat het niet goed gaat, de
koning besluit in 1791 op 20/21 Juni te vluchten uit Parijs (was al weg uit Versailles),
hij vlucht en wordt op enkele kilometers van de grens moe en ging even rusten en
eten want hij was eigenwijs, de tocht duurde veel langer dan de bedoeling was, hij
werd herkend op 20 km van de grens, hij wordt gedwongen halt gehouden en terug
geëscorteerd naar Parijs vraag is wie dit deed, waren meerdere soorten
revolutionairen gematigden en radicalen gematigden wilden de koning terug voor rust
en orde, vervolgens ontstaat er een schisma binnen de revolutionairen ofwel
Jacobijnen, radicale Jacobijen kwamen samen in een voormalig dominicanen
klooster (waren immers afgeschaft) en de gematigden kwamen samen in een